VĐV Trung Quốc đoạt huy chương vàng Olympic bị điều tra về huy hiệu Mao

Bao Shanju and Zhong Tianshi receive gold medals at the Olympics

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh, Cặp đôi Trung Quốc đánh bại Đức và Ủy ban Olympic Nga để giành HCV

Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) cho biết đang điều tra hai vận động viên xe đạp Trung Quốc đeo huy hiệu có hình ảnh của cựu lãnh đạo Mao Trạch Đông trong một buổi lễ trao huy chương.

Một phát ngôn viên cho hay IOC đã liên hệ với Ủy ban Olympic Trung Quốc để yêu cầu báo cáo về vụ việc.

Cặp vận động viên - Bao Shanju (Bào San Cúc) và Zhong Tianshi (Chung Thiên Sứ) - đã giành chiến thắng ở nội dung đua nước rút nữ hôm thứ Hai.

Những hành vi như vậy có khả năng vi phạm các quy định của Olympic về việc cấm bày tỏ quan điểm chính trị.

Điều 50 Hiến chương Thế vận hội quy định "không được phép biểu thị hoặc tuyên truyền về chính trị, tôn giáo hoặc chủng tộc ở bất kỳ nơi, địa điểm tổ chức Olympics hoặc các khu vực khác".

Các quy tắc đã được nới lỏng vào tháng trước, cho phép các vận động viên "bày tỏ quan điểm của mình" trước và sau khi thi đấu, từ đó mở đường cho các vận động viên quỳ một gối gối để phản đối phân biệt chủng tộc mà không phải đối mặt với hình phạt.

Nhưng các lệnh cấm vẫn được áp dụng đối với các hành vi hay phát biểu trong khi thi đấu hoặc tại các buổi lễ trao huy chương.

A Chinese cyclist wears a Mao badge during a medal ceremony at the Olympics

Nguồn hình ảnh, Reuters

Mao Trạch Đông cai trị Trung Quốc bằng bàn tay sắt từ năm 1949 cho đến khi ông qua đời năm 1976. Ông là người chịu trách nhiệm về một trong những thảm họa nhân đạo lớn nhất trong lịch sử khi kế hoạch Đại nhảy vọt, nhằm hiện đại hóa nền nông nghiệp và công nghiệp của Trung Quốc, đã dẫn đến nạn đói lan rộng và số người chết lên đến 45 triệu.

Khi được hỏi về những vận động viên xe đạp Trung Quốc đó, người phát ngôn IOC, Mark Adams, cho biết ủy ban đang "xem xét vấn đề".

IOC cũng đang điều tra vận động viên bắn súng Mỹ Raven Saunders, người đã khoanh tay thành hình chữ X khi nhận huy chương bạc.

Saunders, người da đen và đồng tính, cho biết cử chỉ đó của cô là "giao điểm của tất cả những người bị áp bức".

IOC đã yêu cầu đội Mỹ cung cấp thêm chi tiết. Saunders đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi cho hành động của mình, bao gồm cả từ các nhà tổ chức Olympic Mỹ, điều mà IOC cho biết họ sẽ đưa vào xem xét.

Hàng tỷ huy hiệu Mao Chủ tịch đã được sản xuất ở Trung Quốc vào những năm 1960. Số lượng sản xuất lớn đến mức cuối cùng người ta phải hạn chế việc sản xuất bởi hoạt động này ngốn hết nguồn cung kim loại.

Các huy hiệu này được đeo trong Cách mạng Văn hóa để thể hiện lòng trung thành với Mao, nhưng vẫn còn phổ biến cho đến ngày nay.

Nhà lãnh đạo hiện tại của Trung Quốc, Tập Cận Bình, đã tìm cách làm sống dậy hình ảnh của Mao bằng cách mặc một bộ đại cán xám nổi tiếng của Mao tại một sự kiện đánh dấu một trăm năm thành lập đảng.

Presentational grey line

Truyền thông quốc gia nêu bật lòng nhiệt thành với Mao - sau đó xóa các bài đăng

Kerry Allen, BBC China Media phân tích

Hôm thứ Hai, Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc đã đăng một bức ảnh về những vận động viên đoạt huy chương vàng môn đua xe đạp trên Twitter. Dòng tweet viết rằng "Bao Shanju (Bào San Cúc) và Zhong Tianshi (Chung Thiên Sứ) đeo huy hiệu Mao Chủ tịch khi tham dự lễ trao huy chương."

Trong vòng một giờ, dòng tweet đã bị xóa và các nhà hoạt động nhanh chóng chỉ trích tờ báo và các vận động viên, cho rằng họ đang cổ xúy biểu tượng chính trị tại Thế vận hội.

Một bài đăng tương tự trên tài khoản Sina Weibo của tờ báo này có nội dung "Nhìn kìa! Hình ảnh Mao Chủ tịch đang ở trên ngực các nhà vô địch" sau đó cũng đã bị xóa. Tuy nhiên, nó đã hiện diện trong hơn sáu giờ và thu hút hơn 10.000 lượt "thích".

Hoàn cầu Thời báo có hơn 30 triệu người theo dõi trên Weibo, nền tảng được coi là Facebook của Trung Quốc, và rất nhiều người ở Trung Quốc nhanh chóng biết đến câu chuyện các vận động viên đeo huy hiệu.

Các vận động viên này đã châm ngòi cho rất nhiều tranh luận. Một số người bình luận ở Trung Quốc nói rằng họ thấy đáng khâm phục khi các vận động viên trẻ Trung Quốc muốn ghi nhận lịch sử đất nước. Một người gọi đó là "phúc khí" khi mà thế hệ trẻ ghi nhớ và muốn tri ân các bậc tiền bối.

Di sản của Mao Trạch Đông đã ăn sâu vào Trung Quốc và đi vào giáo dục, văn hóa và phim ảnh, đến nỗi một số người ca ngợi các vận động viên này là "chiến binh quốc gia" của ngày nay.

Tuy nhiên, với di sản gây tranh cãi của Mao Chủ tịch, những bình luận khác có màu sắc chỉ trích nhiều hơn. Một số người chụp lại các bài đăng đã bị xóa trên truyền thông, một người hỏi rằng liệu các cơ quan báo chí đó có "sợ" làm ảnh hưởng tới các vận động viên hay không.

Nhiều người đề cập đến Cách mạng Văn hóa, và một người gọi hành động đeo huy hiệu Mao "dốt nát", có thể là do nhiều người thời đó vẫn còn sống và không vui vẻ gì khi nghĩ về thời đại đó.