Khánh Ly - Trịnh Công Sơn: Có 'được' biểu diễn 'Gia tài của mẹ' ở VN?
Nguồn hình ảnh, NMH
Ca khúc "Gia tài của mẹ" của cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn dường như lại được thêm nhiều người biết đến sau khi báo chí Việt Nam hôm 29/6 đưa tin đơn vị tổ chức đêm nhạc nơi ca sĩ Khánh Ly hát bài này đã bị 'mời làm việc'.
Theo đó, trong đêm nhạc 'Dấu chân địa đàng' hôm 26/6 tại sân khấu Mây - In The Nest Đà Lạt, ca sỹ Khánh Ly hát bài 'Gia tài của mẹ' - một trong các ca khúc nổi tiếng sáng tác trước năm 1975 của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn.
Sau đó, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng cho hay 'đã mời' Công ty TNHH Mây Lang Thang - đơn vị tổ chức đêm nhạc - 'lên làm việc', do bài hát "Gia tài của mẹ" nằm ngoài danh mục những bài hát đã cấp phép biểu diễn trong đêm nhạc này.
Cụ thể, sở này nói chỉ cấp phép để ca sĩ Khánh Ly biểu diễn 24 bài hát gồm: Tình xa; Như cánh vạc bay; Dấu chân địa đàng; Như một lời chia tay; Rơi lệ; Ru người; Lời buồn thánh; Ngủ đi con; Người con gái Việt Nam da vàng; Kinh khổ; Mây hại Bên ni bên nớ; Chờ; Tiếng sáo thiên thai; Xin cho tôi; Và con tim đã vui trở lại; Ca dao mẹ; Xin còn gọi tên nhau; Bài tình ca cho em; Xa em kỷ niệm; Còn mãi tìm nhau; Xin trả nợ người; Hẹn hò; Cỏ hồng; Thiên thai.
"Hoàn toàn không cấp phép cho ca sĩ Khánh Ly hát bài "Gia tài của mẹ"," theo Thanh Niên.
Truyền thông Việt Nam cũng đưa tin rằng đại diện Công ty TNHH Mây Lang Thang đã 'thừa nhận sai sót khi không kiểm soát', để ca sỹ Khánh Ly hát bài này trong chương trình.
Nguồn hình ảnh, HOANG DINH NAM
Ca từ bài Gia tài của mẹ
Nhiều người đã đăng lại trích đoạn hoặc nguyên văn ca từ của bài hát này trên trang Facebook cá nhân hoặc trên các nhóm Facebook.
Một ngàn năm nô lệ giặc Tàu
Một trăm năm đô hộ giặc Tây
Hai mươi năm nội chiến từng ngày...
Gia tài của Mẹ
Một bọn lai căng
Gia tài của Mẹ
Một nước Việt buồn...
Ca khúc trước 1975 'được phép phổ biến'?
Trên trang cá nhân, nhạc sĩ Tuấn Khanh viết: "Chưa nói đến việc Sở này cấp phép khung cứng các tác phẩm biểu diễn, cho thấy hoàn toàn ngược lại nghị định của chính phủ về việc cho phép phổ biến tự do các ca khúc trước năm 1975."
"Theo Nghị định số 144/2020 về hoạt động nghệ thuật biểu diễn được Chính phủ ban hành, từ 1-2-2021, quy định cấp phép ca khúc miền Nam trước 1975 bị bãi bỏ. Phổ biến không cần phải cấp phép nữa."
"Vậy thì bài hát thứ 25 không nằm trong danh sách đó, chỉ vi phạm về thời lượng quy định biểu diễn (nếu có), chứ không thể vi phạm gì về nội dung biểu diễn cả."
Nguồn hình ảnh, NMH
Cũng phát biểu trên trang Facebook cá nhân, nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng việc cơ quan chức năng 'mượn cớ ca khúc "Gia tài của mẹ" không thuộc danh mục ca khúc trong giấy phép biểu diễn của đêm nhạc 25/6/2022 ở Đà Lạt' để mời ban tổ chức lên làm việc chỉ là 'Biện bạch vụng vè'.
Ông Tạo viết rằng theo ông, nếu Khánh Ly hát vượt danh mục cấp phép đêm biểu diễn bằng bài "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng thì" chẳng ai dám "mời làm việc".
Tranh cãi về ca từ và "gia tài"
Thể hiện quan điểm ủng hộ kiểm duyệt ca từ, danh khoản Binh Nguyen cho rằng: "Mấy hôm nay, trên diễn đàn mạng xã hội nhiều người phản đối việc Khánh Ly biểu diễn bài hát Gia tài của mẹ của Trịnh Công Sơn tại Đà Lạt, trong đó có câu "20 năm nội chiến từng ngày".
Người này khẳng định: "Mặc dù câu hát "20 năm nội chiến từng ngày" không phản ánh đúng bản chất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta, nhưng nó chỉ là cái nhìn của cá nhân nhạc sĩ về cuộc kháng chiến. Vấn đề ở đây thuộc về lỗi của cơ quan cấp phép bài hát đã không kiểm soát ca từ một cách cẩn thận để có thể thay thế những lời ca không thích hợp".
Anh Tuấn Nguyễn phản đối: "Ối giời, cứ thế này biết bao giờ mới ... hết sợ bóng sợ gió, mới lớn nổi thành người, mới thực sự mạnh mẽ để không còn sợ sự thật nữa".
"Thời điểm ổng sáng tác bài này là ổng chửi dân me Tây "một bọn lai căng".... Nhưng ngày nay "có tật giựt mình" ai nói bóng nói gió nói phong lông thời Bảo Đại cởi truồng là "hốt hết nhốt hết " chắc nó nói tao. Bởi người xấu thì có muốn yên cũng không được đâu, ông trời ổng định vậy khỏi kêu cho mệt", Ngọc Hàng viết.
Danh khoản Thanh Mai thì cho rằng: "Sau nửa thế kỷ chấm dứt chiến tranh giữa hai miền nam bắc, gia tài của mẹ Việt Nam để lại cho chúng con là đất trống đồi núi trọc kèm theo lũ quét và sạt lở đất..."
Vị này thêm rằng: "Sau nửa thế kỷ khai thác tận thu và bán tống bán tháo nguyên liệu thô, gia tài mẹ Việt Nam để lại cho chúng con là mảnh đất cạn kiệt tài nguyên cùng những khoảng trống mênh mang hoá chất mà chưa biết bao giờ tự nhiên mới khắc phục được trở lại".
Trước vụ 'Gia tài của mẹ', hồi đầu tháng Sáu, Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội từng yêu cầu tạm dừng một triển lãm "hội họa Điện Biên Phủ" của họa sĩ Mai Duy Minh với lý do được cho là "vì cờ rách quá và bộ đội hốc hác".
Kiểm duyệt văn hóa văn nghệ ở VN
Năm 2011, nhiều nghệ sỹ đã lên tiếng về vấn đề kiểm duyệt văn hóa văn nghệ tại Việt Nam tại hội thảo khoa học có tên "Từ Hội Văn hóa cứu quốc đến Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật Việt Nam - những vấn đề hiện nay của sự phát triển văn hóa văn nghệ" do Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức.
Theo đó, nhiều nghệ sỹ đã đề xuất bỏ kiểm duyệt trong văn hóa văn nghệ.
"Việc kiểm duyệt theo lối sợ trách nhiệm của một số nhà quản lý trong một thời gian đã làm triệt tiêu nỗ lực cá nhân, mặc dù đường lối văn nghệ của Đảng từ nghị quyết 05 đến nghị quyết trung ương 5 khóa VIII, nghị quyết 23, 33 vẫn một sợi chỉ xuyên suốt là: Tôn trọng tự do sáng tạo cá nhân, chấp nhận mọi khuynh hướng và phong cách," họa sỹ Lương Xuân Đoàn được báo Tuổi Trẻ trích lời.
