Tại sao ngày càng có nhiều phụ nữ Mỹ sẵn sàng dọn ra nước ngoài sống?

Aubrey và vợ dự định rời Mỹ để sang Costa Rica vào tháng Một tới - một quyết định không hề dễ dàng, sau khi họ đã gây dựng được cuộc sống ổn định với tư cách là người sở hữu nhà ở vùng thượng bang New York.

Cô cho biết nhiều tháng bất an trước bầu không khí chính trị tại Mỹ - từ các cuộc tranh luận xoay quanh quyền của người LGBT đến những lo ngại về an toàn cơ bản - cuối cùng đã khiến hai người đi đến quyết định lập kế hoạch ra đi.

Theo một khảo sát gần đây của Gallup, công ty phân tích dữ liệu của Mỹ, câu chuyện của cô Aubrey có thể không hề cá biệt. Khảo sát này cho thấy 40% phụ nữ Mỹ trong độ tuổi từ 15 đến 44 cho biết họ sẽ chuyển ra nước ngoài nếu có cơ hội.

Những con số này phản ánh mong muốn hơn là ý định cụ thể. Tuy vậy, các con số dường như cho thấy một xu hướng mà Gallup nhận định đã bắt đầu từ hơn một thập niên trước: ngày càng nhiều phụ nữ Mỹ trẻ tuổi xem xét lại nơi họ muốn gắn bó trong tương lai.

Julie Ray, tổng biên tập mảng tin tức quốc tế của Gallup, thừa nhận rằng đây "không phải là các kế hoạch di cư cụ thể", và rằng "nhóm người thực sự tiến hành các bước để ra nước ngoài nhỏ hơn rất nhiều so với nhóm chỉ nói rằng họ muốn đi".

Dẫu vậy, Gallup cho rằng các số liệu này vẫn nói lên một câu chuyện đáng chú ý. Sự gia tăng này cũng tạo ra khoảng cách giới lớn nhất từ trước đến nay trong mong muốn di cư mà công ty từng ghi nhận: chỉ 19% nam giới trẻ tuổi nói rằng họ muốn rời Mỹ, so với 40% ở nữ giới.

Dù quyết định cá nhân của cô Aubrey chỉ thực sự hình thành trong vài tháng gần đây, dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump thứ hai, Gallup cho biết xu hướng phụ nữ cân nhắc rời Mỹ đã tăng dần trong nhiều năm, bắt đầu từ cuối nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Barack Obama.

Theo Nadia E. Brown, giáo sư khoa học chính trị và là chủ nhiệm chương trình nghiên cứu phụ nữ và giới tại Đại học Georgetown, áp lực đối với phụ nữ đang gia tăng từ cả hai cực chính trị.

"Không chỉ là chuyện chính trị đảng phái," bà Brown nói.

"Phụ nữ cảm thấy bị kẹt giữa những kỳ vọng từ cả hai phía - các vai trò truyền thống do phe bảo thủ cổ súy, và áp lực của đời sống lao động mang tính tiến bộ. Không con đường nào thực sự bảo đảm quyền tự chủ hay phẩm giá, và điều đó khiến nhiều phụ nữ nghĩ đến những lựa chọn khác, như ra nước ngoài."

Theo bà Brown, các yếu tố kinh tế tại Mỹ - như gánh nặng nợ vay sinh viên, chi phí y tế tăng cao và giá nhà ở đắt đỏ - cũng góp phần định hình quyết định của phụ nữ trẻ khi cân nhắc xây dựng cuộc sống ở một quốc gia khác.

Ngoài dữ liệu của Gallup, một khảo sát gần đây của công ty Harris Poll cho thấy 40% người Mỹ từng nghĩ đến việc chuyển ra nước ngoài, trong đó nhiều người viện dẫn chi phí sinh hoạt thấp hơn là lý do chính. Các nhóm nhân khẩu học cân nhắc điều này nhiều nhất là thế hệ Z và Millennial.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng những con số này nên được hiểu như một bức tranh phản ánh sự bất mãn hơn là một dự báo về làn sóng di cư thực sự.

Clifford Young, Chủ tịch phụ trách các vấn đề công chúng Mỹ của hãng thăm dò Ipsos, không tin rằng các số liệu này cho thấy xu hướng phụ nữ Mỹ thực sự rời bỏ đất nước. Ông cho rằng con số của Gallup phản ánh "sự không hài lòng với môi trường chính trị hiện tại, hơn là một ý định nghiêm túc nhằm rời khỏi nước Mỹ".

"Chúng ta sẽ không chứng kiến một làn sóng phụ nữ ồ ạt rời Mỹ. Điều đó đơn giản là sẽ không xảy ra," ông nói.

'Tôi muốn một nhịp sống khác'

Kaitlin, 31 tuổi, người đã chuyển từ Mỹ sang Bồ Đào Nha cách đây bốn năm, cho biết cô cảm thấy buộc phải rời bỏ công việc toàn thời gian để tìm kiếm một cuộc sống mới ở nơi khác.

"Tôi làm việc theo giờ hành chính ở Los Angeles, và ngày nào cũng y hệt ngày nào," cô nhớ lại.

"Ở Mỹ gần như không có sự cân bằng rõ ràng giữa công việc và cuộc sống. Tôi muốn sống ở một nơi có nhịp sống khác, có những nền văn hóa khác, và được học một ngôn ngữ mới."

Hiện cô sống tại Lisbon, làm việc từ xa với tư cách là một lao động tự do, và cho biết chi phí sinh hoạt thấp hơn cùng đời sống xã hội gắn kết đã khiến cô cảm thấy mình "như được trở lại là một con người trọn vẹn hơn".

"Tôi không thể hình dung mình sẽ quay lại sống ở Mỹ," cô nói.

Bất chấp việc các quyết định của những người như cô Kaitlin không mang tính chính trị, dữ liệu của Gallup - dựa trên 1.000 cuộc phỏng vấn - cho thấy một ranh giới chính trị rõ rệt đã xuất hiện từ năm 2017: những người không tán thành nhiệm kỳ Tổng thống Trump đầu tiên có khả năng muốn rời Mỹ cao hơn đáng kể.

Hiện ông Trump đã quay trở lại Nhà Trắng. Số phụ nữ trẻ bày tỏ mong muốn rời Mỹ trong năm nay thực tế đã giảm so với năm cuối nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Joe Biden - song khoảng cách giới trong xu hướng này lại đạt mức lớn nhất từ trước đến nay.

Trên mạng xã hội, một số người đã đưa ra bình luận chỉ trích những phụ nữ nói với Gallup rằng họ cân nhắc việc ra đi hoặc tìm cách xem nhẹ các phát hiện của nghiên cứu.

"Kết quả thăm dò này khiến tôi ghê tởm," một người vận động cho quyền của những người cha viết, trong khi một bình luận viên bảo thủ cho rằng xu hướng này phản ánh "thái độ cá nhân hơn là những vấn đề mang tính hệ thống".

'Quyền phụ nữ đang bị lấy đi ngay trước mắt'

Với Alyssa, 34 tuổi, một người mẹ đã chuyển từ Mỹ sang Uruguay vào đầu năm nay, quyết định ra đi không chỉ xuất phát từ lối sống, mà còn là phản ứng trước những áp lực chính trị và xã hội mà cô cảm nhận một cách trực tiếp và cá nhân.

Cô bắt đầu nghiêm túc nghĩ đến việc rời Mỹ cách đây ba năm, sau khi Tòa án Tối cao Mỹ đảo ngược phán quyết Roe v. Wade - qua đó chấm dứt quyền phá thai được Hiến pháp bảo vệ tại Mỹ. Tuy vậy, mãi đến đầu năm 2025 cô mới thực sự thực hiện bước đi này.

"Tôi đã có con và không có ý định sinh thêm, nhưng việc nhà nước ngày càng can thiệp sâu vào cơ thể phụ nữ khiến tôi thực sự hoảng sợ. Tôi có cảm giác các quyền của phụ nữ đang bị tước bỏ ngay trước mắt," cô giải thích.

Là một phụ nữ gốc Mỹ Latinh, Alyssa chia sẻ mìn cảm thấy không an toàn trước những phát ngôn xoay quanh vấn đề nhập cư tại Mỹ, dù bản thân là công dân Mỹ. "Tôi thực sự sợ rằng mình có thể bị bắt giữ ngay trước mắt các con," cô nói.

Một nền tảng có tên Expatsi, chuyên hỗ trợ người Mỹ lập kế hoạch tái định cư và khám phá các quốc gia khác, cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề quyền phụ nữ.

Đồng sáng lập nền tảng này, bà Jen Barnett, cho hay dữ liệu nội bộ của Expatsi "chỉ ra một xu hướng giới rất rõ rệt".

"Khách hàng của chúng tôi từ trước đến nay luôn là phụ nữ chiếm hai phần ba hoặc hơn, nhưng đợt tăng truy cập lớn đầu tiên xảy ra ngay sau khi phán quyết Roe v. Wade bị lật lại," bà Barnett nói thêm.

Tuy vậy - cũng như việc Kaitlin chuyển sang Bồ Đào Nha - quyết định của Alyssa không chỉ chịu tác động từ những "lực đẩy" buộc cô phải rời đi, mà còn có những "lực hút" quan trọng.

Cô nói mìn chọn Uruguay không chỉ như một cách rời khỏi bang Florida, mà còn vì các yếu tố chính trị, văn hóa và những điều mà cô tin rằng không thể đơn giản có được chỉ bằng việc chuyển sang một bang "xanh" khác tại Mỹ.

"Chúng tôi từ lâu đã muốn sống ở Mỹ Latinh, một phần vì mong các con có thể lớn lên với nền tảng văn hóa và ngôn ngữ ở đó," cô nói.

Niềm tin vào các thể chế lớn của Mỹ suy giảm

Một vấn đề liên quan khác, nơi khoảng cách giới dường như ngày càng nới rộng, là mức độ người Mỹ đặt niềm tin vào các thể chế, trong đó có Tòa án Tối cao.

Theo dữ liệu của Gallup, niềm tin này đã rơi xuống mức thấp kỷ lục. Chỉ 26% người Mỹ cho biết họ tin tưởng vào chức vụ tổng thống, 14% tin vào Quốc hội, và chưa đến một nửa bày tỏ sự tin cậy đối với Tòa án Tối cao.

Tuy nhiên, mức sụt giảm đặc biệt nghiêm trọng diễn ra ở nhóm phụ nữ trẻ. Kể từ năm 2015, chỉ số niềm tin của họ đã giảm 17 điểm - mức giảm mạnh nhất trong tất cả các nhóm nhân khẩu học. Sự suy giảm này diễn ra dưới cả hai chính quyền Trump và Biden.

Theo bà Ray từ công ty Gallup, có mối liên hệ giữa sự sụt giảm niềm tin này và các xu hướng khác.

"Mức giảm đó song hành với sự quan tâm việc rời khỏi đất nước đang gia tăng," bà nói.

Một số phụ nữ chia sẻ trải nghiệm cá nhân với BBC cũng đang cân nhắc những yếu tố rất thực tế như hệ thống y tế và khí hậu - những nhân tố có thể trở thành điểm quyết định khi nghĩ đến việc ra nước ngoài sinh sống.

Marina dự định sẽ rời Mỹ vào tháng Năm năm tới cùng bạn trai, cũng chọn Bồ Đào Nha làm điểm đến.

"Việc chăm sóc y tế không được coi là một quyền con người ở đất nước này là lý do rất lớn khiến chúng tôi rời đi," cô nói.

"Chúng tôi cũng muốn sống ở một nơi ít nguy cơ bạo lực súng đạn," cô nói thêm, nhắc đến một vấn đề đã tồn tại hàng chục năm ở Mỹ.

"Ở Bồ Đào Nha, việc sở hữu súng khó hơn rất nhiều - chỉ riêng điều đó thôi cũng khiến cuộc sống cảm thấy an toàn hơn."

Với Marina và bạn trai, những khó khăn trong nước đã khiến quyết định rời Mỹ trở nên cấp thiết hơn, trong đó có ký ức ám ảnh về việc ngôi nhà của anh bị ngập lụt giữa bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan - một vấn đề đã trở nên trầm trọng hơn trong nhiều thập niên gần đây.

"Chúng tôi đã quá mệt mỏi với khí hậu ở đây - trời nóng đến mức không chịu nổi và dường như năm nào cũng có một thảm họa thiên nhiên," cô nói.

'Không chỉ là vấn đề riêng của nước Mỹ'

Ông Young từ công ty Ipsos nhấn mạnh rằng không nên diễn giải quá nhiều từ các xu hướng thống kê được công bố.

"Một mẫu khảo sát 1.000 người có thể cho thấy khá rõ chiều hướng tâm lý," ông nói, "nhưng để khẳng định hành vi thực tế thì khó hơn rất nhiều. Có thể nói nhóm này đang bất mãn, nhưng không thể dựa vào dữ liệu của Gallup để kết luận rằng họ sắp rời khỏi đất nước."

Gallup cũng cho rằng trước đây, phụ nữ Mỹ trẻ tuổi ít có xu hướng hình dung tương lai của mình ở nước ngoài hơn so với phụ nữ tại các nền kinh tế phát triển khác - một xu hướng đã đảo chiều kể từ cuối những năm 2000 và đầu những năm 2010.

Ở điểm này, Giáo sư Brown cho rằng "đây không chỉ là vấn đề riêng của nước Mỹ".

"Phụ nữ ở nhiều quốc gia đang phải đối mặt với những thách thức tương tự. Chỉ là tại Mỹ, những áp lực ấy thể hiện rõ ràng và gay gắt hơn," bà nói.

Khả năng tiếp cận các khoản trợ cấp cho chăm sóc trẻ em và y tế - vốn phổ biến hơn ở châu Âu - cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến quyết định ra nước ngoài của phụ nữ Mỹ.

"Người ta không nhận ra Mỹ tụt hậu đến mức nào trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ, chế độ nghỉ thai sản và hệ thống y tế," Alyssa nói, "cho đến khi họ rời khỏi đất nước."