Tội ác có đang gia tăng tại Hoa Kỳ như cáo buộc của Trump?

Tổng thống Donald Trump nói tội phạm đang gia tăng tại các thành phố lớn của Hoa Kỳ và đề nghị gửi cơ quan thực thi pháp luật liên bang đến những nơi đó để giải quyết tình hình.

Ông Trump hô hoán rằng một loạt các thành phố do Đảng Dân chủ điều hành đang "bị ảnh hưởng bởi tội ác bạo lực".

BBC xem xét dữ liệu về tội ác bạo lực tại Hoa Kỳ và thấy rằng trên tổng thể tội ác bạo lực đã giảm xuống ở nhiều thành phố, nhưng các vụ giết người và xả súng tăng mạnh ở một số thành phố khác.

Tội ác bạo lực tiếp tục giảm

Tổng thống Trump nói tỷ lệ tội ác ở một số thành phố như New York đang "cao ngất ngưỡng".

Nhưng ở nhiều thành phố lớn của Hoa Kỳ, trong đó có Chicago và New York, tội ác bạo lực nhìn chung giảm đi so với cùng thời điểm năm ngoái.

Các thành phố định nghĩa tội ác bạo lực theo những cách hơi khác nhau, nhưng nó thường bao gồm tội giết người, cướp của, tấn công và hãm hiếp.

Tình hình mỗi năm có thể biến động nhưng tội ác bạo lực trên khắp nước Mỹ có xu hướng giảm kể từ thập niên 1990.

Trong tháng Tư và tháng Năm, tội ác bạo lực ở nhiều thành phố Hoa Kỳ giảm đáng kể so với những năm trước, một phần do các biện pháp phong tỏa để ngăn chặn virus corona.

Nhưng Tổng thống Trump đã chỉ ra một loạt các vụ giết người ở một số thành phố và các vụ giết người ngược lại đã tăng mạnh ở một số khu vực.

Tội ác tăng lên ở đâu?

Nghiên cứu dữ liệu từ 27 thành phố lớn của Mỹ cho thấy Chicago dẫn đầu tình trạng giết người đang gia tăng.

Tổng thống Trump đã cử hơn 100 đặc vụ liên bang để giúp cơ quan thực thi pháp luật địa phương ở Chicago.

Tính đến 23/8, các vụ giết người ở thành phố này tăng hơn 50% vào thời điểm này năm ngoái.

Tổng thống Trump đã vạch ra một loạt các vụ xả súng trong những tháng gần đây, và xả súng ở Chicago đã tăng hơn 60% so với cùng thời điểm năm ngoái.

New York cũng có tình trạng tương tự - các vụ xả súng đã tăng gần gấp đôi so với cùng thời điểm năm 2019 và tỷ lệ giết người tăng hơn một phần ba - mặc dù các vụ tấn công, cưỡng hiếp và cướp tài sản đều giảm.

Tỷ lệ giết người ở New York giảm đáng kể kể từ thập niên 1990, nhưng tháng Sáu có nhiều vụ xả súng nhất trong một tháng kể từ năm 1996, theo Sở Cảnh sát New York.

Tổng thống Trump đề nghị mở rộng việc triển khai cơ quan thực thi pháp luật liên bang, như trường hợp ở Chicago, đến New York cũng như thành phố phía đông bắc Philadelphia.

Những vụ giết người ở Philadelphia tăng đột biến, trong khi các báo cáo về tội ác bạo lực khác lại giảm.

Tội giết người ở những nơi khác

Albuquerque, tiểu bang New Mexico, là một thành phố khác mà Tổng thống Trump đã cử hàng chục đặc vụ liên bang tới, nhưng các vụ giết người ở đây đã giảm so với những năm trước.

Cảnh sát trưởng thành phố này nói: "Trái ngược với tuyên bố của các chính trị gia ở Washington DC, tội ác bạo lực ở Albuquerque nói chung đã ổn định và các vụ giết người cho đến nay đã giảm so với năm trước."

Các vụ giết người ở Albuquerque, thành phố có hơn nửa triệu dân, giảm xuống còn 38 vụ theo dữ liệu mới nhất, so với 44 vụ vào cùng thời điểm trong hai năm trước.

Các thành phố khác do Tổng thống Trump dành sự quan tâm cũng có xu hướng trái chiều. Các vụ giết người giảm ở Baltimore, nhưng ở Oakland và Detroit lại tăng so với cùng thời điểm năm ngoái.

Tại sao giết người tăng đột biến ở một số nơi?

Rất khó để đơn cử chỉ một lý do.

Tội phạm thường gia tăng vào mùa hè do nhiều lý do, chẳng hạn như học sinh không đi học và hoạt động ngoài trời nhiều hơn.

Richard Rosenfield, một nhà tội phạm học người Mỹ, nói: "Điển hình là khi thời tiết ấm lên, chúng tôi thấy sự gia tăng tội phạm trên đường phố, trong đó có cả các vụ giết người."

Mùa hè này cũng chứng kiến hiện tượng mọi người nhào ra đường sau thời gian phong tỏa ở nhiều bang khác nhau.

Thị trưởng Chicago lập luận rằng tình trạng các vụ giết người gia tăng một phần do "cơn bão hoàn hảo" do viruscorona tạo ra, và thị trưởng New York nói mức tăng đột biến này được thúc đẩy bởi "sự trật khớp khủng khiếp" đến từ đại dịch.

Đại dịch vận đang diễn ra đã có những tác động lan rộng, ảnh hưởng cả việc thực thi pháp luật.

Nhiều tòa án ở Mỹ đã đóng cửa và một số người vi phạm đã được trả tự do để ngăn chặn sự lây lan của virua corona. Theo một báo cáo của Diễn đàn Nghiên cứu Điều hành Cảnh sát, điều đó đã dẫn đến "cảm giác giữa những người phạm tội rằng họ có thể phạm tội mà không bị trừng phạt".