Ý kiến phản biện: Nhà hát Opera và tổ hợp 58 Tây Hồ 'như hai chiếc dằm cắm vào Hồ Tây' - Bài 2
Nguồn hình ảnh, Facebook cư dân Quảng An - Tây Hồ
Bên cạnh dự án xây dựng Nhà hát Opera Hà Nội ở Đầm Trị đang gây tranh cãi, cụm tổ hợp chung cư 40 tầng tại 58 Tây Hồ của Tập đoàn Sun Group đã bước vào giai đoạn gấp rút hoàn thiện. Một số chuyên gia nêu câu hỏi vì sao công trình này có thể vượt lên trên quy định mà UBND TP Hà Nội đặt ra.
Trên website duansungroup, dự án chung cư căn hộ cao cấp 58 Tây Hồ - Sun Group West Lake Iconic Towers được quảng cáo "có tổng diện tích 14000 ha, sở hữu mặt tiền bên bờ Tây Hồ lộng gió; cam kết mang đến cho khách hàng một không gian sống hoàn hảo, hòa hợp với thiên nhiên cùng tiêu chuẩn sống chất lượng 5 sao, nơi tạo dựng những giá trị đích thực của cuộc sống - xứng tầm khu đô thị hiện đại và đẳng cấp bậc nhất Việt Nam".
Ngày 8/8/2014 UBND TP Hà Nội đã có Quyết định số 4177/QĐ-UBND về việc phê duyệt Quy hoạch phân khu đô thị khu vực Hồ Tây và vùng phụ cận, tỷ lệ 1/2000. Các chỉ tiêu về quy hoạch được quy định cụ thể: Khu vực giáp mặt nước Hồ Tây, trong phạm vi cách mép hồ (về phía đất liền) tối thiểu là 50m, chiều cao các công trình giáp đường ven hồ cao không quá 3 tầng (tối đa 12m).
Tuy nhiên, cụm chung cư kết hợp dịch vụ đa chức năng gồm 9 tòa tháp tại phường Quảng An - quận Tây Hồ - thành phố Hà Nội này có chiều cao từ 25 - 40 tầng, và chỉ cách mép hồ chưa tới 20 mét.
BBC đã liên hệ với đại diện truyền thông của tập đoàn Sun Group, chủ đầu tư của cụm tổ hợp chung cư 58 Tây Hồ để hỏi về vấn đề này nhưng đến nay chưa nhận được hồi âm.
'Vi phạm thô bạo'
Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, Tiến sĩ Đặng Hoàng Giang (tốt nghiệp chuyên ngành Kinh tế Phát triển tại học Công nghệ Vienna, Áo) đặt ra câu hỏi với tư cách một người dân Hà Nội là tại sao công trình đó lại có thể vượt lên trên quy định mà thành phố đã đặt ra.
"Nếu so sánh quy hoạch thì công trình thực tế này đã vi phạm một cách thô bạo những quy định ở trong quy hoạch", ông Giang nhận định.
Trong khi đó, PGS. TS. KTS. Nguyễn Quang Minh, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội đánh giá "dự án này sai trầm trọng về mặt quy hoạch, với số tầng cao và khoảng cách như vậy thì không đảm bảo quy định tối thiểu về mặt sinh thái."
Ông Minh cho rằng Hồ Tây là danh lam thắng cảnh đã được đề xuất bảo tồn và tôn tạo không gian, hạn chế xây dựng công trình có kiến trúc hiện đại, khối tích lớn, chiều cao tầng vượt trội, vì sẽ gây tổn hại đến cảnh quan thiên nhiên và nhân tạo xung quanh hồ, vốn dĩ chỉ thích hợp nhất với không gian xanh, rộng thoáng, công trình nếu có xây dựng thì cần thấp và nhỏ.
"Về mặt thị giác thì nhà hát Opera Hồ Tây cùng với cụm chung cư sẽ không khác gì hai chiếc dằm cắm sâu vào "da thịt" Hồ Tây, gây nhức nhối và xâm phạm nghiêm trọng cảnh quan hồ".
Nguồn hình ảnh, Nhân vật cung cấp
"Về mặt quy trình quy hoạch thì công trình cũng không được lấy ý kiến cộng đồng, giới chuyên gia như tôi hoàn toàn bất ngờ khi dự án này được đưa lên mặt báo. Điều này theo tôi là hoàn toàn không thể chấp nhận được."
"Về mặt xã hội thì khi xây dựng một cụm công trình lớn như vậy sẽ thu hút một lượng dân cư lớn khoảng 7,000 - 8,000 thậm chí là hơn 10,000 cư dân về đó sinh sống, gây ra áp lực về giao thông và xử lí chất thải. Không biết chất thải có được xử lí đúng quy trình hay không hay là chỉ xử lí sơ bộ rồi thải ra Hồ Tây. Những báo cáo đánh giá tác động tới môi trường cũng không hề có."
Đưa ra một phép tính hoàn toàn tương đồng, Tiến sĩ Đặng Hoàng Giang cho biết: "Công trình này được thiết kế có khoảng 2,000 căn hộ, cùng với khu vui chơi giải trí và trung tâm mua sắm… Như vậy sẽ có một lượng người khổng lồ đi ra đi vào khu vực này. Với 10,000 cư dân mới và một lượng người mua sắm, 1,500 - 2,000 ô tô, 3,000 - 4,000 xe máy đi ra đi vào sẽ là một thảm họa giao thông."
Tính minh bạch trong việc lấy ý kiến cư dân?
Tờ Hà Nội Mới ngày 1/8 dẫn lời ông Nguyễn Lê Hoàng, Phó Chủ tịch UBND quận Tây Hồ cho biết: "Gần hai tháng qua, UBND quận Tây Hồ cũng đã tổ chức lấy ý kiến cộng đồng dân cư tại địa bàn theo đúng quy trình, bảo đảm công khai, minh bạch. Cụ thể, ngày 15-7, lấy ý kiến cộng đồng các tổ chức, dân cư tại địa bàn quận; ngày 28-7, lấy ý kiến cộng đồng dân cư tại 2 phường Quảng An, Tứ Liên. Kết quả cho thấy, đại bộ phận tổ chức, người dân trên địa bàn ủng hộ đồ án quy hoạch."
Tuy nhiên, trên các nhóm Facebook Cư dân Quảng An - Tây Hồ, Hội những người yêu Hồ Tây, xuất hiện hàng loạt hình ảnh người dân treo băng rôn trước nhà phản đối đồ án quy hoạch 1/500 tại bán đảo Quảng An, với lý do người được lấy ý kiến là cư dân phường khác, không phải ở vùng bị quy hoạch.
Cùng với đó là những video ghi lại cảnh người dân phản đối khi chính quyền địa phương yêu cầu tháo dỡ những băng rôn này.
Tài khoản My Trà, một người nhận là cư dân phường Quảng An đăng những hình ảnh, video này và viết trên Facebook: "Cộng đồng cư dân Quảng An chúng tôi kịch liệt phản đối tòa nhà 58 Tây Hồ của Sun Group. Tòa nhà xây dựng có rất nhiều sai phạm, xây quá sát mép nước hồ Tây, vượt chiều cao tối đa được phép lên tận 39 tầng, hủy hoại môi sinh, bóp nghẹt cảnh quan hồ Tây,"
Nguồn hình ảnh, Facebook Cư dân Quảng An - Tây Hồ
Nguồn hình ảnh, Facebook Cư dân Quảng An - Tây Hồ
Bài học từ tuyến đường Lê Văn Lương, Tố Hữu và các công trình khác
Tiến sĩ Đặng Hoàng Giang cảnh báo khi cụm chung cư này đi vào hoạt động, bán đảo Quảng An sẽ giống hệt như khu Lê Văn Lương, Tố Hữu, Nguyễn Trãi... đang gây đau đầu tại Hà Nội.
"Nhân dân Hà Nội cũng đang thắc mắc lại sao đường Lê Văn Lương lại có nhiều chung cư như vậy khiến đường này bị tắc nghẹt suốt ngày. Tại sao chúng ta lại lặp lại sai lầm đang mắc phải ở những khu vực khác của Hà Nội?"
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Kiến trúc sư Nguyễn Quang Minh thì đưa ra so sánh về một số công trình từng gây tranh cãi giữ chủ đầu tư và giới chuyên gia cũng như công luận. Trong đó có thể kể đến khách sạn Hilton từng tranh cãi rằng nó sẽ làm giảm đi giá trị cảnh quan của Nhà Hát Lớn ở gần đó, mặc dù đã có những điều chỉnh kiến trúc nhằm giảm bớt ảnh hưởng của công trình xây sau tới công trình xây trước.
Tương tự, ông Minh cho rằng một công trình có quy mô như cụm chung cư 58 Tây Hồ không được phép xây dựng ở những vị trí đình đền chùa như chùa Hoàng Ân hoặc chùa Phổ Linh, phủ Tây hồ…
Một ví dụ khác mà ông nêu ra là đề xuất xây dựng cầu Trần Hưng Đạo theo phong cách Đông Dương cũng nhận nhiều ý kiến trái chiều vì trong lịch sử kiến trúc Đông Dương chỉ áp dụng trong nhà ở và nhà công cộng chứ không áp dụng trong công trình hoặc dự án giao thông. Hơn nữa, một công trình hiện đại xây ở thời điểm 2020, không nên nhắc lại phong cách kiến trúc cách đây 100 năm, hoàn toàn lạc lõng và không ăn nhập gì với bối cảnh một đô thị phát triển như Hà Nội.
"Về sau nhờ quan điểm của các chuyên gia mà một cuộc thi khác đã được tổ chức và có nhiều phương án tham gia hơn, và đã chọn được một phương án khá hơn là phương án kiến trúc Đông Dương cho cầu Trần Hưng Đạo. Theo tôi, đây là một biểu hiện của công tác phản biện và tranh luận xã hội có hiệu quả."
'Đừng đặt dự án nhà hát vào thế ván đã đóng thuyền'
Quay trở lại với dự án Nhà hát Opera Hà Nội và khu chung cư cao ốc 58 Tây Hồ, Tiến sĩ Quang Minh nêu ý kiến cần có sự đánh giá lại xem vị trí đó có thích hợp hay không.
Theo ông Minh, dự án Nhà hát Opera Hà Nội nếu được tiến hành sẽ là "tiền lệ" nguy hiểm, góp phần bào mòn giá trị lịch sử của Hồ Tây. Đó sẽ là những mất mát to lớn, khó có thể khôi phục, một khi dự án đã được hoàn thành, đặt dư luận vào tình thế "ván đã đóng thuyền" và "sự đã rồi".
"Dự án chung cư đã xây thì có thể nghĩ đến những điều chỉnh trong tương lai, còn nhà hát opera chưa xây hoàn toàn có thể tránh được sai lầm rất tai hại trong quá khứ chúng ta từng chứng kiến."
Nguồn hình ảnh, UBND quận Tây Hồ
"Tôi nghĩ rằng tất cả các dự án quy hoạch và xây dựng cần đặt lợi ích của cộng đồng lên hàng đầu. Với một quốc gia đang phát triển thì những công trình nào thiết thực nhất với dân sinh thì chúng ta ưu tiên làm trước, còn những dự án nào cần thiết nhưng không đến mức cấp bách thì có thể đẩy lại sau một chút."
"Khi kinh tế phát triển hơn, đời sống cư dân cao, phúc lợi xã hội được đảm bảo tốt hơn thì những dự án cao cấp như nhà hát opera sẽ dễ nhận được sự đồng thuận hơn vào thời điểm hiện tại. Còn bây giờ phải nâng cấp bệnh viện, trường học, cải tạo môi trường đô thị chống ngập úng chống ùn tắc giao thông mới là những vấn đề cần ưu tiên hàng đầu của Hà Nội và các đô thị lớn khác trên cả nước hiện nay."
"Rất mong những ý kiến phản biện, chính đáng của các chuyên gia, nhà khoa học được các cấp ban ngành liên quan lưu tâm xem xét, cùng với nguyện vọng của cộng đồng để đưa ra được những quyết định đúng đắn, chính xác và hợp lòng dân", ông Minh bày tỏ.
Nguồn hình ảnh, Sun Group
Ý kiến khác
Phó giáo sư, tiến sĩ, kiến trúc sư Phạm Kiều Anh viết trên Người Đô Thị về những "dấu hiệu chưa nhất quán với Luật Quy hoạch đô thị, đồng thời cũng nhìn thấy nhiều lỗ hổng pháp luật mà những nhóm lợi ích có thể trục lợi "một cách hợp pháp", gây nhiều thiệt hại cho xã hội và rất nhiều bất công đối với người dân và cộng đồng trong khu vực quy hoạch".
Theo đó, tác giả chỉ ra rằng Hà Nội cấp phép xây dựng cho công trình 58 Tây Hồ vào ngày 5/9/2017. Lúc này, Quảng An chưa có Quy hoạch chi tiết 1/500 nhưng công trình này vẫn được cấp phép. Việc này mâu thuẫn với Luật Quy hoạch đô thị nhưng lại không vi phạm Luật này nếu xét theo Điều 71: Giấy phép quy hoạch.
"Tại sao công trình lại được đi trước quy hoạch trong khi các công trình khác sẽ phải đợi có Quy hoạch chi tiết 1/500 mới có cơ sở để cấp phép? Tính cấp bách hay giá trị xã hội của nó ở chỗ nào?" KTS Kiều Anh đặt câu hỏi.
"Một công trình ở vị trí nhạy cảm như vậy đúng ra cần được nghiên cứu thấu đáo qua các bước đã được luật pháp quy định. Nếu hành xử đó không phải là việc vi phạm thì cũng là một lỗ hổng pháp luật mà cơ quan quản lý cần quan tâm bịt kín, để pháp luật không bị linh hoạt vận dụng khi chưa có đủ những cơ sở thuyết phục về chuyên môn," bà viết.
Về Nhà hát Opera Hà Nội, bà Oanh viết: "Ý tưởng nhà hát trên Đầm Trị - một vùng mặt nước tự nhiên có giá trị sinh thái và văn hoá - là không tuân thủ quy định của Luật Quy hoạch đô thị (Điều 68, khoản 3: Không được lấn chiếm hồ, mặt nước tự nhiên hoặc thay đổi các đặc điểm địa hình khác,... gây ảnh hưởng xấu đến điều kiện tự nhiên và cảnh quan đô thị) và mâu thuẫn với Quyết định 4177, trong đó cũng khẳng định nguyên tắc này."
Đọc thêm:
