Cựu lãnh đạo Bangladesh nói với BBC rằng bà không phạm tội ác chống lại loài người

Cựu Thủ tướng Bangladesh Sheikh Hasina đã phủ nhận việc bà phạm tội ác chống lại loài người trong chiến dịch đàn áp đẫm máu cuộc nổi dậy năm ngoái, cuộc nổi dậy vốn đã lật đổ bà.

Hasina lên tiếng phủ nhận trong bối cảnh chỉ vài ngày trước khi tòa án đặc biệt xét xử bà đưa ra phán quyết.

Bà bị buộc tội là kiến trúc sư chính đứng sau hàng trăm vụ giết người trong các cuộc biểu tình rầm rộ chống lại sự cai trị độc đoán của bà – một cáo buộc mà bà phủ nhận.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn đầu tiên với BBC kể từ khi bà chạy trốn khỏi đất nước vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, bà nói rằng phiên tòa xét xử vắng mặt bà là một "trò hề" được dàn dựng bởi một "tòa án kangaroo" (tòa án bất hợp pháp, không công bằng) do các đối thủ chính trị kiểm soát.

Các công tố viên đang đề nghị án tử hình đối với bà Hasina nếu bà bị kết tội vào thứ Hai tuần tới (17/11).

Hasina tuyên bố phiên tòa này được tổ chức chỉ để đưa ra "một phán quyết có tội đã được sắp đặt trước".

An ninh đã được thắt chặt trong và xung quanh tòa án ở thủ đô Dhaka trước phán quyết vào ngày thứ Hai tuần tới.

Đây sẽ là một khoảnh khắc quan trọng đối với đất nước cũng như đối với thân nhân của những người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình chống chính phủ do sinh viên lãnh đạo dẫn đến việc lật đổ Hasina.

Các nhà điều tra nhân quyền của Liên Hợp Quốc cho biết có tới 1.400 người đã thiệt mạng khi Hasina và chính phủ của bà sử dụng bạo lực có hệ thống và gây chết người nhằm vào những người biểu tình trong nỗ lực bất thành nhằm duy trì sự nắm quyền.

Cựu thủ tướng đã từ chối rời Ấn Độ để trở về dự phiên tòa.

Bà đã bị buộc tội đích thân ra lệnh cho lực lượng an ninh nổ súng vào người biểu tình trong những tuần trước khi bỏ trốn.

Trong một cuộc phỏng vấn qua email, Hasina nói với BBC rằng bà "tuyệt đối" phủ nhận những cáo buộc đó.

Bà viết: "Tôi không phủ nhận rằng tình hình đã vượt khỏi tầm kiểm soát, cũng như nhiều sinh mạng đã bị mất đi một cách vô ích. Nhưng tôi chưa bao giờ đưa ra bất kỳ mệnh lệnh nào bắn vào dân thường không vũ trang."

Một đoạn ghi âm bị rò rỉ về một trong những cuộc điện đàm của bà được BBC Eye xác minh hồi đầu năm nay cho thấy bà đã cho phép sử dụng "vũ khí gây chết người" vào tháng 7 năm 2024. Đoạn ghi âm này đã được phát tại tòa trong phiên xét xử.

Hasina đã chính thức bị truy tố cùng với hai người khác vào tháng 7 năm nay. Họ là cựu Bộ trưởng Nội vụ Asaduzzaman Khan Kamal và cựu Tổng Thanh tra Cảnh sát Chowdhury Abdullah Al-Mamun.

Các công tố viên đã đề nghị án tử hình đối với Khan Kamal, người hiện đang lẩn trốn. Al-Mamun đã nhận tội vào tháng 7 nhưng chưa bị tuyên án.

Nói về phiên tòa, Hasina cho biết bà đã không thể tự bào chữa hoặc chỉ định luật sư riêng của mình.

Bà nói thêm rằng các đối thủ chính trị của bà đã truy đuổi bà trong nỗ lực "thanh trừng" Đảng Liên đoàn Awami của bà với tư cách là một lực lượng chính trị.

Các luật sư đại diện cho bà đã đưa ra một tuyên bố vào thứ Hai vừa qua (10/11), cho biết họ đã đệ đơn kháng cáo khẩn cấp lên Liên Hợp Quốc, nêu lên các vấn đề nghiêm trọng về xét xử công bằng và thủ tục tố tụng tại Tòa án Tội phạm Quốc tế ở Bangladesh.

Đảng Liên đoàn Awami đã bị cấm tham gia cuộc tổng tuyển cử dự kiến vào tháng 2/2026.

Cuộc phỏng vấn của BBC cũng đề cập đến các cáo buộc nghiêm trọng khác về hành vi lạm quyền được thực hiện trong 15 năm cầm quyền của Hasina, những cáo buộc sẽ được xét xử trong một vụ án khác tại tòa án đặc biệt này. Hasina cũng phủ nhận các cáo buộc về tội ác chống lại loài người trong vụ án đó.

Sau khi Hasina bị lật đổ, một số nhà tù bí mật đã được phát hiện đang giam giữ các tù nhân. Những người này đã bị bắt giam trong nhiều năm mà không có bất kỳ thủ tục pháp lý nào. Nhiều người chỉ trích và đối thủ khác của Hasina, những người đã bị bắt cóc hoặc giam giữ trong những nhà tù này, được cho là đã bị giết một cách bất hợp pháp.

Khi được hỏi ai chịu trách nhiệm về việc đó, Hasina nói rằng bà "không hề biết" về các nhà tù bí mật kia.

Hasina cũng phủ nhận sự dính líu đến các cáo buộc giết người chưa qua xét xử và mất tích, mà các nhóm nhân quyền cho rằng bà phải chịu trách nhiệm với tư cách là người đứng đầu chính phủ trong thời gian lãnh đạo của bà.

Hasina nói: "Tôi phủ nhận sự liên quan của bản thân, nhưng nếu có bằng chứng về sự lạm quyền của các quan chức, hãy để chúng ta xem xét một cách hợp lý trong một quy trình khách quan, phi chính trị hóa."

Hasina và các thành viên cấp cao khác trong chính phủ cũ của bà cũng đang phải đối mặt với cáo buộc tham nhũng tại một tòa án khác, những cáo buộc mà họ phủ nhận.