Trung Quốc phong tỏa: Nền kinh tế trả giá vì chiến lược không Covid
Nguồn hình ảnh, Getty Images
- Tác giả, Mariko Oi
- Vai trò, Phóng viên kinh tế châu Á
Chiến tranh. Lạm phát. Và bây giờ Trung Quốc "đã được thấy trước" phong tỏa vì Covid. Đó thực sự là một cơn bão với chuỗi cung ứng toàn cầu, cách hàng hóa và nguyên liệu từ các quốc gia khác đến được với bạn và tôi.
Khoảng một phần ba năng lực sản xuất của thế giới đặt tại Trung Quốc, nên khi sự gián đoạn diễn ra ở đây là một vấn đề nghiêm trọng.
Nếu bạn đặt mua qua mạng thứ gì đó, rất có thể nó được sản xuất tại Thâm Quyến, thành phố 17,5 triệu dân nằm ở phía đông nam, nơi có khoảng một nửa số nhà xuất khẩu bán lẻ trực tuyến của Trung Quốc đặt trụ sở.
Khi Thâm Quyến bị phong tỏa 6 ngày từ 13/03 do số ca nhiễm Covid tăng tột biến đã gây ra một sự chấn động đến các doanh nghiệp trên toàn thế giới. Nhiều tỉnh và các thành phố lớn khác như Thượng Hải, Cát Lâm và Quảng Châu cũng bị đóng cửa sau đó.
Các nhà máy tạm ngưng sản xuất, các thành phố lớn biến thành những thị trấn ma.
Theo project44, công ty theo dõi việc vận chuyển hàng hóa trên toàn cầu, số lượng tàu hàng đang nằm chờ tại một số cảng của Trung Quốc đã tăng lên. "Chúng tôi thấy số lượng tàu chờ bên ngoài cảng Diêm Điền, cảng xuất khẩu chính sang châu Âu và Bắc Mỹ tăng 28,5%" - Adam Compain, phó chủ tịch cấp cao của project44 cho biết.
Cảng Diêm Điền đã từng bị đóng cửa do Covid vào năm ngoái, gây ra một đợt giao hàng trễ lớn vào dịp Giáng Sinh.
Các biện pháp phong tỏa được đưa ra vào thời điểm sản lượng sản xuất từ Trung Quốc đang trong giai đoạn phục hồi sau kì nghỉ Tết hồi tháng Hai.
Tuy nhiên, cho dù các chính sách phong tỏa rất quyết liệt nhưng ít nhất hầu hết các đợt lockdown đều không kéo dài quá lâu.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
"Đó là một con dao hai lưỡi. Trung Quốc đóng cửa rất nhanh và gây ra những gián đoạn nhưng sau đó mọi thứ sẽ trở lại bình thường tương đối nhanh chóng." - Steven Lynch, Giám đốc Phòng Thương mại Anh tại Trung Quốc nói.
Các công ty dường như cũng đã có sự chuẩn bị tốt hơn nhiều cho lần này.
"Chúng tôi đã từng chứng kiến những đợt phong tỏa trước đây nên các công ty đã áp dụng việc quản lý chuỗi cung ứng mạnh mẽ hơn." - ông Lynch cho biết.
Chẳng hạn gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon đã mua thêm hàng tồn kho ở Trung Quốc để chuẩn bị cho bất kì lệnh phong tỏa nào trong thời gian số ca nhiễm do chủng Omicron tăng mạnh.
Người phát ngôn của Amazon nói với BBC: "Chúng tôi có thể chống lại những đợt phong tỏa này bằng cách chuyển hàng hóa có sẵn đến các kho hàng lân cận của chúng tôi trong khu vực".
Một ví dụ khác là Foxconn, nhà sản xuất iPhone cho Apple. Công ty này đã cố gắng chuyển việc sản xuất sang các địa điểm khác, trong khi vẫn tiếp tục hoạt động bằng cách yêu cầu các nhân viên sống và làm việc trong một khuôn viên bong bóng kép kín.
Dan Wang - kinh tế trưởng tại ngân hàng Hang Seng China nhận định: "Điều đó có thể dễ dàng hơn đối với Foxconn.
Nhưng với nhiều nhà sản xuất khác, họ phải phụ thuộc vào việc vận chuyển các bộ phận khác trong cùng một khu vực. Việc di chuyển thực sự khó khăn vì vận chuyển bên trong Trung Quốc cũng có thể bị gián đoạn."
Tình hình khó đoán
Tình hình hiện tại đã dấy lên sự chú ý vào chiến lược không Covid, hay loại bỏ Covid mà Trung Quốc theo đuổi.
Ngày 17/03, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố nước này sẽ tuân thủ chính sách của mình, nhưng trong cuộc họp với các nhà lãnh đạo cấp cao, ông cũng nhấn mạnh rằng các biện pháp đối phó với Covid không được gây ra tổn thất lên nền kinh tế.
Nếu Trung Quốc tiếp tục với chiến lược Covid bằng 0 hoặc gần bằng 0, có thể nền kinh tế nước này và người tiêu dùng trên toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Nhiều công ty đang suy nghĩ lại về vị trí của họ trên thị trường Trung Quốc sau khi có những dấu hiệu cần có chi phí dài hạn.
Alvin Ea, giám đốc điều hành của hãng vận tải container Haulio lớn nhất Singapore tin rằng ngành công nghiệp này đã trở nên linh hoạt hơn rất nhiều, bằng cách xem xét các lựa chọn khác ngoài Trung Quốc.
"Rất nhiều người đã đã đa dạng hóa nguồn lực và kế sách của họ, chứ không bỏ tất cả trứng vào trong một giỏ.
Từ quan điểm của một nước ở Đông Nam Á, chúng tôi nhận thấy một số nhà máy ở Việt Nam, Malaysia và Indonesia có sự gia tăng đơn đặt hàng." - ông Alvin cho biết.
Peter Sand, nhà phân tích chính tại Xeneta bày tỏ sự đồng tình: "Kế hoạch dự phòng của các công ty bao gồm tăng lượng hàng tồn kho, thiết lập các cơ sở sản xuất ở các nước láng giềng, hoặc chi nhiều tiền hơn để mang việc sản xuất tới gần nơi có khách hàng chính của họ."
Michael Hart thuộc Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc, cho biết một số thành viên của tổ chức này đã suy nghĩ về việc chuyển hoạt động, mặc dù số lượng này vẫn còn rất ít.
"Nhưng trong số những người đã và đang nghĩ đến việc di dời, 22% trích dẫn hạn chế liên quan đến Covid vào năm ngoái, tăng 5% so với năm trước."
