Trùng tu cầu Long Biên, chưa biết khi nào bắt đầu

Việc duy tu, bảo trì cây cầu hơn 100 tuổi Long Biên như thế nào vẫn là vấn đề tại Hà Nội do thiếu kinh phí.

Cầu Long Biên, cây cầu huyết mạch đầu tiên nối đôi bờ sông Hồng, do chính quyền thực dân Pháp xây và khánh thành năm 1902, thường được gọi là một trong những biểu tượng văn hóa, lịch sử của thành phố Hà Nội.

Cây cầu đã xuống cấp nghiêm trọng, nhưng Bộ Giao thông Vận tải gần đây cho biết không có kinh phí để trùng tu cầu Long Biên một cách tổng thể, toàn diện.

Vai trò của Pháp?

Thăm Pháp hôm 3/11, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính có bày tỏ mong muốn Pháp sẽ hỗ trợ Việt Nam trong việc trùng tu các di sản văn hóa Pháp - Việt như cầu Long Biên hay các kiến trúc mang dấu ấn Pháp tại Việt Nam.

Trao đổi với BBC News Tiếng Việt, kiến trúc sư Dương Quốc Chính, sống tại Hà Nội bày tỏ quan điểm việc duy tu cầu Long Biên.

"Pháp đã nhiều lần đánh tiếng là sẽ tài trợ tiền trùng tu cầu Long Biên. Lần mà nhiều người biết đến nhất là vào năm 2014, khi mà Việt Nam có ý đồ di chuyển cầu Long Biên ra chỗ khác để dành chỗ xây cầu mới. Khi đó Pháp chủ động lên tiếng là sẽ chi 1,5 triệu franc cho việc trùng tu cầu này. Từ đó đến nay không hiểu vì lý do gì mà việc trùng tu bằng tiền tài trợ của Pháp chưa được thực hiện?"

Gần đây hơn, hôm 1/4/2021, truyền thông Việt Nam nói Đại sứ Pháp Nicolas Warnery bày tỏ Pháp mong muốn được "tham gia tích cực" vào dự án cải tạo cầu Long Biên.

Ông Dương Quốc Chính nói: "Việc tài trợ của Pháp không thuần tuý chỉ là tiền mà là cả ở vấn đề kinh nghiệm thiết kế và thi công. Phía Pháp chắc chắn còn lưu trữ bản vẽ của cây cầu, sẽ thuận tiện hơn cho việc thiết kế trùng tu. Điều này tương tự với việc trùng tu Nhà hát lớn Hà Nội cũng do 1 KTS Việt kiều Pháp, KTS Hồ Thiệu Trị, đảm nhận do có thuận lợi hơn các KTS trong nước về việc truy cập hồ sơ lưu trữ về toà nhà ở Pháp."

Hồi tháng Năm, ông Lê Hoàng Minh, Vụ trưởng Vụ Kết cấu hạ tầng giao thông (Bộ Giao thông Vận tải), nói với báo chí rằng chỉ riêng việc sơn lại toàn bộ cầu Long Biên cũng cần kinh phí lên tới 70 tỷ đồng.

Có thời gian truyền thông Việt Nam phản ánh cầu Long Biên đã xuống cấp, mặt cầu bị rách, thủng, ổ gà ở nhiều vị trí.

Từ cuối tháng Chín, bắt đầu có dự án hai tháng sơn lại hai bên thành cầu Long Biên với tổng chiều dài gần 4.600 mét.

Có nên giữ lại?

Cầu Long Biên, khánh thành vào ngày 29/2/1902, sẽ kỉ niệm tròn 120 năm tồn tại vào năm 2022.

Có lúc từng diễn ra tranh luận nên biến cầu Long Biên thành bảo tàng, hay di dời.

Năm 2014 Bộ Giao thông Vận tải đã lập phương án di dời 9 nhịp cũ cầu Long Biên để bảo tồn, đồng thời xây dựng cầu mới tại vị trí tim cầu cũ.

Hiện nay ở Hà Nội, ngoài cầu Long Biên, chỉ có cầu Thăng Long là cầu đường sắt vượt sông Hồng.

Gần đây nhất, theo truyền thông, Cục Đường sắt Việt Nam đã trình dự thảo Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050.

Trong đó, nêu phương án không sử dụng cầu Long Biên để kết nối đường sắt quốc gia, mà sẽ xây dựng tuyến đường sắt vành đai phía Đông Hà Nội theo hướng Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Yên Viên - Bắc Hồng, trong đó có đoạn từ Ngọc Hồi (tuyến phía Nam) đến Lạc Đạo (tuyến phía Đông).