Nga-Ukraine: Khủng hoảng nhân đạo qua lời kể người Việt tới biên giới Ba Lan
Theo con số mới nhất của Liên Hiệp Quốc (LHQ) chỉ hơn một tuần kể từ khi chiến tranh bùng nổ, hơn 830.000 người đã bỏ chạy khỏi Ukraine qua biên giới sang các nước láng giềng tính như Ba Lan, Romania, Slovakia và Moldova.
LHQ cho biết hôm thứ Ba, ngày 1/3/2022 Ba Lan cho tới nay nhận hơn 453.000 người, khoảng 50.000 người mỗi ngày.
Hiện chưa rõ trong số đó có bao nhiêu người Việt đã rời khỏi Ukraine trong những ngày qua.
Một nhóm người Việt từ thành phố cảng Odessa ở miền Nam Ukraine đã đi ôtô từ trưa ngày 28/2 và được biết sáng 2/3/2022 đã sang tới Ba Lan theo cửa khẩu gần thành phố Lviv, thủ phủ của Tây Ukraine, cách biên giới Ba Lan 64km.
Một trong số những người này, anh Bắc, 38 tuổi, cho biết sau nhiều giờ đi xe ô tô và qua nhiều trạm chốt chặn dọc đường thì hôm qua họ đã tới được thành phố Lviv. Xe ô tô thả họ ở nhà ga thành phố, phương tiện công cộng duy nhất để những người này có thể tới được cửa khẩu biên giới Ba Lan, cách nhà ga hơn 40-50km.
Vì lượng người bỏ chạy từ khắp Ukraine đổ về ga Lviv đông quá, cả nhóm người Việt đã không thể lên tàu tới biên giới Ba Lan được.
Anh Bắc kể:
"Tàu đông lắm, lúc đó người ta chỉ cho người già và trẻ em lên trước, còn nam giới bị gạt ra. Bọn em đợi hơn 12 tiếng ở ga Lviv. Tất cả mọi người đều chán nản vì không biết chờ đến bao giờ.
"Rất may khi ra ngoài đường thì gặp một cô người Việt. Thấy người Việt mình đông quá bị kẹt ở nhà ga, không thuê được xe để đi tiếp tới cửa khẩu thì cô Hường đã gọi điện cho Đại sứ quán và Sứ quán đứng ra can thiệp và thu xếp xe 60 chỗ đưa bọn em tới biên giới mà không mất đồng nào. Có gần hai chục người của đoàn trước cũng kẹt lại như bọn em, thế là cũng may mắn được đi cùng luôn.
"Tại cửa khẩu những này ai có hộ chiếu, có giấy tờ như vợ em thì người ta cho qua biên giới sang Ba Lan luôn và khi sang bên kia thì được người của Sứ quán VN cho xe đón, đưa lên thủ đô Ba Lan và thu xếp chỗ ăn ở an toàn rồi.
"Những người không có giấy tờ như em thì bị họ giữ lại và phải làm tờ khai có ảnh rồi người ta cũng cho ra để đi tiếp. Giờ em đang ở ga tàu của Ba Lan, mà không biết tên là gì, cách biên giới Ba Lan 12km. Em đã có vé tàu và đang đợi tới giờ để đi tiếp lên thủ đô của Ba Lan."
Tinh thần tương thân tương ái
Chị Hường, 52 tuổi, một người định cư tại Kyiv, cho biết mấy ngày còn ở Kyiv "đạn pháo ì ầm bên tai và cũng phải chạy xuống hầm trú ẩn" nên đã quyết định rời đi. Sáng ngày 2/3 vừa cùng một người con qua được biên giới sang tới Ba Lan. Hiện chị cho biết một người con khác đã sang Romania còn chồng chị vẫn ở lại Kyiv.
Theo chị Hường cho biết rất nhiều người Việt sống tại các thành phố khác nhau của Ukraine đã dùng mọi phương tiện như xe riêng, xe lửa, và cả một số người chung nhau thuê xe buýt, đều hướng về cửa khẩu Lviv này.
"Cùng người Việt Nam với nhau trong lúc chạy loạn gặp nhau ở cửa khẩu thì cũng cố tìm cách giúp đỡ lẫn nhau. Mình có tham gia Hội người Việt Kyiv nên cũng gọi điện đi các nơi, nhờ Sứ Quán giúp đỡ vì người thì không có hộ chiếu, người thì mất giấy tờ.
Nguồn hình ảnh, Oleg Karpyak
"Mình nói chuyện với các chủ tịch hội, hô hào anh em bạn bè giúp hết sức và nhờ can thiệp. Khi vào nước bạn không có giấy tờ thì có gặp khó khăn, nhưng nếu mất mà có chụp trong điện thoại thì họ cũng linh động cho vào.
"Họ cũng giúp đỡ nhiệt tình, cho người Việt mình lên tàu. Cũng có lúc tàu đông quá thì họ ưu tiên cho phụ nữ và trẻ con đi trước, chồng phải ở lại. Nhiều người Việt mình chồng không lên được thì họ cũng ở lại luôn rồi những chuyến sau đỡ đông hơn họ lại được," chị Hường nói.
Theo chị Hường cho biết chị và những người Việt chạy nạn mà chị gặp tại cửa khẩu này đều đã được Đại sứ quán VN, Hội người Việt Kyiv và Hội đồng hương Ba Lan giúp đỡ trong mấy ngày qua.
"Cộng đồng Ba Lan tốt lắm, thu xếp cho ăn ở không mất tiền. Ở cửa khẩu bên Ukraine hay bên Ba Lan này người ta nấu nướng sẵn cho mình ăn tý súp, tý bánh hay nước uống," chị Hường nói thêm.
"Khi mình vào thì người ta hỏi mình đi đâu. Người thì đi Đức, người đi Pháp, đi Rumani, có người ở Balan. Khi đón ở cửa khẩu ai có con nhỏ thì được giúp đỡ rất chu đáo. Như mình thì sẽ ở tại Ba Lan, đợi ít bữa thì về Việt Nam, khi nào yên thì lại sang Ukraine lại," chị cho biết.
Được biết khi vào Ba Lan, những người này được đóng dấu cấp visa tỵ nạn 6 tháng tại cửa khẩu nhưng chị Hường cho biết sẽ về Việt Nam khi có chuyến bay giải cứu mà chị cho biết đang giúp lên danh sách những người muốn về và dự kiến chuyến đầu tiên là vào ngày 6/3 tới đây.
Kêu cứu và được trợ giúp
Cho đến đêm ngày 02/03/2022 giờ châu Âu, các dòng tin trên trang Uwaga - Người Việt ở Ba Lan vẫn liên tục có những câu kêu cứu, đa số của phụ nữ, vì họ và trẻ em được ưu tiên cho vào cửa khẩu trước:
Havi Trinh: "Cần sự giúp đỡ ạ, hiện tại cháu đang đứng đợi xếp hàng vào cửa khẩu korczowa ạ, rất mong được sự giúp đỡ từ mọi người ạ. Nhà cháu có 3 bé em nhỏ nhất được 8 tháng"
Thủy Nguyễn:"Em chào mng ạ , bây giờ nhóm e có 9 người và 2 trẻ nhỏ , có con nhỏ 8 tháng đang bị ốm nhưng phải xếp hàng vào cửa khẩu Ba Lan Budomierz tận 1km ạ , liệu có cách nào có thể giúp e đc k ạ? , e cảm ơn mọi ngưòi ạ"
Nguồn hình ảnh, Uwaga
Trương Thu Hà: Em chào anh, anh ơi, em đang giúp trường hợp một bác đang ở Korczowa đã mất hết giấy tờ, chỉ còn đúng một ảnh hộ chiếu thì quá mờ biên phòng không đọc được thông tin nên không chấp nhận. Bây giờ bác đang ở trong đồn biên phòng, con gái - có địa chỉ tạm
Những người đã sang được Ba Lan, Slovakia, Hungary được coi là may mắn.
Bên kia biên giới, số người tỵ nạn đang đầy ắp các nẻo đường, nhà ga của Ukraine.
Kênh Channel4 ở Anh tường thuật trực tiếp từ Ukraine cho hay dòng người, công dân Ukraine và người nước ngoài vẫn đổ về các cửa khẩu biên giới, và con số "dễ dàng vượt 1 triệu vào cuối tuần này".
Một hình ảnh do phóng viên BBC Ukraine chụp cho BBC News Tiếng Việt trước ga ở Lviv hôm 2/3 có lá cờ đỏ sao vàng của VN buộc vào một thân cây, và dòng chữ "Vietnam".
Theo nhà báo BBC, có vẻ như một số sinh viên, hoặc công nhân Việt Nam ở đây cũng đang cố gắng rời khỏi Ukraine'.
Hiện nay, biên phòng Ukraine cho những người chạy khỏi chiến sự tới cửa khẩu sang Ba Lan theo cách "cứ 10 người Ukraine thì mới có một người nước ngoài".
Có sinh viên trường y Kharkiv là người châu Phi còn than phiền họ bị đẩy sang chỗ xếp hàng riêng bên phía Ukraine, theo Channel4.
Các quy định và hành xử của nhân viên Ukraine đã bị Cao ủy Tỵ nạn LHQ lên án và yêu cầu đối xử bình đẳng với mọi người tỵ nạn.
Kể từ khi Nga thôn tính Crimea vào năm 2014, hơn một triệu người Ukraine đã định cư tại Ba Lan trong năm gần đây.
