Hoa Kỳ thảo luận việc tiến hành thử hạt nhân sau nhiều thập kỷ

Lò phản ứng B lịch sử được nhìn thấy trong Khu bảo tồn hạt nhân Hanford ngày 30/6/2005 gần Richland, Washington.

Nguồn hình ảnh, Jeff T. Green/Getty Images

Chụp lại hình ảnh, Một lò phản ứng lịch sử được nhìn thấy trong Khu bảo tồn hạt nhân Hanford ngày 30/6/2005 gần Richland, Washington.

Chính quyền Trump đã thảo luận vào tuần trước về việc có nên tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên kể từ năm 1992 hay không, theo Washington Post, tờ đầu tiên đưa tin này hôm thứ Sáu 22/5.

Chủ đề này nổi lên tại một cuộc họp của các quan chức cấp cao đại diện cho các cơ quan an ninh quốc gia hàng đầu của Mỹ sau những cáo buộc từ chính quyền Trump rằng Nga và Trung Quốc đang tiến hành các vụ thử hạt nhân năng suất thấp, Washington Post cho biết.

Cuộc họp, tuy nhiên, đã không kết thúc với bất kỳ thỏa thuận nào để tiến hành thử hạt nhân.

Một quyết định cuối cùng đã được đưa ra để thực hiện các biện pháp khác nhằm đối phó với các mối đe dọa do Nga và Trung Quốc đặt ra và tránh nối lại các vụ thử nghiệm, bài báo của Washington Post cho biết thêm.

Theo Reuters, không thể liên lạc ngay với các quan chức Hoa Kỳ để yêu cầu bình luận về vấn đề này.

Tờ The Guardian hôm 23/5 cũng đưa tin giới chức Mỹ đang "cân nhắc thử hạt nhân trở lại sau 28 năm gián đoạn".

Các cuộc thảo luận được tổ chức trong tháng này như một cách để gây sức ép buộc Nga và Trung Quốc đồng ý thỏa thuận kiểm soát vũ khí, các quan chức nói với The Guardian.

Họ nói rằng cuộc thảo luận đã diễn ra tại một cuộc họp của các quan chức an ninh quốc gia cấp cao tại Nhà Trắng vào ngày 15/5, nhưng đề xuất này hiện thời đã bị hoãn lại.

"Vẫn còn một số chuyên gia trong phòng họp nói với họ đây là một ý tưởng tồi tệ, cảm ơn Chúa," trợ lý của một nghị sỹ cho hay.

Các cuộc thảo luận diễn ra vào thời điểm hiệp ước kiểm soát vũ khí có nguy cơ bị bãi bỏ hoàn toàn. Chính quyền Trump đã rút khỏi ba thỏa thuận kiểm soát vũ khí, mới nhất trong tuần này với thông báo rằng Hoa Kỳ sẽ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời mở, vốn cho phép Nga và các quốc gia phương Tây tiến hành các chuyến bay giám sát ngắn, không vũ trang, trên toàn bộ lãnh thổ nước thành viên khác để thu thập dữ liệu về các lực lượng và hoạt động quân sự.

Hiệp ước kiểm soát vũ khí lớn cuối cùng còn lại là hiệp định Khởi đầu mới năm 2010, hạn chế các đầu đạn chiến lược được Mỹ và Nga triển khai. Nó sẽ hết hạn vào tháng Hai năm sau nhưng chính quyền Trump tuyên bố họ không muốn gia hạn mà không đưa Trung Quốc vào các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí. Bắc Kinh đã từ chối, với lý do kho dự trữ của họ rất nhỏ so với kho vũ khí của Mỹ và Nga (ước tính chỉ hơn một phần hai mươi kích thước).

Động cơ rõ ràng đằng sau đề xuất nối lại thử nghiệm hạt nhân của Hoa Kỳ là gây thêm áp lực cho Trung Quốc.

"Họ đã thảo luận về thử nghiệm ngầm trong bối cảnh cố gắng đưa Trung Quốc lên bàn đàm phán về thỏa thuận ba bên," một cựu quan chức cho biết. "Trong số các chuyên gia trong chính quyền, ý tưởng đã bị loại bỏ này vừa không thể thực hiện được vừa ngu ngốc. NNSA [Cơ quan an ninh hạt nhân Mỹ] chắc chắn không tham gia vào việc thảo luận này. Và có vẻ như Bộ Ngoại giao Mỹ cũng không tham gia."

Hoa Kỳ và bốn cường quốc vũ khí hạt nhân được công nhận chính thức khác đã ký Hiệp ước cấm thử nghiệm hạt nhân toàn diện (CTBT) năm 1996, nhưng Thượng viện đã bỏ phiếu không phê chuẩn hiệp ước, khiến Hiệp ước này chưa có đủ sự phê chuẩn để có hiệu lực.

Hoa Kỳ đã quan sát một lệnh cấm thử nghiệm từ năm 1992, phù hợp với chính sách hạt nhân của các cường quốc hạt nhân khác. Phá vỡ lệnh cấm đó có thể làm thất bại CTBT, và cho thấy sự bất ổn tại một thời điểm đang có những lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang mới, theo The Guardian.