Anh đã 'chủ động né' điều tra mối đe dọa từ Nga?

President Putin

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chính phủ đã "tích cực né tránh" việc xác định sự can thiệp của Nga vào cuộc trưng cầu dân ý về việc đihay ở lại EU, một nhóm các dân biểu Hạ viện Anh nói.

Bản phúc trình của Ủy ban An ninh Tình báo (ISC) vốn đã được chờ đợi từ lâu nói rằng chính phủ đã "chơi trò đuổi bắt", tuy có những bằng chứng cho thấy có sự can thiệp vào kỳ trưng cầu dân ý về việc Scotland tách ra độc lập.

Bản phúc trình của ủy ban kêu gọi chính phủ và các cơ quan tình báo phải "hành động ngay lập tức" để xử lý mối đe dọa này.

Ngoại trưởng Nga gọi bản phúc trình là "Russophobia" ("thái độ bài Nga, sợ và ghét Nga").

Chính phủ Anh bác bỏ lời kêu gọi của ủy ban, theo đó muốn các cơ quan tình báo đánh giá toàn diện việc có thể Nga đã can thiệp vào kỳ trưng cầu dân ý 2016 về việc Anh ở lại hay ra khỏi Liên hiệp châu Âu (Brexit), và nói "không thấy có bằng chứng nào về việc đã có sự can thiệp thành công".

"Quốc gia thù nghịch"

Số 10 Phố Downing bác bỏ cáo buộc theo đó nói chính phủ đã "coi nhẹ một cách tai hại" mối đe dọa từ Nga.

Ngoại trưởng Anh Dominic Raab viết tweet: "Chúng tôi luôn tỏ rõ rằng Nga cần phải chừa đi việc tấn công Anh và các đồng minh của chúng tôi.

"Chúng tôi sẽ cương quyết bảo vệ đất nước, nền dân chủ và các giá trị của mình khỏi Quốc gia Thù nghịch đó."

Cuộc điều tra của ISC tập trung vào một số chủ đề, trong đó có các chiến dịch tung tin sai, tấn công mạng và người Nga sống tại Anh, và nói Anh là "mục tiêu [tấn công] hàng đầu".

Nhưng hầu hết các thông tin "rất nhạy cảm" này sẽ không được công bố, do có lo sợ rằng Nga sẽ dùng các bằng chứng đó để đe dọa Anh.

Intelligence and Security Committee
Chụp lại hình ảnh, Chủ tịch ủy ban Julian Lewis (giữa) với các thành viên Kevan Jones và Stuart Hosie

Các thành viên ủy ban cũng chỉ trích Số 10 đã trì hoãn việc công bố bản phúc trình - bảy tháng sau khi nó được đệ trình lên để chính phủ thông qua.

Downing Street bị cáo buộc đã giữ bản phúc trình lại vào lúc chuẩn bị có kỳ bầu cử tại Anh vào tháng Mười Hai, và đã trì hoãn các đề cử mà ủy ban đưa ra nhằm thành lập ra một ủy ban mới - cả hai cáo buộc đều bị chính phủ bác bỏ.

Ủy ban nói rằng ảnh hưởng của Nga tại Anh nay đã trở thành "sự bình thường mới", và Anh "rõ ràng là một mục tiêu" của các chiến dịch tung tin sai quanh kỳ bầu cử ở Anh.

Nhưng ủy ban nói vấn đề được mô tả như một "củ khoai nóng" - với tình trạng không có một tổ chức nào đứng ra dẫn dắt việc xử lý nó.

President Putin and Boris Johnson

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh, Tổng thống Vladimir Putin và thủ tướng Boris Johnson

Nhắm mắt làm ngơ vì mối lợi kinh tế?

Bản phúc trình cũng cáo buộc các đời chính phủ nối tiếp nhau đã "mở rộng vòng tay" chào đón các nhà tài phiệt Nga do sức hấp dẫn của các khoản đầu tư họ đem tới.

Ủy ban nói "không mấy câu hỏi, nếu có, về nguồn gốc của số tài sản đáng kể này", với các vấn đề cụ thể liên quan tới chương trình cấp chiếu khán đầu tư của Anh, thị trường địa ốc, hệ thống tư pháp và các hãng phụ trách quảng bá quan hệ công chúng.

"Rất nhiều người Nga có những mối liên hệ rất gần gũi với Putin và đã hòa nhập vào hoạt động kinh doanh và đời sống xã hội Anh, họ được chấp nhận là bởi có khối tài sản giàu có," ủy ban nói.

Bản phúc trình nói ủy ban quan ngại về các mối quan hệ giữa những người Nga giàu có này và Viện Nguyên lão (tức Thượng viện Anh).

"Đáng chú ý là một số thành viên Viện Nguyên lão có các lợi ích kinh doanh liên quan đến Nga hoặc làm việc trực tiếp với các công ty lớn của Nga, là những công ty có liên hệ với nhà nước Nga," bản phúc trình viết.

"Những mối quan hệ này cần phải được xem xét cẩn trọng, khi xét tới khả năng là nhà nước Nga có thể lợi dụng chúng."