Alix Kroeger BBC News

Người lính Shepherd Yuda đã ghi hình việc dàn xếp tại nhà tù của ông và để hãng phim Guardian Films sử dụng.

Các sỹ quan tại nhà tù, trong đó có cả ông Yuda, người đã bỏ chạy khỏi Zimbabwe, bị cấp trên buộc phải bỏ phiếu cho Tổng thống Robert Mugabe.

Các sỹ quan đã chuẩn bị thùng phiếu và đứng theo dõi trong lúc mọi người bỏ phiếu.

"Mồ côi"

Ông Yuda đã quyết định lên tiếng sau vụ sát hại người chú của mình, một nhà hoạt động đối lập hồi hai tháng trước.

Ông biết rằng chuyện này sẽ khiến ông và gia đình phải rời bỏ Zimbabwe.

Ông nói trong đoạn băng hình: "Tại kỳ bầu cử này, tôi chưa từng chứng kiến kiểu bạo lực như vậy."

"Hậu quả là sẽ có rất nhiều trẻ mồ côi, sẽ có rất nhiều người bị ly tán. Chúng ta không trông đợi là chính phủ sẽ đẩy mình vào tình thế đó."

	Ông Mugabe thắng cử sau khi phe đối lập rút khỏi vòng bỏ phiếu thứ nhì.

Giám thị Shabira đứng đó để đảm bảo là mọi người sẽ đánh dấu bầu ông Robert Mugabe chứ không phải ứng viên đối lập Morgan Tsvangirai.

Sau đó, Giám thị Shambira ghi trên mỗi phiếu bầu số thẻ nhận dạng của từng người. Không hề bí mật gì hết.

Tất cả những người bỏ phiếu biết rằng Giám thị Shambira có thừa quyền lực để cáo buộc họ là ủng hộ viên của phe đối lập MDC.

Ông Yuda nói ông không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải bầu cho ông Robert Mugabe.

Ông Yuda cũng nói chuyện với các cử tri khác trên đường phố Harare.

Một người nói với ông: "Họ đứng trước mặt khi chúng tôi bỏ phiếu. Họ nhìn thấy hết."

Cử tri này nói thêm: "Shambari chắc chắn là nhìn thấy anh bầu cho ai, không cách gì giấu được đâu. Tôi nghĩ mình có thể điền phiếu khi ông ta không để ý, nhưng ông ta theo dõi chặt như diều hâu vậy."

Tẩy não

Trong số các tù nhân có Tendai Biti, một dân biểu đối lập nổi tiếng và là một luật sư chuyên hoạt động về nhân quyền.

Ông Yuda ghi hình ông này bị gỡ chân giả bằng sắt khi ra tòa.

Ông Biti đang chờ phiên xử với cáo buộc tội phản quốc. Ông được cho tại ngoại hầu tra, nhưng vẫn đối diện với mức án tử hình.

Ông Yuda cũng ghi hình các cuộc trao đổi giữa các cai ngục trong lúc chuẩn bị cho kỳ bầu cử vòng hai hôm 27/06, giữa lúc bầu không khí căng thẳng càng gia tăng.

Một lính gác nói với ông: "Tại khu vực tôi, tình hình rất căng. Người của đảng Zanu-PF tới nhà tôi ngay khi tôi vừa đi làm. Họ bức hại vợ tôi. Họ đem vợ tôi tới khu căn cứ."

Các "khu căn cứ" đang mọc lên như nấm tại các căn nhà tư ở toàn Harare.

Trước kia, nó là một đặc tính của vùng nông thôn Zimbabwe. Nay nó lan rộng tới thủ đô.

Dân thường bị bắt tới dự các cuộc diễu hành cải giáo của Zanu-PF.

Một cai ngục khác nói: "Tôi bị buộc phải tới gác ở các khu căn cứ đó suốt đêm, sau khi kết thúc ca trực ở đây."

"Họ phong tỏa toàn bộ khiến khu phố trở thành nơi cấm vào. Những kẻ mà Zanu-PF đang dùng là những kẻ giết người."

Một người lính gác khác nói thế giới bên ngoài cần làm gì đó hơn nữa để giúp đỡ Zimbabwe.

Trong chính ngày bỏ phiếu, ông Yuda ghi hình một phụ nữ quá sợ hãi và phải giả vờ là đã bỏ phiếu.

Bà dùng mực hồng bôi vào ngón tay út với hy vọng màu mực giống với những người đã bỏ phiếu.

Một ngày sau ngày bầu cử, Shepherd Yuda và gia đình đóng gói đồ đạc, rời khỏi Zimbabwe.

Nếu ở lại, tính mạng của họ sẽ bị hiểm nguy.

Họ chỉ có thể nghĩ tới chuyện trở về một khi ông Mugabe ra đi.