Facebook có cách nhìn 'khác chính phủ VN về quyền biểu đạt'
Nguồn hình ảnh, NurPhoto/Getty Images
Trả lời BBC, Facebook thừa nhận phải chặn những nội dung 'bị chính phủ VN yêu cầu xóa', nhưng để cho người bên ngoài Việt Nam vẫn xem được.
Tổ chức đấu tranh cho nhân quyền Ân xá Quốc tế (Amnesty International) công bố tài liệu hôm đầu tháng 12/2020 nói Facebook và Google đã hỗ trợ chính phủ Việt Nam kiểm duyệt những lời chỉ trích và trấn áp tiếng nói của giới bất đồng chính kiến.
Trả lời câu hỏi của BBC News Tiếng Việt về vấn đề này, một đại diện cho Facebook, bà Amy Sawitta Lefevre, Policy Communications Manager, thừa nhận tập đoàn này "không phải lúc nào cũng đồng ý với chính phủ Việt Nam về các vấn đề như quyền phát ngôn và quyền biểu đạt".
Tuy thế Facebook cũng nói tập đoàn này nỗ lực đưa dịch vụ của mình tới mọi người sử dụng để họ có thể thể hiện quan điểm.
Trước cáo buộc của Ân xá Quốc tế rằng công ty Facebook, nay đổi tên thành Meta, một nhà khổng lồ công nghệ đã "đồng lõa sâu rộng" với chính phủ Việt Nam, bằng cách chặn nội dung bị nhà chức trách cho là chỉ trích chính quyền, bà Sawitta Lefevre trả lời:
"Hàng triệu người ở Việt Nam sử dụng dịch vụ của chúng tôi mỗi ngày để kết nối với gia đình và bạn bè và hàng nghìn doanh nghiệp dựa vào chúng để tiếp cận khách hàng. Không phải lúc nào chúng tôi cũng có cùng quan điểm với các chính phủ về các vấn đề như phát ngôn và biểu đạt, kể cả ở Việt Nam, nhưng chúng tôi làm việc cật lực để bảo vệ quyền này trên toàn thế giới."
"Trong vài tháng qua, chúng tôi đã phải đối mặt với áp lực gia tăng từ chính phủ Việt Nam trong việc hạn chế nhiều nội dung hơn, tuy nhiên, chúng tôi sẽ làm mọi điều có thể để đảm bảo rằng các dịch vụ của chúng tôi vẫn hoạt động để mọi người có thể tiếp tục thể hiện bản thân."
Báo cáo dài 78 trang của Amnesty International thu thập nội dung dựa trên hàng chục cuộc phỏng vấn với các nhà hoạt động và bảo vệ nhân quyền, gồm các cựu tù nhân lương tâm, luật sư và nhà văn tại Việt Nam.
Theo các nhà hoạt động này thì nội dung của họ được đăng trên Facebook và YouTube, vốn thuộc sở hữu của Google, ngày càng bị chặn ở Việt Nam.
Chính quyền Việt Nam luôn khẳng định quyền tự do ngôn luận của công dân nước này được hiến pháp và các bộ luật khác bảo đảm.
Tuy nhiên, chính quyền do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo bác bỏ quan điểm rằng "tự do ngôn luận đồng nghĩa với ngôn luận tự do".
Theo BBC News Tiếng Việt tìm hiểu thì đúng là đã có những trường hợp Facebook phải "hạn chế" nội dung tiếng Việt ở Việt Nam.
Vào tháng 4 năm 2020, Facebook đã đưa ra một quyết định vô cùng khó khăn trong việc hạn chế nhiều nội dung hơn ở Việt Nam sau khi có thông tin rõ ràng rằng nếu không làm như vậy sẽ dẫn đến "việc các dịch vụ của chúng tôi bị chính quyền Việt Nam đóng cửa hoàn toàn".
Công ty này cho hay họ luôn minh bạch về các hành động đó, và những tin như vậy được các hãng truyền thông quốc tế đăng tải.
Báo cáo minh bạch của Facebook (Transparency Report) nói từ tháng 1-6/2020, công ty này đã ngăn tiếp cận 834 nội dung tại Việt Nam để đáp ứng các báo cáo từ Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử Bộ Thông tin và Truyền thông (ABEI) và Bộ Công an (MPS).
Các báo cáo này liên quan đến nội dung được cho là vi phạm Nghị định số 72/2013 / NĐ-CP, bao gồm nội dung chống Đảng Cộng sản và Chính phủ Việt Nam; Thông tin sai lệch về COVID-19; khuyến khích cờ bạc trực tuyến bất hợp pháp; buôn bán và quảng cáo bất hợp pháp; và gian lận hoặc mạo danh.
Được biết các nội dung đó vẫn hiển thị cho người đọc bên ngoài lãnh thổ Việt Nam.
Lợi nhuận thị trường và nhu cầu kiểm duyệt
Hôm 19/11/2020, hãng tin Reuters, trong bài của James Pearson nói "chính phủ Việt Nam đe dọa đóng cửa Facebook" nếu công ty này không đồng ý kiểm duyệt nội dung tại Việt Nam, thị trường quan trọng hàng đầu của Facebook ở Đông Nam Á.
Vẫn Reuters cho hay Facebook có 60 triệu người dùng tại Việt Nam và đây là phương tiện chính trên mạng của người Việt Nam để kinh doanh điện tử, cũng như là nơi các nhà bất đồng chính kiến thể hiện quan điểm.
Chính phủ Việt Nam thường xuyên giám sát Facebook và từng đóng một số máy chủ (servers) của Facebook tại Việt Nam, theo đánh giá của Reuters.
Hồi tháng 8/2019, VietnamNet đăng tin "Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn đẩy mạnh việc trao đổi, yêu cầu Facebook, Google hợp tác ngăn chặn, gỡ bỏ các thông tin sai sự thật, trái với quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước".
Cũng bài báo này đăng hình Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng hồi tháng 9/2018 tiếp ông Simon Milner - Phó chủ tịch về Chính sách công tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Facebook và cho hay ông Milner "đã cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ với Chính phủ Việt Nam".
Bản thân Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng từng nêu ra tham vọng để chính phủ Việt Nam lập ra mạng xã hội riêng cho nước này, nhưng đến nay vẫn chưa đạt mục tiêu một phần vì thói quen dùng Facebook tại Việt Nam quá mạnh.
Được biết về nguyên tắc, Facebook luôn nói họ "cam kết tôn trọng nhân quyền của những người dùng tại Việt Nam và trên thế giới".
