Ông Trump ký ban hành đạo luật về thuế và chi tiêu 'khủng'

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa chính thức ký ban hành đạo luật mang tính bước ngoặt, chỉ một ngày sau khi được Quốc hội thông qua với tỉ lệ sát sao.

Sự kiện ký ban hành tại Nhà Trắng vào chiều 4/7 giờ Mỹ không chỉ là một nghi lễ, mà còn là lời khẳng định cho những ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của ông Trump: cắt giảm thuế sâu rộng, tăng cường chi tiêu quốc phòng và đẩy mạnh trấn áp nhập cư.

Không khí lễ hội tràn ngập Nhà Trắng khi ông Trump ký dự luật, trước thời điểm bắn pháo hoa Ngày Độc lập và một dự kiện quân sự. Sự kiện này có sự tham gia của các phi công vừa thực hiện nhiệm vụ bay vào Iran để tấn công ba địa điểm hạt nhân.

Ông Trump nói với những người ủng hộ rằng dự luật này sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, giờ đây ông phải thuyết phục những người Mỹ còn hoài nghi vì các cuộc thăm dò cho thấy nhiều người không đồng tình với một số điều khoản của dự luật.

Thậm chí, một số thành viên Đảng Cộng hòa của chính ông cũng phản đối vì lo ngại về tác động đến nợ công của Mỹ.

Phe Dân chủ thì kịch liệt cảnh báo rằng đạo luật này sẽ ban thưởng cho người giàu và trừng phạt người nghèo.

Gói đạo luật dài 870 trang gồm có:

Ngay trước lễ ký dự luật, hai chiếc máy bay ném bom B-2 – cùng loại máy bay đã tham gia chiến dịch ở Iran – đã bay biểu diễn và được các máy bay chiến đấu F-35 và F-22 tối tân hộ tống.

Trong bài phát biểu từ ban công Nhà Trắng nhìn ra Bãi cỏ phía Nam, ông Trump đã cảm ơn các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã giúp đưa dự luật này đến bàn làm việc của ông.

Ông ca ngợi các đợt cắt giảm thuế trong dự luật, đồng thời gạt bỏ những lời chỉ trích về tác động của nó đối với các chương trình xã hội như hỗ trợ lương thực và Medicaid.

Ông nói về dự luật: "Đây là khoản cắt giảm chi tiêu lớn nhất, vậy mà các vị thậm chí sẽ không nhận ra." Ông còn nói thêm: "Người dân đang rất hạnh phúc."

Ngoài ra, ông Trump cũng khen ngợi việc dự luật sẽ cung cấp thêm nguồn lực cho việc thực thi an ninh biên giới và nhập cư, cũng như chấm dứt thuế đối với tiền boa, làm thêm giờ và an sinh xã hội cho người cao tuổi.

Không khí ăn mừng này diễn ra sau nhiều ngày đàm phán căng thẳng với các nghị sĩ Cộng hòa nổi loạn trong Quốc hội và nhiều ngày thuyết phục tại Đồi Capitol, đôi khi chính tổng thống cũng phải tham gia.

Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries đã trì hoãn cuộc bỏ phiếu cuối cùng tại Hạ viện vào hôm 3/7 bằng cách phát biểu liên tục gần chín giờ đồng hồ.

Ông Jeffries gọi dự luật là "một cuộc tấn công tàn khốc vào hệ thống chăm sóc sức khỏe của người dân Mỹ" và dẫn lời những cá nhân lo lắng về tác động của dự luật.

Tuy nhiên, bài phát biểu dài lê thê của ông chỉ có thể làm chậm lại điều tất yếu phải xảy ra. Ngay khi ông ngồi xuống, Hạ viện đã tiến hành bỏ phiếu.

Chỉ có hai nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu chống, cùng với 212 nghị sĩ Dân chủ hoàn toàn phản đối. Dự luật đã được thông qua với 218 phiếu thuận và 214 phiếu chống.

Đầu tuần này, Thượng viện cũng đã thông qua dự luật, nhưng Phó Tổng thống Mỹ JD Vance buộc phải bỏ phiếu phá vỡ thế cân bằng sau khi ba nghị sĩ Cộng hòa kiên quyết phản đối.

Vài giờ sau khi Hạ viện thông qua dự luật, tổng thống tỏ vẻ đắc thắng khi lên sân khấu ở Iowa để khởi động chuỗi lễ kỷ niệm 250 năm độc lập của Mỹ kéo dài nhiều năm.

"Không có món quà sinh nhật nào tốt hơn cho nước Mỹ bằng chiến thắng phi thường mà chúng ta vừa đạt được vài giờ trước," ông nói với những người ủng hộ ở Des Moines.

Nhà Trắng tin rằng các đợt cắt giảm thuế khác nhau sẽ giúp kích thích tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng điều đó sẽ không đủ để ngăn chặn thâm hụt ngân sách – tức là sự chênh lệch giữa chi tiêu và doanh thu thuế trong một năm – tăng vọt, làm tăng thêm nợ quốc gia.

Phân tích của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) cho thấy việc cắt giảm thuế có thể tạo ra thặng dư trong năm đầu tiên nhưng sau đó sẽ khiến thâm hụt tăng mạnh.

Theo Trung tâm Chính sách Thuế, những thay đổi về thuế trong dự luật sẽ mang lại lợi ích nhiều hơn cho những người Mỹ giàu có so với những người có thu nhập thấp.

Phân tích của họ cho thấy khoảng 60% lợi ích sẽ thuộc về những người có thu nhập trên 217.000 USD/năm (hơn 5,6 tỷ đồng).

BBC đã nói chuyện với những người Mỹ có thể bị cắt giảm trợ cấp giúp họ chi trả tiền mua nhu yếu phẩm.

Jordan, một người cha có hai con, là một trong 42 triệu người Mỹ được hưởng lợi từ chương trình SNAP (Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung) đang bị dự luật nhắm đến.

Anh và vợ nhận khoảng 700 USD (18,3 triệu đồng) mỗi tháng để nuôi gia đình bốn người.

Người đàn ông 26 tuổi này cho rằng nếu dự luật này giảm số tiền anh có thể nhận, anh sẽ phải làm thêm một công việc thứ hai.

"Tôi sẽ đảm bảo rằng tôi có thể làm bất cứ điều gì để nuôi sống gia đình mình," anh nói.

Cùng với việc cắt giảm SNAP, những thay đổi đối với Medicaid – một chương trình chăm sóc sức khỏe cho người Mỹ có thu nhập thấp, người già và người khuyết tật – sẽ khiến gần 12 triệu người mất bảo hiểm trong thập kỷ tới, CBO ước tính.

Phe Cộng hòa bảo vệ những thay đổi của họ đối với Medicaid, nói rằng bằng cách siết chặt các yêu cầu về công việc, họ đang giải quyết tình trạng lạm dụng và gian lận.

Các cuộc thăm dò được thực hiện trước khi dự luật được Quốc hội thông qua cho thấy sự ủng hộ của công chúng rất thấp trong khi số lượng người phản đối ở phần áp đảo.

Một cuộc khảo sát gần đây của Đại học Quinnipiac chỉ ra rằng chỉ 29% ủng hộ luật này, tỉ lệ này tăng lên hai phần ba khi chỉ tính người Cộng hòa.

Tuy nhiên, mức độ hiểu biết về dự luật cũng có thể thấp. Hãng Reuters đưa tin rằng trong số những người ủng hộ ông Trump mà họ đã nói chuyện tại cuộc mít tinh ở Iowa vào tối 3/7, có ít người nhận thức về luật này.