Thành viên Việt Tân, ông Châu Văn Khảm được trả tự do về Úc
Nguồn hình ảnh, Facebook Chau Van Kham
Ông Châu Văn Khảm, người bị bắt giam ở TP HCM vào năm 2019 và sau đó bị kết án 12 năm tù với tội danh "khủng bố nhằm chống chính quyền", đã được trả tự do sau hơn bốn năm thụ án.
Vợ của ông Châu Văn Khảm, bà Trang, nói với đài ABC rằng đã hơn 4 năm rưỡi gia đình không được gặp ông.
Bà cảm ơn chính phủ Úc đã giúp ông trở về nước.
“Hôm nay tôi rất vui… Chồng tôi đã về nhà, [anh ấy] hạnh phúc và khỏe mạnh,” bà nói.
Ông là thành viên của Việt Tân, một nhóm vận động cho dân chủ ở Việt Nam mà chính phủ Việt Nam coi là một tổ chức khủng bố.
Thủ tướng Anthony Albanese cho biết Úc "rất hoan nghênh việc Châu Văn Khảm được trả tự do", đồng thời cho biết thêm việc ông Khảm bị giam giữ là một vấn đề mà ông đã nêu lên với Việt Nam trong chuyến thăm hồi tháng trước.
“Tôi cảm ơn những người bạn của chúng tôi ở Việt Nam đã lắng nghe và đồng ý trong chuyến thăm của tôi để điều này xảy ra,” ông Albanese nói.
"Đó là một ví dụ về cách làm sao tham gia một cách xây dựng để đạt được kết quả phục vụ cho lợi ích quốc gia của Úc."
Elaine Pearson, Giám đốc Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (Human Rights Watch) nói rằng việc nhà hoạt động Châu Văn Khảm được trả tự sau hơn bốn năm do là "tin tức tuyệt vời" vì ông đã phải chịu án tù quá lâu:
"Công an Việt Nam đã bắt giữ ông vào tháng 1 năm 2019 và tới tháng 11 năm 2019, một tòa án Việt Nam đã kết án ông 12 năm tù về tội ‘khủng bố’, sau một phiên tòa kéo dài chỉ vài giờ vốn dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về thủ tục tố tụng.
"Vụ án dựa trên sự liên đới và các hoạt động của ông với một đảng chính trị đối lập, Việt Tân, hoạt động công khai và hợp pháp ở nhiều quốc gia gồm Úc, nhưng bị Hà Nội dán nhãn là 'khủng bố'. Ông ấy đã trải qua một thời gian dài bị cách ly khỏi gia đình và nhân viên lãnh sự do những hạn chế trong đại dịch.
"Chúng tôi rất mừng cho gia đình ông Châu Văn Khảm và nhìn nhận những nỗ lực thành công của chính phủ Úc ở các cấp cao nhất để bảo đảm việc trả tự do cho ông ấy," bà Pearson nói.
Tổ chức HRW cũng nhấn mạnh, ông Châu Văn Khảm chỉ là một trong số hơn 150 tù nhân chính trị khác ở Việt Nam, đang bị giam giữ vì các hoạt động tự do biểu đạt ôn hòa. Vẫn còn những người khác như nhà báo Phạm Đoan Trang và các nhà hoạt động môi trường Mai Phan Lợi, Đặng Đình Bách và Hoàng Thị Minh Hồng.
Những người ủng hộ nhân quyền, luật sư và gia đình ông Châu cho rằng, các cáo buộc chống lại ông là vô căn cứ và có động cơ chính trị và phiên tòa xét xử của ông là hết sức bất công.
The Guardian tường thuật rằng sức khỏe của ông Châu Văn Khảm, người vừa tròn 74 tuổi đã suy giảm nhanh chóng trong tù, thêm rằng bản án 12 năm “thực sự là một bản án tử hình”, gia đình ông cho biết.
Việc gia đình, cộng động người Việt tại Úc và các tổ chức nhân quyền vận động trả tự do cho ông Châu Văn Khảm đã diễn ra nhiều năm trời.
Trong những lần các quan chức cấp cao của Úc như Toàn quyền Úc David Hurley đến thăm Việt Nam hồi tháng 4/2023, hay chuyến đi vào tháng 6 vừa rời của Thủ tướng Úc Anthony Albanese, gia đình cùng các tổ chức xã hội dân sự ở Úc cũng kêu gọi việc giới chức Úc nên đề cập đến trường hợp của ông Khảm.
Về ông Châu Văn Khảm
Ông Châu Văn Khảm sinh ra ở Việt Nam và phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng hòa trước năm 1975. Sau chiến tranh, ông bị đưa vào trại cải tạo trong ba năm trước khi trốn khỏi Việt Nam bằng thuyền, và đến Úc năm 1983.
Tại Sydney, ông là thợ làm bánh trong nhiều năm trời. Đến năm 2010, ông gia nhập Việt Tân, làm đại diện "cơ sở đảng bộ Sydney" kiêm "Bí thư Đảng bộ Úc châu," hoạt động với bí danh Hoàng Liêm, theo cáo trạng.
Liên Hợp Quốc mô tả Việt Tân là “tổ chức ôn hòa ủng hộ cải cách dân chủ”, nhưng Việt Tân đã bị chính quyền Việt Nam chính thức liệt vào danh sách tổ chức khủng bố vào năm 2016, cho rằng đây là “tổ chức phản động và khủng bố, luôn âm thầm thực hiện các hoạt động chống phá nhà nước Việt Nam ”.
Đồng thời nêu rõ: "Người nào có hành vi tham gia, tuyên truyền, lôi kéo, xúi giục người khác tham gia, tài trợ, nhận tài trợ của Việt Tân; tham gia các khóa đào tạo, huấn luyện do Việt Tân tổ chức; hoạt động theo sự chỉ đạo của Việt Tân… sẽ đồng phạm tội khủng bố, tài trợ khủng bố và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam".
Năm 2019, ông Châu Văn Khảm đã tìm cách trở về Việt Nam để gặp gỡ những người ủng hộ dân chủ nhưng bị từ chối cấp thị thực.
Ông vào Việt Nam qua ngả Campuchia vào tháng 1/2019 bằng giấy tờ tùy thân giả. Cáo trạng cũng nói ông Khảm nhập cảnh trái phép vào Việt Nam hồi tháng 1/2019 để "huấn luyện" và "kết nạp" một số người vào Việt Tân, "chuẩn bị cho hoạt động chống phá".
Ông bị bắt sau khi gặp hai công dân Việt Nam là Nguyễn Văn Viễn và Trần Văn Quyền, những người sau đó bị kết án lần lượt là 11 và 10 năm tù.
