Người Việt ở Ukraine: Vì sao gia đình tôi ở lại
- Tác giả, Hà Mi
- Vai trò, Gửi cho BBC Tiếng Việt từ London
Hôm 7/3, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố mở các hành lang nhân đạo tại một số thành phố của Ukraine bao gồm Kyiv, Kharkiv, Mariupol và Sumy để người dân sang Nga và Belarus.
Những người muốn rời khỏi Kyiv sẽ được sơ tán bằng máy bay đến Nga, Bộ Quốc phòng Nga cho biết sẽ sử dụng drone để giám sát tình hình sơ tán. Tuy nhiên Ukraine gọi đề xuất các hành lang nhân đạo của Nga đưa người tị nạn Ukraine đến Nga và Belarus là "hoàn toàn vô đạo đức".
"Có chết cũng chết ở nhà mình"
Nhiều người Việt còn ở lại Ukraine cho biết sẽ không đi, nhất là đi sang Nga, dù Nga có mở hành lang nhân đạo
Ông Quang, một trong số những người Việt ít ỏi còn ở lại thủ đô Kyiv, cho biết gia đình ông có bốn người, hai vợ chồng và hai con trai nhưng họ quyết định không rời đi vì Kyiv là nơi ông đã sống suốt 37 năm kể từ khi rời Việt Nam sang học đại học vào năm 1985, nơi ông lấy vợ người Ukraine và các con ông được sinh ra và lớn lên cũng tại chính thành phố này.
"Hiện nay chiến sự đang chỉ ở ngoại ô Kyiv nhưng chúng tôi cũng xác định rõ là có thế nào đi chăng nữa cũng vẫn ở lại vì những lý do sau: Chúng tôi không muốn phải sống cảnh màn trời chiếu đất, lay lắt, hay phải nhờ vả dựa vào những người khác nếu đi sơ tán.
"Hơn nữa các con tôi đều mang quốc tịch Ukraine và đều trong độ tuổi 18-60 tuổi. Các cháu sẵn sàng tham gia lực lượng tổng động viên khi cần đến. Chúng tôi cũng đã thống nhất các con ở đâu thì bố mẹ ở đó, cho nên nếu ở lại có chết cũng sẽ chết tại nhà mình chứ không đi đâu cả."
Nhìn cảnh "hàng chục ngàn người mỗi ngày đổ về các nhà ga khu vực biên giới, chỗ ăn chỗ ở bất ổn và môi trường ô hợp", ông thương vợ và không muốn vợ phải chịu cảnh vạ vật nơi đất khách quê người.
Sẵn sàng chiến đấu
Nói về tâm trạng và suy nghĩ của vợ con, ông Quang chia sẻ: "Vợ tôi tới giờ vẫn khá bình tĩnh, mặc dù hôm vừa rồi có quả tên lửa hành trình rơi cách nhà tôi không xa. Thôi thì cũng chỉ biết động viên an ủi vợ, đúng là đạn thì không có mắt, nên không thể biết thế nào được.
"Các cháu nhà tôi một đứa 22 tuổi, một đứa 25 tuổi. Thằng bé thì có thái độ trung dung, thằng lớn thì sẵn sàng chiến đấu. Hôm nay cháu lớn vừa tham gia lập chướng ngại vật ở ngay gần khu nhà tôi để chặn nếu quân Nga tấn công."
Có thể thấy trong tấm ảnh chụp từ cửa sổ căn hộ của gia đình ông, bên hồ nước cách đó không xa là những dãy bao cát được xếp chồng lên nhau "làm chướng ngại vật, cản xe của địch nếu Nga tấn công vào thành phố. Ngoài ra còn đào hào chống tăng nữa. Khắp thành phố, trên mọi nẻo đường, mọi con phố cứ cách một đoạn lại có những chướng ngại vật xuất hiện. Kiev đã sẵn sàng," ông nói.
"Thế nên gia đình chúng tôi nhất định không đi. Mà dù Nga có mở hành lang xanh thì người Việt ở Ukraine cũng không sang Nga. Người Việt trong con mắt của Nga không hề được tôn trọng, mà rất bị khinh rẻ. Cảnh sát Nga xem cộng đồng người Việt tại Matxcova như một khối ung nhọt vậy.
"Chưa kể sang bên Nga không hề có dân chủ, nhân quyền. Người Việt mà đi ô tô bị dừng xe ở bên Nga thì sẽ ăn đủ, trong khi ở Ukraine thì hoàn toàn khác," ông Quang nói.
Nói về tương lai liệu cuộc chiến này sẽ kéo dài lâu hay có thể sớm kết thúc, ông Quang cho là "Putin đã vào thế cưỡi hổ nên chỉ có cách đạt được thoả thuận để làm sao hai bên cùng xuống thang, không ai bị mất mặt, thì cuộc chiến này mới chấm dứt được".
Chạy sang Nga là bất lợi
Một người Việt khác còn ở lại Kyiv, ông Triện, cho biết bản thân ông cũng sẽ không đi, mà mở hành lang nhân đạo nhưng lại chỉ có đường đưa sang Nga thì càng không đi.
"Người Việt ở Kyiv ai sang Nga làm gì! Tiện đường thì người ta sang Balan chứ. Một là sang các nước khác, hai là về Việt Nam, chứ sang Nga thì không sang. Sứ quán Việt Nam tại Nga nói chỉ có 20 người sang Nga thôi. Bản thân tôi ở Kyiv đang tạm thời ổn định nên chả đi đâu cả.
"Bọn nó đến đây cũng chẳng quấy nhiễu người dân. Bạn tôi ở dưới Kherson (nơi Nga đang chiếm đóng) cũng nói là họ không quấy nhiễu dân, và vẫn sống bình thường. Cho nên những người đã xác định ở lại thì vẫn ở lại. Mà sang các nước khác còn được ưu tiên nhiều thứ, cả thế giới giúp đỡ, chứ sang bên Nga chỉ có một phía thôi," người Việt này nói.
Cũng có người Việt tại Ukraine còn nói rằng nhiều người không muốn sang Nga vì "tâm lý người đang ở chính nước bị Nga sang đánh thì không ai muốn sang Nga cả. Nếu mở cho họ qua Nga để bay về Việt Nam thì còn có thể, chứ chạy sang để ở bên Nga thì không ai sang đâu."
Ông Kiện, một người tham gia công tác cộng đồng cho biết từ Kherson ra biên giới với Crimea chỉ có một con đường duy nhất, nhưng nếu có xe đảm bảo chở ra biên giới an toàn thì có những người tại Kherson cũng sẽ đi. Và người Việt đi qua Nga là để về Việt Nam chứ không phải sang đó để lánh nạn.
Ông Kiện nói: "Con đường từ đây ra biên giới sang Crimea lính Nga đóng chặt cứng nên mọi người sợ. Cái khó là không có xe buýt nào chở mấy chục người đi ra biên giới cả. Bà con sẵn sàng trả tiền xe nhưng không thuê được xe và người chở nữa.
"Còn đi xe của mình thì phải xác định ra tới biên giới là vứt đi, vì sang biên giới bên kia bà con toàn giấy tờ của Ukraine, biển số xe của Ukraine, không ai lượn ô tô trên đất Nga được. Vì thế muốn đi xe công cộng, để qua biên giới rồi đi về Việt Nam."
