Putin thái độ thách thức khi Trump trừng phạt các công ty dầu mỏ Nga

Tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn giữ thái độ thách thức sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump giáng đòn trừng phạt vào hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga nhằm gây áp lực buộc lãnh đạo Điện Kremlin chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, theo Reuters.

Động thái này đã đẩy giá dầu toàn cầu tăng 5%.

Các nguồn tin trong giới thương mại nói rằng lệnh trừng phạt của Mỹ đã khiến các hãng dầu mỏ quốc doanh Trung Quốc phải tạm dừng mua dầu của Nga trong ngắn hạn. Theo các nguồn tin trong ngành, các nhà máy lọc dầu ở Ấn Độ, quốc gia mua dầu thô vận chuyển bằng đường biển lớn nhất của Nga, cũng sẽ cắt giảm mạnh nhập khẩu dầu thô.

Các lệnh trừng phạt nhắm vào hai gã khổng lồ dầu mỏ là Rosneft và Lukoil, vốn chiếm hơn 5% sản lượng dầu toàn cầu.

Động thái này phản ánh một sự thay đổi đột ngột đáng kể của ông Trump, khi chỉ mới tuần trước khẳng định rằng ông và ông Putin sẽ sớm tổ chức một hội nghị thượng đỉnh tại Budapest nhằm tìm giải pháp kết thúc chiến tranh ở Ukraine.

Dù tác động tài chính lên Nga có thể bị hạn chế trong ngắn hạn, động thái này là một tín hiệu mạnh mẽ thể hiện ý định của ông Trump nhằm bóp nghẹt nguồn tài chính của Nga và buộc Điện Kremlin tiến tới một thỏa thuận hòa bình đối với cuộc xâm lược toàn diện kéo dài 3 năm rưỡi ở Ukraine.

Ông Putin nói rằng các lệnh trừng phạt là một hành động không thân thiện, cho rằng điều này sẽ ảnh hưởng không đáng kể đến nền kinh tế Nga, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của Moscow đối với thị trường toàn cầu. Ông cảnh báo việc nguồn cung giảm mạnh sẽ đẩy giá lên cao và gây bất lợi cho các quốc gia như Mỹ.

"Tất nhiên, đây là một nỗ lực gây áp lực lên Nga. Nhưng không một quốc gia tự trọng nào và không một người dân tự trọng nào đưa ra bất cứ quyết định nào vì sợ áp lực", ông Putin nói.

Khi được hỏi về bình luận của ông Putin rằng các lệnh trừng phạt mới sẽ không có tác động đáng kể đối với Nga, ông Trump trả lời với các phóng viên vào cuối ngày 23/10: "Tôi rất vui vì ông ấy cảm thấy như vậy. Tốt thôi. Tôi sẽ cho các vị biết về điều đó sau sáu tháng nữa."

Trong bối cảnh Ukraine đang yêu cầu các đồng minh Mỹ và châu Âu cung cấp tên lửa tầm xa để giúp xoay chuyển cục diện chiến tranh, ông Putin cũng cảnh báo rằng phản ứng của Moscow đối với các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga sẽ là "rất nghiêm trọng, nếu không muốn nói là áp đảo".

Sự thay đổi của Trump

Trong sự thay đổi quyết định mới nhất về cuộc xung đột, ông Trump nói hôm 22/10 rằng hội nghị thượng đỉnh với ông Putin vốn được lên kế hoạch đã bị hủy vì sẽ không đạt được kết quả mà ông mong muốn. Ông phàn nàn rằng nhiều "cuộc trò chuyện tốt đẹp" của ông với Putin đã không "đi đến đâu".

"Chúng tôi đã hủy cuộc họp với Tổng thống Putin - tôi cảm thấy không ổn," ông Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng. "Cảm giác như chúng tôi sẽ không đạt được mục tiêu cần hướng tới. Vì vậy, tôi đã hủy cuộc gặp đó, nhưng chúng tôi sẽ gặp lại trong tương lai."

Ông Putin nghĩ ông Trump hẵn chỉ muốn nói rằng hội nghị thượng đỉnh đã bị hoãn lại. Hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau ở Alaska vào tháng Tám.

Nga đã đưa ra các tín hiệu rằng các điều kiện để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine - những điều khoản mà Kyiv và nhiều nước châu Âu coi như là đầu hàng - vẫn không thay đổi.

Xung đột tiếp tục diễn ra khi các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp nhau tại Brussels vào hôm 23/10 để thảo luận về nguồn vốn cho Ukraine.

Các nhà lãnh đạo EU đã đồng ý đáp ứng nhu cầu tài chính cấp bách của Ukraine trong hai năm tới, nhưng không hoàn toàn ủng hộ việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để cấp một khoản vay lớn cho Kyiv, sau khi Bỉ bày tỏ lo ngại.

Moscow cho biết họ sẽ tung một đòn "đáp trả đau đớn" nếu các tài sản này bị tịch thu.

Ông Zelensky yêu cầu áp lực nhiều hơn lên Moscow

Tổng thống Ukraine Zelensky hoan nghênh các lệnh trừng phạt là "rất quan trọng" nhưng cần thêm áp lực lên Moscow để buộc Nga đồng ý ngừng bắn.

Sau hội nghị thượng đỉnh tháng Tám với ông Putin, ông Trump đã từ bỏ yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức ở Ukraine và chấp nhận lựa chọn mà Moscow ưa thích là tiến thẳng vào đàm phán một thỏa thuận hòa bình toàn diện.

Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, ông Trump đã quay lại ý tưởng về một lệnh ngừng bắn ngay lập tức - điều mà Kyiv ủng hộ nhưng Moscow, với lực lượng đang giành được các bước tiến trên chiến trường, đã nhiều lần khẳng định không hề quan tâm.

Nga phản đối lệnh ngừng bắn vì tin điều đó sẽ chỉ là tạm thời trước khi giao tranh tiếp diễn, tạo thời gian và không gian cho Ukraine tái vũ trang vào thời điểm mà Moscow nói rằng họ đang nắm thế chủ động trên chiến trường.

Trong một diễn biến khác, Litva, thành viên EU và NATO, thông báo vào hôm 23/10 rằng hai máy bay quân sự của Nga đã đi vào không phận nước này trong thời gian ngắn, dẫn đến một sự phản đối chính thức và phản ứng từ lực lượng NATO, trong khi Nga phủ nhận sự việc.

EU nhắm vào LNG của Nga

Trong một nỗ lực khác nhằm cắt giảm nguồn thu của Moscow, EU đã thông qua gói trừng phạt thứ 19 đối với Nga vào ngày 23/10, cấm nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga và nhắm mục tiêu vào các tổ chức, trong đó các nhà máy lọc dầu Trung Quốc và các ngân hàng Trung Á.

EU đã giảm sự phụ thuộc vào Nga - nhà cung cấp từng chiếm ưu thế - khoảng 90% kể từ năm 2022, khi xung đột bắt đầu. Tuy nhiên, họ vẫn nhập khẩu hơn 11 tỷ euro năng lượng Nga trong tám tháng đầu năm nay. LNG hiện là mặt hàng năng lượng Nga nhập khẩu lớn nhất của EU.

Doanh thu từ dầu khí của Nga, hiện giảm 21% so với cùng kỳ năm trước, chiếm khoảng một phần tư ngân sách của nước này và là nguồn tiền mặt quan trọng nhất cho cuộc chiến ở Ukraine - hiện đã bước sang năm thứ tư.

Tuy nhiên, nguồn thu chính của Moscow đến từ thuế đánh trên sản lượng, chứ không phải thuế xuất khẩu, điều này có thể làm giảm bớt tác động tức thời của các lệnh trừng phạt lên tài chính Nga.