Câu chuyện vaccine của Djokovic là lỗi từ Australia?

Câu chuyện về tay vợt số một thế giới bị tạm giữ tại một khách sạn cho người nhập cảnh ở Australia hồi tuần rồi đã gây thất vọng và giận dữ cho tất cả các bên.

Hầu hết đều nhắm tới giới chức, thuộc chính phủ liên bang hay chính phủ bang Victoria.

Bao trùm là một cảm giác ngờ vực về cách xử lý sai vấn đề - thất bại nghiêm trọng trong liên lạc và bất đồng chính trị.

Djokovic, vốn không phải là tay vợt được yêu thích nhất tại Australia, đáp máy bay đến vào ngày thứ Tư 5/1 trong làn sóng giận dữ của người dân Úc.

Ở điểm này thì câu chuyện dường như khá rõ ràng.

Tay vợt nổi tiếng thế giới, người đã công khai tuyên bố phản đối việc tiêm vaccine, được trao giấy miễn trừ vaccine để thi đấu tại giải Australia Open ở một quốc gia vốn đã áp đặt một trong những biện pháp phòng chống Covid-19 nghiêm ngặt nhất thế giới.

Hầu như không có gì ngạc nhiên khi chuyện này đã tạo nên sự giận dữ tại Australia nơi các công dân được yêu cầu việc tiêm vaccine đầy đủ để được tự do đi lại.

Thế nhưng sau khi Djokovic hạ cánh xuống sân bay Melbourne thì mọi chuyện trở nên đôi chút phức tạp.

Djokovic: 'Được miễn tiêm vaccine do từng mắc Covid'

Những ngày sóng gió của Djokovic trên đất Úc

Úc huỷ visa của Djokovic: Nadal nói 'vaccine là cách duy nhất ngăn Covid'

Vào ngày thứ Tư 5/1 thì Thủ tướng Australia Scott Morrison phản hồi trước sự bức xúc của công chúng bằng cách nói rằng quyết định trao giấy miễn trừ vaccine cho Djokovic là chuyện của chính phủ bang Victoria.

Vài giờ sau thì tuyên bố từ Bộ trưởng Nội vụ Australia Karen Andrews dường như lại trái ngược với ông Morrison khi nói rằng "trong khi chính phủ bang Victoria và cơ quan Tennis Australia có thể cấp phép một vận động viên không tiêm vaccine tham gia thi đấu", chính phủ liên bang sẽ thực thi các yêu cầu tại cửa khẩu.

Một ngày sau đó, lập trường của ông Morrison thay đổi sau khi có thông tin visa của Djokovic đã bị hủy và tay vợt 34 tuổi đang đối mặt với nguy cơ bị trục xuất.

"Luật là luật," Thủ tướng Australia nói.

Trong vòng chưa đến 24 giờ, ông Morrison đã thay đổi 180 độ từ ban đầu chấp nhận rằng chuyện giấy miễn trừ vaccine cho tay vợt người Serbia tham dự giải Australian Open là vấn đề của bang Victoria, sang cho rằng quyền của chính phủ liên bang là thực thi quy định ở biên giới.

Không thể bỏ qua yếu tố chính trị ở điểm này.

Căng thẳng giữa chính quyền liên bang và bang tồn tại bởi vì mỗi bên muốn điều gì đó khác nhau.

Bang Victoria muốn tay vợt số một thế giới thi đấu tại một trong những sự kiện thể thao quan trọng nhất của bang.

Chính phủ liên bang, trong lúc cảm nhận được sự bức xúc khi Djokovic được phép bay vào Úc, muốn cho người dân Australia thấy là họ đang kiểm soát ai ra vào đất nước và mọi người - bao gồm cả ngôi sao quần vợt phải tuân theo các quy định phòng chống Covid.

Cuộc bầu cử liên bang sẽ diễn ra trong năm nay tại Australia và ông Morrison đang chịu áp lực chính trị to lớn liên quan đến cách xử lý làn sóng dịch bệnh liên quan đến biến thể Omicron khi số ca nhiễm tăng vọt và xảy ra hỗn loạn tại các địa điểm xét nghiệm. Giới quan sát cho rằng ông Morrison có lẽ đã chọn đây là cơ hội để tỏ ra cứng rắn liên quan đến chính sách biên giới của Australia.

Thế nhưng trong khi cố gắng tỏ ra cứng rắn liên quan đến quy định Covid và visa thì ông Morrison và chính phủ của mình đã tạo thêm sự rối rắm. Mỗi tuyên bố được đưa ra, mỗi chi tiết xuất hiện dường như mang lại sự bất định khác.

Đội ngũ pháp lý của Djokovic sẽ thách thức quyết định trục xuất anh ta tại tòa án vào ngày thứ Hai 10/1.

Trong các tài liệu của tòa án được công bố ngày thứ Bảy 8/1 thì các luật sư của Djokovic cho rằng ngôi sao quần vợt đã đến Australia sau khi được trao giấy miễn trừ vaccine từ hai hội đồng y khoa độc lập do cơ quan Tennis Australia tổ chức và bang Victoria.

Họ nói rằng Djokovic được thông báo là có thể nhập cảnh Australia sau khi bị nhiễm Covid vào ngày 16/12 và rằng ngôi sao quần vợt có mọi lý do để tin rằng mình được tham dự giải đấu.

Đã có nhiều lời chỉ trích và quy kết trách nhiệm nhưng không ai xuất hiện và trả lời rõ ràng bất kỳ câu hỏi căn bản nào liên quan đến câu chuyện này. Không giới chức liên bang hay chính phủ bang - thậm chí cơ quan Tennis Australia.

Djokovic đang chờ quyết định của tòa án là liệu anh ta có thể ở lại Australia và bảo vệ danh hiệu vô địch hay không. Cách mà Djokovic bị đối xử trong vài ngày qua dường như đã tạo tâm lý cảm thông cho ngôi sao quần vợt Serbia.

Tay vợt Australia, Nick Kyrgios người trước đây chỉ trích Djokovic về các phản ứng liên quan đến đại dịch đã bảo vệ Djokovic - cho rằng cách Australia đối xử với Djokovic là "thật sự tệ" và kêu gọi giới chức "làm điều tốt hơn".

Các cơ quan hoạt động nhân quyền cũng lên tiếng - Sophie McNeill từ cơ quan Human Rights Watch ở Australia trong một dòng tweet cũng cho biết cảm thấy "rất không thoải mái" về cách Djokovic bị đối đãi.

Giới chức Australia được cho đang điều tra một số vụ visa. Ngày thứ Bảy 8/1, tay vợt CH Czech Renata Voracova không thể tham dự Australia Open sau khi visa của cô bị hủy và phải về nước.

Giải Australian Open sẽ bắt đầu vào ngày 17/1 tại Melbourne.

Thế nhưng một trong những sự kiện thể thao lớn nhất và quan trọng nhất tại Australia lại trở thành một sự kiện quốc tế. Thế giới sẽ tiếp tục dõi theo Australia vì tất cả những quyết định sai lầm.