10 điều cần biết về Myanmar

Liên đoàn Dân tộc vì Dân chủ (NLD) của Myanmar vừa nêu danh hai người ứng cử Tổng thống vào khi đất nước này bắt đầu quá trình lựa chọn ứng viên cho một tân lãnh đạo quốc gia.

Việc đề cử đã khẳng định lãnh tụ NLD, Aung San Suu Kyi, sẽ không là Tổng thống của đất nước này. BBC nhìn vào 10 điểm mấu chốt cần biết về bầu cử và những gì chờ đợi trong tương lai.

1. Myanmar có dân số 48,7 triệu dân và có biên giới giáp Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Bangladesh và Lào.

2. Đất nước này tiến hành bầu cử Quốc hội vào tháng 11/2015, cuộc bầu cử đa đảng phái đầu tiên kể từ năm 1990 (đã diễn ra các cuộc bầu cử vào năm 2010, nhưng phe đối lập đã tẩy chay và không tham gia).

3. Đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi, một cựu tù chính trị và người được tặng giải Nobel Hòa bình, đã thắng đậm trong cuộc bầu cử mới đây, giành gần 80% ghế tại Quốc hội.

4. Quân đội đóng vai trò rất quan trọng trong chính trường Myanmar - một phần tư ghế tại Quốc hội là giành cho quân đội và các bộ quan trọng về an nình (Bộ Nội vụ, Quốc phòng và Biên giới) đều không phải do Tổng thống chỉ định mà do Tham mưu trưởng cử.

5. Cuộc bầu cử đã bị chỉ trích mạnh mẽ, với hơn một triệu người thuộc cộng đồng người Hồi giáo Rohingya thiểu số bị hủy căn cước và đã không thể bỏ phiếu.

6. Tổng thống không được người dân bầu cử trực tiếp mà được chọn ra qua một quá trình tuyển chọn tại Thượng, Hạ viện và quân đội. Ba ứng viên sẽ được giới thiệu ứng cử - một từ Hạ viện, một từ Thượng viện, một từ quân đội.

7. Bà Suu Kyi bị cấm không thể là ứng viên Tổng thống theo quy định của Hiến pháp, vì bà có hai con trai mang hộ chiếu Anh, chứ không phải hộ chiếu Myanmar - một quy định mà bà đã cố tìm cách vượt qua trong suốt bốn tháng qua.

8. Đảng NLD đã nêu danh ông Htin Kyaw, vốn thuộc nhóm những người thân cận của bà Suu Kyi, là ứng viên Tổng thống. Và đảng này cũng đề cử ông Henry Van Thio, một dân biểu người Chin thiểu số, là ứng viên từ Thượng viện. Các đề cử này khẳng định bà San Suu Kyi sẽ không là Tổng thống của nước này.

9. Các phóng viên nói ông Htin Kyaw có nhiều khả năng sẽ được bầu vào chức Tổng thống. Bà Aung San Suu Kyi biết rõ về ông này suốt cả cuộc đời mình và ông là một thành viên tâm huyết của đảng NLD. Ông cũng là người kề vai sát cánh với bà khi bà được thả năm 2010 sau thời gian bị quản thúc tại gia.

10. Bất cứ điều gì sẽ xảy ra thì bà sẽ là người điều hành; bà đã từng nói bà sẽ còn "đứng trên" cả Tổng thống, và một phóng viên BBC nói một phẩm chất quan trọng nhất của ông Htin Kyaw có lẽ là khả năng nhận chỉ thị.