Ăn mặc chốn công sở ngày càng 'dễ dãi'?

Lối ăn mặc ở công sở đang ngày càng theo xu hướng bình dân, thế nhưng như thế nào là đi quá giới hạn?

Các nhân viên có tuổi tỏ ra không hài lòng.

"Không thể tin là họ có thể ăn mặc kiểu ấy," một nhóm các nhân viên ở Thung lũng Silicon ở độ tuổi 30 - 40, nói với nghiên cứu gia Laura Sherbin.

Họ là một nhóm tình nguyện đang tham gia vào một nghiên cứu về các vấn đề ở Thung lũng Silicon.

Một trong các vấn đề đó là sự khó chịu về lối ăn mặc của các đồng nghiệp trẻ hơn, ở độ tuổi đôi mươi.

"Cách ăn mặc là một trong những tiêu chí đánh giá đầu tiên," Sherbin, giám đốc nghiên cứu tại The Center for Talent Innovation, đóng tại New York, nói.

"Cách ăn mặc có thể nói lên sự thiếu tôn trọng môi trường xung quanh."

Nhiều công ty đã bỏ yêu cầu ăn mặc nghiêm túc trong những năm gần đây và cho phép nhân viên vận trang phục thoải mái hơn ở công sở. Xu hướng ăn mặc thoải mái đang lan rộng ra nhiều nơi và nhiều ngành, Jacob Morgan, một nhà tư vấn đóng tại California, nói.

Các nhân viên ngân hàng hay luật sư đang ngày càng ít đeo cà-vạt hơn, trong khi áo thun có mũ - một xu hướng đang trở nên thịnh hành nhờ nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg - đang trở thành chuẩn mực mới trong thế giới công nghệ.

"Chúng ta từng sống hai cuộc sống khác nhau - ở nhà và ở công sở," Morgan nói.

"Tuy nhiên người ta ngày càng trở nên thoải mái hơn vì hai môi trường này ngày càng hoà trộn vào nhau."

Nhưng các nhân viên ăn mặc quá thoải mái có thể tạo ra vấn đề cho các công ty, vốn muốn quảng bá về văn hoá làm việc chuyên nghiệp cũng như hiệu suất làm việc tới khách hàng.

Đó là lý do vì sao nhiều nhà bán lẻ như Walmart và Starbucks vẫn giữ nguyên đồng phục, ngay cả khi họ đang thảo luận về những cách thức để linh hoạt hoá quy tắc ăn mặc ở nơi làm việc.

"Nếu bạn làm việc trong một cửa hàng bán lẻ hay một nhà hàng, bạn sẽ đối mặt với những người đưa ra phán xét về sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên vẻ ngoài của nhân viên," Edward Yost, một đối tác về nhân sự từ Society for Human Resource Management, nói.

Ngoài vấn đề lợi ích cho doanh nghiệp, các chuẩn mực về ăn mặc cũng có thể sẽ giúp ích cho nhân viên. Việc thiếu vắng các chuẩn mực có thể gây khó khăn cho các nhân viên muốn ăn mặc đúng cách, phù hợp với công việc của mình.

"Ngôn ngữ dùng trong các quy định càng rộng bao nhiêu thì nhân viên càng có trách nhiệm bấy nhiêu trong việc đưa ra lựa chọn đúng," Yost nói.

Ông nói thay vì yêu cầu cụ thể phải mặc gì, nhiều công ty giờ đây đưa ra các yêu cầu chung chung về việc ăn mặc 'phù hợp'.

Tuy nhiên, Yot nói điều này "không khác gì định nghĩa về nghệ thuật, mỗi người thích nghĩ mỗi kiểu."

Sherbin thì cho rằng những người có vấn đề trong chuyện ăn mặc quá dễ dãi thường là do họ không biết cách ăn mặc chỉn chu hơn, hoặc do quá bận rộn.

"Việc có quá nhiều sự khác biệt đồng nghĩa với việc sẽ rất khó để biết phải mặc gì cho phù hợp với mọi người quanh mình," bà nói.

Họ sẽ nhìn thấy nhiều người ăn mặc thoải mái mà vẫn không sao, cho nên dần dần họ sẽ bị cuốn theo cách ăn mặc đó.

"Nếu tôi tỉnh dậy lúc 6 giờ sáng và nghĩ về việc nên mặc gì, suy nghĩ đầu tiên của tôi sẽ là 'tôi nhìn thấy cô ta mặc như thế vào hôm trước, vậy chắc tôi cũng sẽ không sao'."

Việc thẳng thắn về các yêu cầu cũng sẽ giúp ích cho các nhân viên vì họ không muốn bị đánh giá vì những gì mình đang mặc.

"Nếu muốn tôi mặc gì thì hãy nói tôi biết," Sherbin nói. "Đừng biến bài sát hạch trở nên vô hình và rồi nói rằng tôi đã mặc không đúng cách."

Bên cạnh đó, nếu không có một quy định chính thức, các quản lý lại phải gánh trọng trách nêu ra những gì là được và không được, vốn là điều có thể dẫn đến những tình huống oái oăm, nhất là khi xét tới sự khác biệt giới tính và văn hoá.

Ví dụ như một quản lý nam sẽ không muốn phải thảo luận với một nhân viên nữ về váy jupe quá ngắn.

Giữ hình ảnh

Thay vì giải quyết vấn đề ăn mặc xộc xệch chốn công sở bằng cách yêu cầu nhân viên mặc com-lê thắt cà-vạt, các chuyên gia khuyên rằng chủ lao động hãy nghĩ về các quy tắc ăn mặc như là một cách để phản ánh về những giá trị nơi làm việc.

"Việc xây dựng các quy tắc cũng là một bài thực tập tốt," Sherbin nói.

Điều này giúp các công ty tìm ra hình ảnh mà họ muốn thể hiện trước thị phần mà mình nhắm tới.

Yost cho rằng các công ty nên bắt đầu với triết lý của công ty mình.

Đối với các công ty phải giao tiếp trực tiếp với khách hàng, họ nên nghĩ đến hình ảnh mà họ muốn thể hiện trước các khách hàng bước vào cửa.

"Nếu bạn có cửa hàng bán ván trượt, bạn có thể mặc quần đùi và áo Billabong mà bạn bán ở đó," ông nói.

Một khi các công ty đã đề ra quy tắc của mình, họ cần phải kèm chúng vào khâu huấn luyện, Sherbin nói.

Bà khuyến khích việc phổ biến các quy tắc này với nhân viên vào ngày làm việc đầu tiên.

Để củng cố thông điệp này, bà cũng nói các công ty cần đặt các quy tắc về ăn mặc vào trong các cuộc thảo luận về thái độ chuyên nghiệp ở công sở.

"Các công ty đã tránh nói rằng: "Cần phải làm điều này vì đó là quy định".

Thay vào đó, họ đang tìm cách giải thích rõ hơn vì sao cách ăn mặc lại quan trọng.

"Thông điệp tốt nhất, đó là 'nếu bạn muốn thể hiện sự chuyên nghiệp, đây là cách bạn có thể làm điều đó'."

<link type="page"><caption> Bản tiếng Anh</caption><url href="http://www.bbc.com/capital/story/20160120-have-we-taken-casual-workwear-too-far" platform="highweb"/></link> bài này đã đăng trên <link type="page"><caption> BBC Capital</caption><url href="http://www.bbc.com/capital" platform="highweb"/></link>.