Biển Đông: Trung Quốc tức giận Anh

Bắc Kinh phẫn nộ trước bình luận của nhà ngoại giao cao cấp của Anh rằng phán quyết tại tòa trọng tài quốc tế về tranh chấp tại Biển Đông mà Philippines đâm đơn phải được thực thi.

Ông Hugo Swire, Quốc Vụ khanh Bộ Ngoại giao Anh phụ trách về Đông Á, nói phán quyết do Tòa Trọng tài ở Hague là một cơ hội để Trung Quốc và Philippines nối lại đối thoại tranh chấp lãnh thổ của họ.

"Bình luận của ông Swire đã không đếm xỉa gì tới thực tế, rất phân biệt đối xử và phiến diện và đã đi ngược lại hẳn cam kết của Anh là không đứng về phía nào và chúng tôi hết sức bất bình", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói tại cuộc họp báo hôm 20/04.

"Thực tế chứng minh rằng nếu Biển Đông căng thẳng thì đó là vì Hoa Kỳ đóng vai trò đầu tàu trong việc này ", bà Hoa nói thêm.

Bà cũng tái khẳng định rằng Trung Quốc sẽ không chấp nhận và cũng không tham gia vào phiên tòa trọng tài và đó là một sự lạm dụng luật pháp quốc tế.

Theo dự kiến Tòa tại Hague sẽ ra phán quyết vào cuối tháng Năm hoặc đầu tháng Sáu.

Vào tháng Hai, Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu, trong đó Anh là thành viên, cảnh báo Trung Quốc cần tôn trọng phán quyết từ phiên tòa này.

Được biết phiên tòa án này không có quyền hạn thực thi và phán quyết của tòa này từng bị làm ngơ trong quá khứ.

"Chiếu trên"

Hồi tháng Ba năm nay một học giả cho rằng Anh khó can dự chính trị trong tranh chấp chủ quyền Biển Đông tuy rằng London sẽ dùng nỗ lực ngoại giao.

Trả lời phỏng vấn với Nguyễn Hoàng của BBC Tiếng Việt tại Chatham House (Viện nghiên cứu Quốc tế Hoàng gia Anh) ở London, ông Rod Wye, Phó Ủy viên Chương trình Châu Á của Chatham House, cũng cho rằng ít có khả năng Trung Quốc sẽ tuyên bố Vùng Nhận dạng Phòng không (ADIZ) tại Biển Đông.

"Nếu xét về việc can dự trực tiếp về chính trị của Anh để giải quyết các vấn đề này thì khó thấy được sự tham gia trực tiếp nào.

"Tuy nhiên có các nước trong vùng mà Anh có quan hệ tốt và những nước không hoàn toàn nhất trí với nhau về chủ đề Biển Đông và chúng tôi chắc là sẽ dùng nỗ lực ngoại giao của mình để cố tìm một giải pháp vốn khá khó tìm kiếm cho vấn đề này," ông nói.

Ông Rod Wye, người có hơn 30 năm làm phân tích của chính phủ Anh về Trung Quốc và Đông Á, cho rằng gần như có rất ít chỉ dấu vào lúc này rằng Trung Quốc sẵn lòng quay lại lập trường mà họ duy trì vào đầu những năm 2000 về việc cùng khai thác chung, tạm gác tranh chấp chủ quyền lại, cùng nhau nỗ lực chia sẻ tài nguyên chung của khu vực.

"Trái lại càng ngày càng thấy Trung Quốc tìm kiếm một giải pháp chỉ dành một phía mà thôi. Điều đó không có nghĩa là họ không sẵn sàng chia sẻ nhưng, theo cách nhìn của tôi, là chia sẻ theo một hệ thống do Trung Quốc bày ra theo kiểu người ở chiếu trên", người từng giữ chức bí thư thứ nhất của sứ quán Anh ở Bắc Kinh thập niên 1980 và 1990 nói với BBC.