Giáo hoàng Francis từ trần: Ghi nhận nhanh từ Vatican City

Giáo hoàng Francis được tưởng nhớ bởi lòng nhân từ, hòa ái, người đã hết lòng vì Giáo hội và thế giới tới tận những giây phút cuối cùng. Từ Vatican City, tác giả Đoàn Xuân Lộc gửi bài ghi nhanh đến BBC News Tiếng Việt.

Năm 2025 là Năm Thánh (Jubilee Year) đối với người Công giáo. Ước tính có đến 35 triệu người Công giáo từ khắp năm châu hành hương về Rome trong Năm Thánh này.

Sáng sớm ngày 21/4, cũng như bao người Công giáo khác, tôi sang Rome hành hương và mong ước được gặp hay tận mắt thấy Giáo hoàng Francis (Phanxicô).

'Đau lòng nhưng không quá ngạc nhiên'

Vừa đáp xuống phi trường Fiumicino ở Rome, tôi không thể tin nổi khi biết ngài vừa mơi từ trần.

Hơn hai tháng trước, vị Giáo hoàng đến từ Nam Mỹ này bệnh nặng và rơi vào tình trạng nguy kịch.

Nhưng 40 ngày sau, vào ngày 23/3, ngài được xuất viện và từ đó, dù chưa hoàn toàn bình phục, ngài cũng nhiều lần xuất hiện trước công chúng.

Sau Thánh lễ Phục Sinh (Lễ Chúa Jesus sống lại) vào ngày Chủ nhật 20/4, Giáo hoàng Francis xuất hiện trên ban công chính giữa Đền thờ Thánh Phêrô lúc 12 giờ để ban Phép lành Toàn xá (Urbi et Orbi) cho Thành Rome và toàn thế giới.

Sau đó, vị mục tử 88 tuổi còn ngồi trên xe ra Quảng trường Thánh Phêrô để chào thăm, gặp gỡ tín hữu. Chứng kiến những hình ảnh này qua mạng và truyền hình, tôi cứ nghĩ và cầu mong rằng mình sẽ được thấy ngài xuất hiện trong những ngày lưu lại tại Rome. Thật không ngờ, chỉ khoảng 7 giờ sau đó, ngài đã vĩnh viễn ra đi.

Ngay sau khi tới nơi nghỉ tại Rome, tôi đã vội xuống Quảng trường Thánh Phêrô. Nhiều người tôi gặp cũng không thể tin nổi vị cha chung mà họ mới thấy ở Quảng trường chưa đầy một ngày trước đó giờ đã không còn.

Một nhóm giáo dân từ Texas, Mỹ, đến Rome từ ngày 14/4, cho biết ngày hôm qua họ cũng có mặt ở quảng trường và thấy xe chở Giáo hoàng Francis chạy ngang qua chỗ họ đứng đến hai lần.

Chú Hùng Nguyễn, một người trong nhóm, chia sẻ: "Dù trông có vẻ rất mệt, Đức Thánh Cha vẫn mỉm cười, cố gắng vẫy tay chào đón mọi người. Ngài còn dừng lại phát kẹo sôcôla cho các em bé hay nói chuyện với các tín hữu."

Đứng dưới màn hình điện tử có hình Giáo hoàng Francis trong Quảng trường Thánh Phêrô, chú Hùng Nguyễn chỉ cho tôi xem những tấm hình rất cận kề, rất rõ về ngài mà chú chụp hôm Chủ nhật.

Thấy Giáo hoàng Francis xuất hiện như vậy, chú và mọi người trong nhóm đều nghĩ và cầu mong rằng ngài sẽ sớm bình phục và tiếp tục dẫn dắt Giáo hội.

Bất ngờ, hụt hẫng cũng là cảm nhận của Thầy Phanxicô Nguyễn Hoàng Duy, một chủng sinh thuộc Địa phận Nha Trang, sang học tại Rome từ một năm nay.

Thầy cũng là người được may mắn trực tiếp gặp Giáo hoàng Francis khi các chủng sinh trong trường của thầy sang diện kiến ngài vào tháng 10 năm 2024. Thầy cho biết khi gặp Giáo hoàng dịp đó, thầy cũng nói: "Con là người Việt Nam và rất mong sớm có một ngày Đức Thánh Cha sẽ sang thăm quê hương, đất nước chúng con."

Và Giáo hoàng đã tươi cười gật đầu với thầy.

Khi được hỏi về sự ra đi quá đột ngột của Giáo hoàng Francis, Sr. Marie Vũ Linh, Dòng Tiểu Muội Chúa Giêsu, người đã nhiều năm truyền giáo ở châu Phi, ba lần được trực tiếp gặp ngài và đang ở Rome dịp này, cho biết trong lần xuất hiện cuối cùng hôm Chủ nhật, ngài không được khỏe, giọng rất yếu, nói không được rõ. Nhưng có thể vì không muốn quên một ai, điều mà ngài đã làm trong suốt triều Giáo hoàng của mình, Đức Thánh Cha đã dùng tất cả sức lực trong những giờ phút còn lại của mình để đến với mọi người.

Sr Lucy Quỳnh Anh, Dòng Thánh Phaolô thành Chartres, được gửi qua Rome học từ năm 2019, thì "không bất ngờ lắm khi Ngài được Chúa gọi về, nhưng cảm thấy đau lòng vì vị Cha chung của Giáo hội mới gặp giáo dân ngay tại đây ngày hôm qua giờ đã không còn."

Nhưng với niềm xác tín, Sr cho biết, "con tin chắc rằng ở gần bên Chúa, chắc chắn ngài sẽ tiếp tục đồng hành cùng Giáo hội và cầu bầu cho toàn thể Dân Chúa".

Giống như Sr Quỳnh Anh, Linh mục Frédéric Rossignol, Thuộc Dòng Chúa Thánh Thần, người đã sống ở Việt Nam 16 năm và ở Rome từ sáu tháng nay, cũng "không quá ngạc nhiên về việc Đức Thánh Cha Francis từ trần vì trong hơn hai tháng nay Đức Thánh Cha bệnh và yếu."

Một vị chủ chăn nhân hậu

Khi được hỏi cảm nhận của mình về Giáo hoàng Francis, Linh mục Frédéric, người nói Tiếng Việt rất giỏi và có tên Việt Nam là Trần Sỹ Hòa, cho biết: "Đức Thánh Cha là một người rất cởi mở, sống đơn giản, quan tâm phục vụ người nghèo, người tị nạn và các tù nhân."

Theo linh mục người Bỉ này, "Đức Thánh Cha cũng thường nhấn mạnh và khuyến khích các giám mục, linh mục sống đơn giản, biết hướng tới những người sống bên lề xã hội".

Đó cũng là cảm nhận của Sr Quỳnh Anh.

"Ở nơi Ngài, điều con thấy rõ nhất là hình ảnh Đức Kitô, một người Cha đầy lòng nhân hậu và thương xót. Nơi Ngài, con thấy rõ hình ảnh của một Đức Kitô cúi xuống với nhân loại, đặc biệt là những người nghèo khổ, bị loại ra bên lề xã hội. Ngài gần gũi như một một người cha, một người bạn, một người phục vụ, đặc biệt là sự hiện diện của Ngài ngay cả khi sức khỏe yếu."

Một hình ảnh, cử chỉ rất cảm động của Giáo hoàng Francis được Sr Quỳnh Anh nhắc tới là việc ngài tới thăm các tù nhân ngày 17/4/2025 – ngày Thứ Năm Tuần Thánh, ngày tưởng nhớ việc Chúa Jesus rửa chân cho các môn đệ của Ngài để nhắc nhở họ biết dấn thân phục vụ. Theo Sr Quỳnh Anh, "mặc dù ngày hôm đó Đức Thánh Cha không thể rửa chân cho các tù nhân, Ngài vẫn đến để hiện diện, để ở cùng họ, để gặp gỡ, để đem Chúa Kitô và hy vọng của Năm thánh đến cho những người mất đi niềm hy vọng."

Cũng theo Sr Quỳnh Anh, "không dùng những lời lẽ bóng bẩy, những học thuyết cao siêu, nhưng chính sự bình dị, giản đơn và gần gũi của Ngài chính là ngôn ngữ không lời nhưng mạnh mẽ chạm vào tâm hồn các tín hữu. Với con, Ngài là một vị thánh, một chứng nhân của niềm hy vọng, một hình ảnh sống động của Đức Kitô đến để phục vụ, để yêu thương và đem sự bình an đến cho mọi người".

Với cha Frederick, Giáo hoàng Francis có sự quan tâm cách đặc biệt không chỉ đối với những người bị bỏ rơi bên lề xã hội mà còn đối với những người được coi là "tội lỗi" trong Giáo hội.

Vâng, đúng vậy, có thể nói ngài là một mục tử rất tốt lành, nếu không muốn nói là quá nhân từ khi nói về một Thiên Chúa vô cùng nhân hậu - một Thiên Chúa yêu thương, đón tiếp tất cả mọi người, dù họ là ai hay sống trong hoàn cảnh nào.

Đó cũng là lý do tại sao vào chiều tối hôm 21/4, tôi thấy hàng ngàn người quy tụ về Quảng trường Thánh Phêrô để tưởng nhớ, để tri ân, để cầu nguyện cho Giáo hoàng Francis.

Rời quảng trường, tôi thấy rất nhiều phóng viên báo đài quốc tế đã có mặt để đưa tin, tường thuật về sự ra đi, về cuộc đời, về những hy sinh, đóng góp của ngài cho Giáo hội và thế giới. Chắc chắn, trong những ngày tới sẽ còn có nhiều người từ nhiều nơi trên thế giới đổ về Rome.