Myanmar: Bà Aung San Suu Kyi 'bị quân đội bắt giữ'
Nguồn hình ảnh, Reuters
Bà Aung San Suu Kyi, lãnh đạo của đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) cầm quyền tại Myanmar đã bị bắt, phát ngôn viên đảng này nói.
Vụ bắt giữ xảy ra giữa lúc căng thẳng dâng cao giữa chính quyền dân sự và quân đội, làm dấy lên lo ngại xảy ra đảo chính.
Trong kỳ bầu cử tháng 11, đảng NLD giành đủ số ghế để thành lập chính phủ, nhưng quân đội nói có sự gian lận trong bầu cử.
Myanmar, còn được gọi là Miến Điện, do giới quân sự cầm quyền cho đến 2011. Bà Suu Kyi bị quản chế tại gia trong nhiều năm.
Hạ viện mới được bầu lẽ ra đã nhóm họp lần đầu tiên hôm thứ Hai, nhưng quân đội đã yêu cầu hoãn họp.
Đường phố thủ đô Naypyitaw và thành phố chính Yangon hiện đang có nhiều binh lính.
Kết nối dữ liệu internet di động và một số dịch vụ điện thoại đã bị gián đoạn ở các thành phố lớn, trong khi đài truyền hình MRTV của Myanmar nói đang bị trục trặc kỹ thuật và không phát sóng.
Phóng viên Đông Nam Á của BBC, Jonathan Head, nói có vẻ đang có một cuộc đảo chính lớn, mặc dù quân đội, chỉ mới tuần trước, hứa sẽ tuân thủ hiến pháp mà họ đã soạn thảo hơn một thập niên trước.
Theo hiến pháp, quân đội có toàn quyền ban bố tình trạng khẩn cấp, nhưng việc bắt giữ các nhà lãnh đạo chính trị như bà Suu Kyi là một động thái khiêu khích và đầy rủi ro, một hành động có thể bị phản đối mạnh mẽ, phóng viên của BBC nói.
Người phát ngôn của đảng NLD, Myo Nyunt, nói với hãng tin Reuters qua điện thoại rằng bà Suu Kyi, Tổng thống Win Myint và các nhà lãnh đạo khác đã bị "bắt" vào sáng sớm hôm 1/2.
"Tôi muốn nói với người dân của chúng ta rằng đừng phản ứng hấp tấp và tôi muốn mọi người tuân theo luật pháp," ông nói và cho biết thêm rằng ông dự kiến cũng sẽ bị giam giữ.
Các binh lính cũng đã đến nhà của các bộ trưởng ở một số khu vực và đưa họ đi, thành viên gia đình của họ cho biết.
Điều gì đã xảy ra trong cuộc bầu cử?
NLD giành được 83% số ghế trong cuộc bầu cử ngày 8/11, mà nhiều người coi là cuộc trưng cầu dân ý về chính phủ dân sự của bà Suu Kyi.
Đó chỉ là cuộc bầu cử thứ hai của Myanmar kể từ khi chế độ quân sự kết thúc vào năm 2011.
Nhưng quân đội phản đối kết quả, đệ đơn kiện tổng thống và chủ tịch ủy ban bầu cử lên Tối cao Pháp viện.
Lo ngại về một cuộc đảo chính đã dấy lên sau khi quân đội gần đây đe dọa sẽ có "hành động" với cáo buộc gian lận. Ủy ban bầu cử đã bác bỏ mọi cáo buộc.
Aung San Suu Kyi là ai?
Aung San Suu Kyi là con gái của Tướng Aung San, người được cho là anh hùng mang đến độc lập cho Myanmar. Ông bị ám sát khi Suu Kyi mới hai tuổi, ngay trước khi Myanmar giành được độc lập khỏi sự thống trị của thực dân Anh năm 1948.
Bà Suu Kyi từng được xem là ngọn hải đăng cho nhân quyền - một nhà hoạt động có nguyên tắc, đã hy sinh tự do của mình để thách thức các tướng lĩnh quân đội tàn nhẫn cai trị Myanmar trong nhiều thập niên.
Năm 1991, bà được trao giải Nobel Hòa bình, trong khi vẫn bị quản thúc tại gia, và được ca ngợi là "tấm gương xuất sắc về sức mạnh của kẻ bất lực".
Bà Suu Kyi bị giam giữ gần 15 năm từ 1989 đến 2010.
Vào tháng 11 năm 2015, bà lãnh đạo đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử công khai đầu tiên của Myanmar trong vòng 25 năm.
Hiến pháp Myanmar cấm bà trở thành tổng thống vì bà có con là công dân nước ngoài. Nhưng bà Suu Kyi, hiện 75 tuổi, được nhiều người coi là nhà lãnh đạo trên thực tế của Myanmar.
Nhưng kể từ khi trở thành cố vấn nhà nước của Myanmar, sự lãnh đạo của bà được định hình bằng cách bà đối xử với người thiểu số Rohingya theo đạo Hồi của nước này.
Năm 2017, hàng trăm nghìn người Rohingya đã chạy sang nước láng giềng Bangladesh vì cuộc đàn áp của quân đội, bùng lên bởi các cuộc tấn công chết người vào các đồn cảnh sát ở bang Rakhine trước đó.
Giới ủng hộ bà Suu Kyi trên thế giới cáo buộc bà đã không ngăn chặn việc người thiểu số Rohingya bị hãm hiếp, giết và khả năng bị diệt chủng, bằng cách từ chối lên án quân đội vẫn còn nắm nhiều quyền lực, hoặc thừa nhận đó là các hành vi tàn bạo.
Một số người ban đầu cho rằng bà làm thế vì là một chính trị gia thực dụng, đang tìm cách điều hành một quốc gia đa sắc tộc với một lịch sử phức tạp.
Nhưng việc Suu Kyi lên tiếng bào chữa cho các hành động của quân đội tại phiên điều trần Tòa án Công lý Quốc tế năm 2019 được coi là một bước ngoặt mới, làm mất đi những gì ít ỏi còn rớt lại về danh tiếng quốc tế của bà.
Tuy nhiên, ở quê nhà, bà Suu Kyi vẫn rất được đa số tín đồ Phật giáo, những người không mấy có thiện cảm với người Rohingya, ủng hộ.
