GS Jonathan Van-Tam: 'Dân Anh hãy hành động' để chống Covid-19

Mức lây lan virus corona tại Anh tăng mạnh trong những tuần gần đây. Số người mắc Covid-19 hàng ngày liên tục ở mức trên 10 ngàn người, khiến chính phủ và giới khoa học lo ngại.

Hôm thứ Hai 12/10, phó lãnh đạo ngành y tế Anh, Giáo sư Jonathan Stafford Nguyễn Van-Tam chủ trì buổi trình bày và họp báo trực tiếp trên truyền về kế hoạch đối phó với Covid-19 cấp bách trong thời gian tới đây.

Trước đó, Giáo sư Nguyễn Van-Tam đã ra thư ngỏ, kêu gọi người dân nâng cao hơn nữa ý thức phòng chống, góp phần giúp ngành y tế đối phó với đại dịch.

Vài nét giới thiệu về Giáo sư Jonathan Stafford Nguyễn Van-Tam

Sinh năm 1964 tại Lincolnshire, Anh Quốc, ông được bổ nhiệm làm Phó Lãnh đạo Y tế vào 10/2017, phụ trách mảng bảo vệ sức khỏe.

Từ thời thập niên 1990, khi còn là giảng viên Đại học Nottingham, Giáo sư Van-Tam đã viết bài về một chương trình nghiên cứu cho thấy nhiều người gốc Việt ở vùng Đông London do không biết tiếng Anh nên khó nói chuyện với bác sỹ gia đình khi đi khám bệnh, và không hiểu cặn kẽ những lời tư vấn chữa trị của bác sỹ.

Trong bài báo, Giáo sư Van-Tam và đồng tác giả Richard Madeley, khi đó đang là giáo sư tại Khoa Y Dược Công và Dịch tễ học, kết luận rằng "cần có thêm các sáng kiến để dịch vụ y tế địa phương có thể trở nên dễ sử dụng hơn cho người Việt, đặc biệt là trong vấn đề trao đổi với các nhân viên y tế địa phương".

Bài báo cũng viết thêm rằng "người ta thường hiểu sai rằng người Việt dễ dàng thích ứng với đời sống ở nước Anh và do vậy không cần phải có sự quan tâm đặc biệt từ các chuyên gia y tế".

Trước đó, ông cũng từng viết bài tương tự về những khó khăn mà cộng đồng người Việt tại Nottingham phải đối diện. Các hạn chế về trình độ tiếng Anh khiến "các cộng đồng người Việt phải chịu mức thiệt thòi rất cao khi cần đến dịch vụ chăm sóc căn bản" và "cần có hành động khắc phục" đối với vấn đề này, ông viết.

Liên quan tới Việt Nam, ông hồi năm 2005 viết bài báo tái củng cố kết luận của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) rằng không có bằng chứng cho thấy bệnh cúm gà ở người (H5N1) lây lan từ người sang người ở Việt Nam.

Một số vị trí Giáo sư Van-Tam từng đảm nhận:

BBC News Tiếng Việt xin giới thiệu toàn văn bản dịch thư ngỏ của Giáo sư Van-Tam, đăng trên trang web của chính phủ Anh hôm 11/10:

Trong cuộc chiến toàn quốc chống Covid-19, chúng ta đang ở thời điểm then chốt tương tự như tháng Ba; nhưng chúng ta có thể ngăn lịch sử lặp lại, nếu tất cả chúng ta hành động ngay bây giờ.

Dữ liệu của Văn phòng Thống kê quốc gia (ONS) cho thấy, ước tính hiện có khoảng 224.000 ca nhiễm Covid-19 - tăng từ 116.000 ca so với tuần trước; số ca nhập viện vì Covid-19 và số ca bệnh phải vào khoa chăm sóc đặc biệt đều tăng.

Mặc dù trong vài tuần qua, các ca bệnh tái phát xuất hiện ở các nhóm tuổi trẻ hơn, chúng ta vẫn thấy rõ sự lây nhiễm lan rộng dần ở các nhóm tuổi lớn hơn tại các vùng bị lây nhiễm nhiều nhất.

Thật đáng buồn, số ca tử vong gia tăng chỉ vài ngày sau, và sẽ tiếp tục gia tăng trong vài tuần tới.

Tin tốt là bây giờ chúng ta nhận thấy rõ hơn rằng trẻ em thường không bị lây nhiễm nặng bởi loại virus này.

Tỷ lệ lây nhiễm ở Anh là khoảng 1.2 - 1.5, nghĩa là mỗi ca nhiễm sẽ lây cho hơn một ca mới. Sự lây nhiễm gia tăng dẫn đến dịch bệnh sẽ lan rộng hơn.

Tỷ lệ lây nhiễm tại các cơ sở y tế cấp vùng tại Anh đều trên 1.0, cho thấy dịch bệnh đang tiếp tục lan rộng khắp cả nước, không chỉ ở miền Bắc xứ Anh.

Các nhà khoa học ước tính rằng thời gian khiến số ca nhiễm mới tăng gấp đôi ở Anh là từ 8 đến 16 ngày, và thậm chí còn nhanh hơn ở một số khu vực.

Nhóm cố vấn khoa học đối với các trường hợp khẩn cấp (SAGE) khẳng định chúng ta cần phải hành động ngay bây giờ.

Theo Dịch vụ Y tế Anh (NHS), trong đợt bùng phát dịch thứ nhất vào tháng Ba, chiến lược của chúng ta gồm: "cầm cự, trì hoãn, nghiên cứu và làm dịu" để đẩy lùi dịch bệnh trong mùa Xuân.

Nhưng thời điểm hiện tại sẽ khó khăn hơn, vì bây giờ đang vào các tháng mùa đông lạnh hơn. Chúng ta đang ở giữa giai đoạn dịch bệnh nghiêm trọng và thời tiết thì đang không ủng hộ chúng ta. Nói tóm lại là chúng ta đang chạy ngược chiều gió.

Dịch vụ Y tế Anh (NHS) đang kiểm soát chặt chẽ và họ sẽ tiếp tục những gì họ đã và đang làm, đó là nỗ lực ngày đêm để giúp đỡ càng nhiều người càng tốt.

Nhưng chúng ta cần phải thực tế mà nhìn nhận rằng NHS có quá nhiều việc phải làm. Tất cả chúng ta phải hỗ trợ nhân viên Dịch vụ Y tế Anh để họ có thể tiếp tục chăm sóc cho tất cả những người đang cần hỗ trợ gấp và cung cấp càng nhiều các xét nghiệm không-khẩn-cấp, càng nhiều các chẩn đoán và điều trị càng tốt, nhằm giúp chế ngự làn sóng lây nhiễm đang dâng lên.

Mọi người đều thấy rằng chúng ta không được mất cảnh giác về các tổn hại gián tiếp của Covid-19. Nếu có thể, chúng ta cần tiếp tục thực hiện các cuộc phẫu thuật tự chọn và các điều trị không khẩn cấp; chúng ta cần tiếp tục thực hiện các dịch vụ chẩn đoán và điều trị ung thư; và chúng ta cần tiếp tục cung cấp các dịch vụ sức khỏe tâm thần.

Và điều quan trọng là mọi người phải tìm đến các dịch vụ y tế đó khi cần - vì trong suốt thời gian đỉnh điểm của đợt dịch đầu tiên, nỗi sợ nhiễm virus đã khiến nhiều người không làm điều đó.

Cách tốt nhất mà chúng ta có thể làm là giảm số ca nhiễm Covid-19. Nếu số ca nhiễm tăng mạnh, Dịch vụ Y tế Anh sẽ cần tập trung xử lý các ca đe dọa đến tính mạng.

Điều này có nghĩa là chúng ta phải hoãn các thủ tục và phương pháp điều trị không khẩn cấp khác.

Chúng ta cần giúp đỡ Dịch vụ Y tế Anh bằng cách giảm số ca nhiễm Covid-19, để Dịch vụ Y tế Anh có thể sẵn sàng phục vụ chúng ta, gia đình và người thân của chúng ta.

Các nguyên tắc làm giảm sự lây nhiễm vẫn như vậy. Trên hết, nếu có triệu chứng Covid-19, bạn phải tự cách ly, tuân thủ những hướng dẫn đã được công bố và đi xét nghiệm.

Thậm chí, khi bạn đang khỏe mạnh, hãy rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang tại các không gian kín và tuân thủ giãn cách xã hội 2m. Tôi hiểu điều này rất khó, nhưng thật không may, dữ liệu khoa học chứng minh rằng virus lây nhiễm mạnh qua sự tiếp xúc giữa người này với người khác.

Nhìn lại thời điểm tháng Hai và tháng Ba năm nay, bây giờ chúng ta có được mức độ dữ liệu, xét nghiệm và nhận định y học tốt hơn.

Chúng ta đã cải thiện nhiều về khả năng xét nghiệm, chúng ta biết chi tiết hơn khu vực có dịch bệnh và chúng ta điều trị tốt hơn.

Đầu năm nay, chúng ta chống chọi với dịch bệnh một cách mơ hồ, chúng ta chỉ biết một ít, và dịch bệnh lan nhanh đột biến trong cộng đồng.

Bây giờ, chúng ta biết nó ở đâu và làm thế nào để xử lý. Hãy nắm bắt cơ hội này và đừng để lịch sử lặp lại.