Thỏa thuận hạt nhân Iran: Các lệnh trừng phạt của Mỹ sẽ không được dỡ bỏ
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ông sẽ không dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Iran cho đến khi nước này tuân thủ các điều khoản đã thỏa thuận trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Ông Biden đã nêu quan điểm trong một cuộc phỏng vấn với CBS News được phát sóng hôm Chủ nhật.
Nhưng Lãnh tụ tối cao của Iran, Ayatollah Ali Khamenei, cho biết Tehran sẽ chỉ tuân thủ trở lại các điều khoản khi Mỹ dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt kinh tế trước nhất.
Thỏa thuận năm 2015 nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của Iran, đổi lại là các lệnh trừng phạt được nới lỏng.
Tuy nhiên, cựu Tổng thống Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018 và tái áp đặt các lệnh trừng phạt, khiến Iran phải quay trở lại một số cam kết của mình.
Iran, quốc gia nói rằng chương trình hạt nhân của họ mang tính hòa bình, đã và đang gia tăng kho dự trữ để làm giàu uranium. Nguồn uranium dồi dào có thể được dùng để làm nhiên liệu cho lò phản ứng, nhưng cũng có thể cho bom hạt nhân.
Tại sao thỏa thuận hạt nhân đổ vỡ?
Theo các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân năm 2015 - thỏa thuận đạt được giữa Iran, Mỹ, Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga và Anh - Tehran đã đồng ý hạn chế việc làm giàu uranium và cho phép các điều tra viên quốc tế tiếp cận các địa điểm và cơ sở.
Đổi lại, các lệnh trừng phạt đối với Tehran đã được dỡ bỏ.
Tuy nhiên, ông Trump đã rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận, được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), nhằm nỗ lực buộc Iran đàm phán một hiệp ước mới và khôi phục các lệnh trừng phạt kinh tế.
Ông Trump muốn kiềm chế vô thời hạn chương trình hạt nhân của Tehran và cũng ngăn việc nước này phát triển tên lửa đạn đạo.
Iran cự tuyệt. Vào tháng 7 năm 2019, nước này đã vi phạm giới hạn 3,67% trong việc làm giàu uranium và vào tháng 1 năm nay, nó thông báo đã nối lại hoạt động làm giàu uranium đến độ tinh khiết 20%. Uranium cấp độ vũ khí có độ tinh khiết 90%.
Trong một đoạn clip ngắn của cuộc phỏng vấn được xuất bản trước khi phát sóng trọn vẹn lúc 16:00 EST (4 giờ sáng GMT+7) vào Chủ nhật, ông Biden được hỏi liệu ông có dừng các biện pháp trừng phạt kinh tế để đưa Tehran trở lại bàn đàm phán hay không, và ông trả lời: " Không."
Trong khi đó, Ali Khamenei nói rằng để Iran quay trở lại các cam kết theo thỏa thuận, trước tiên Mỹ phải "hủy mọi lệnh trừng phạt", kênh truyền hình nhà nước Iran đưa tin hôm Chủ nhật.
"Chúng tôi sẽ đánh giá, và nếu chúng tôi thấy rằng họ đã cư xử một cách thành thật trong vấn đề này, chúng tôi sẽ quay trở lại theo cam kết của mình", ông nói và nói thêm: "Đây là quyết định cuối cùng và không thể thay đổi và tất cả các quan chức Iran đều nhất trí về điều đó."
Biden đã nói gì nữa?
Tổng thống cũng nói về mối quan hệ của Mỹ và Trung Quốc.
Ông nói rằng không có lý do gì để Washington bị kéo vào cuộc mâu thuẫn trực diện với Bắc Kinh, nhưng đôi bên sẽ nhúng tay vào cái mà ông gọi là "cạnh tranh cực độ " trên khía cạnh kinh tế toàn cầu.
Ông Biden cho biết ông đã không nói chuyện với người đồng cấp Tập Cận Bình, kể từ khi trở thành tổng thống vào tháng trước và ông đã không thay đổi lập trường của mình đối với Bắc Kinh.
"Ông ta rất sáng sủa, rất cứng rắn", ông Biden nói về ông Tập và thêm rằng: "Ông ấy không có một chút khái niệm gì về dân chủ trong xương tủy".
