Tên lửa siêu thanh: Anh, Mỹ và Úc tăng cường hợp tác quốc phòng

Nguồn hình ảnh, EPA
- Tác giả, Christy Cooney
- Vai trò, BBC News
Anh, Mỹ và Úc sẽ bắt đầu hợp tác nghiên cứu vũ khí siêu thanh và cách phòng thủ chúng, chính phủ Anh cho biết.
Dự án là một phần của Hiệp ước quốc phòng Aukus được ba nước Anh, Úc và Mỹ được công bố vào năm ngoái.
Kế hoạch này theo sau sự phát triển các tên lửa siêu thanh của Trung Quốc và Nga, cũng như việc Nga sử dụng chúng ở Ukraine vào tháng 3.
Vũ khí siêu thanh là những vũ khí có tốc độ gấp 5 lần tốc độ âm thanh.
Việc phòng thủ chúng khó hơn vì ngoài tốc độ, tên lửa siêu thanh còn bay ở tầm thấp, ngoài bán kính giám sát của radar trên mặt đất, và có thể thay đổi hướng di chuyển giữa quá trình bay.
Anh hiện không sở hữu tên lửa siêu thanh.
Mỹ và Úc đang có một chương trình chung để phát triển vũ khí nhưng chính phủ Anh nhấn mạnh trọng tâm của sự phối hợp này sẽ là phòng thủ.
Anh không có kế hoạch phát triển vũ khí siêu thanh của riêng mình nhưng dự án mới sẽ giúp Anh đánh giá xem liệu có cần phát triển trong tương lai hay không.
Thông báo mới nhất của chính phủ Anh không liên quan đến việc Nga sử dụng vũ khí ở Ukraine nhưng thực tế là việc các nước khác đang đầu tư vào tên lửa siêu thanh có nghĩa là Anh phải suy nghĩ về cách phòng thủ loại vũ khí này.
Ngày 19/03, Nga tuyên bố đã sử dụng một tên lửa siêu thanh để phá hủy một kho vũ khí ở miền tây Ukraine, tình báo quân đội Mỹ cho rằng quân đội Nga đã sử dụng chúng nhiều lần kể từ khi đó.
Các cuộc tấn công của Nga đánh dấu lần đầu tiên tên lửa siêu thanh được sử dụng trong tác chiến.

Điều này xảy ra chỉ vài tháng sau khi Trung Quốc thử nghiệm hai tên lửa siêu thanh có khả năng mang đầu đạn hạt nhân khiến tình báo Mỹ bất ngờ.
Mỗi tên lửa của Trung Quốc bay quanh Trái đất ở quỹ đạo thấp trước khi đáp xuống, tên lửa thứ hai chỉ cách mục tiêu khoảng 40 km.
Tên lửa này được cho là kết hợp một hệ thống Fractional orbital bombardment system (FOBS), giúp đưa tên lửa vào một phần quỹ đạo của Trái đất để tấn công từ một hướng bất ngờ với một động cơ lượn siêu thanh, nằm ở lớp ngoài cùng của bầu khí quyển Trái đất và khó bị phát hiện.
Các cuộc thử nghiệm cho thấy năng lực không gian của Trung Quốc vượt xa những gì được biết trước đó.
Bắc Hàn cũng tuyên bố đang trong quá trình thử nghiệm tên lửa siêu thanh.

Nhân tố xoay chuyển cục diện tiềm năng
Phân tích của Frank Gardner, phóng viên an ninh của BBC News
Tên lửa siêu thanh có khả năng xoay chuyển cục diện của các cuộc chiến tranh trong tương lai.
Như tên gọi, chúng di chuyển với vận tốc cực lớn - Mach 5 (gấp 5 lần tốc độ âm thanh) hoặc lớn hơn, tương đương với khoảng 1,6 km mỗi giây. "Khả năng kép" có nghĩa mang đầu đạn nổ thông thường hoặc đầu đạn hạt nhân. Chúng cũng có thể được phóng từ trên không, trên biển hoặc từ mặt đất.
Vũ khí này có hai loại: tên lửa hành trình và thiết bị lượn. Loại tên lửa hành trình của Nga có thể phóng được từ máy bay và đánh trúng mục tiêu cách xa hơn 1.900 km. Loại tàu lượn được phóng lên không gian từ nơi mà nó sau đó lướt xuống trái đất theo một hướng không thể đoán trước.
Tên lửa siêu thanh đang thay đổi cách các quốc gia lên kế hoạch phòng thủ chiến lược vì hai lý do. Thứ nhất, chúng quá nhanh nên sẽ có rất ít thời gian (chỉ vài phút) kể từ khi phát hiện một vụ phóng cho đến lúc lãnh đạo một quốc gia phải quyết định có trả đũa hay không. Hầu như không có cách nào để biết liệu tên lửa đó có gắn đầu đạn hạt nhân hay không.
Thứ hai, đường bay của chúng, đặc biệt là động cơ lượn siêu thanh (HGV), cực kì khó đoán khiến việc đánh chặn trở nên vô cùng khó khăn.
Hiện nay, Trung Quốc đang dẫn đầu trong việc phát triển tên lửa siêu thanh, theo sát là Nga, quốc gia đã sử dụng chúng để tấn công các mục tiêu tầm xa ở Ukraine. Mỹ tham gia muộn và một số cuộc thử nghiệm của họ diễn ra không tốt đẹp.
Anh không sở hữu bất kỳ vũ khí siêu thanh nào và hiện chỉ đang hợp tác với Mỹ và Úc để thực hiện nghiên cứu và làm thế nào nếu có thể phòng thủ chống lại loại vũ khí này.

Liên minh Aukus được công bố vào tháng 9/2021, là một hiệp ước an ninh ba bên tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Với hiệp ước Aukus, Úc sẽ trở thành quốc gia thứ bảy trên thế giới vận hành tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Hiệp ước này cũng sẽ chứng kiến các đồng minh chia sẻ khả năng mạng, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ dưới đáy biển khác.
Hiệp ước này đã kết thúc một thỏa thuận trị giá 37 tỷ đôla mà Pháp ký với Úc vào năm 2016 để đóng 12 tàu ngầm thông thường. Trong khi đó, Trung Quốc cáo buộc ba cường quốc trong hiệp ước có "tâm lý Chiến tranh Lạnh".
Sau thông báo hôm 05/04, Cố vấn an ninh quốc gia của Anh, Stephen Lovegrove cho biết: "Khi chúng tôi tập hợp kiến thức kỹ thuật và năng lực của ba quốc gia, chúng tôi có thể đạt được một lượng [kiến thức] khổng lồ để đảm bảo sự an toàn cho chính chúng tôi, các đồng minh cũng như đối tác của chúng tôi."
"Bởi vì Nga xâm lược Ukraine, điều quan trọng hiện nay hơn bao giờ hết là các đồng minh phải hợp tác để bảo vệ nền dân chủ, luật pháp quốc tế và sự tự do trên toàn thế giới."
Xem thêm: