Trump 'ngồi xem bạo động Capitol trên TV, phớt lờ kêu gọi dẹp loạn'
Nguồn hình ảnh, Drew Angerer/Getty Images
- Tác giả, Jude Sheerin
- Vai trò, BBC, Washington
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ngồi xem tường thuật trực tiếp cuộc bạo động ở Điện Capitol năm ngoái trên Fox News TV, tại Nhà Trắng, suốt hai tiếng rưỡi, phớt lờ lời khẩn cầu dẹp loạn từ các con và phụ tá của ông, theo kết quả một cuộc điều tra của Quốc hội Mỹ vừa được công bố.
"Ông ấy đã chọn không hành động," Adam Kinzinger, một trong hai thành viên đảng Cộng hòa trong ủy ban lựa chọn do đảng Dân chủ lãnh đạo, nói.
Buổi điều trần vào giờ vàng nêu ra rằng ông Trump đã không hề gọi điện cho nhân viên thực thi pháp luật hoặc an ninh quốc gia khi vụ bạo động xảy ra.
Ông bị thúc đẩy bởi "mong muốn ích kỷ duy trì quyền lực của mình," cuộc điều tra cáo buộc.
Vào tối thứ Năm, ủy ban lựa chọn của Hạ viện đã sử dụng phiên điều trần thứ tám của mùa hè này để phân tích và vẽ ra các mốc thời gian hành động của ông Trump trong hơn 187 phút vào ngày 6/1/2021 - khi một đám đông những người ủng hộ ông tấn công Quốc hội.
Ban hội thẩm đang tìm cách để củng cố lập luận rằng ông Trump, một đảng viên Cộng hòa, đã hành động bất hợp pháp nhằm lật ngược thất bại của ông trước Joe Biden, một đảng viên đảng Dân chủ, trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11/2020.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Ông Trump, người từng bóng gió rằng ông có thể tái tranh cử tổng thống vào năm 2024, đã phản đối cuộc điều tra, gọi nó là một "phiên tòa trá hình" được thiết kế để đánh lạc hướng người Mỹ khỏi "thảm họa" của chính quyền do đảng Dân chủ lãnh đạo.
Trong bối cảnh lạm phát cao nhất trong bốn thập kỷ, xếp hạng tín nhiệm của ông Biden đã giảm xuống gần mức thấp kỷ lục của người tiền nhiệm.
Elaine Luria, một thành viên Đảng Dân chủ bang Virginia trong ủy ban, cho biết: "Tổng thống Trump ngồi vào bàn ăn của mình và xem vụ tấn công trên truyền hình trong khi các nhân viên cấp cao nhất, các cố vấn thân cận nhất và các thành viên trong gia đình cầu xin ông ấy làm những gì mà bất kỳ tổng thống Mỹ nào cũng được kỳ vọng sẽ thực hiện."
Nhà lập pháp này cũng cho biết nhiếp ảnh gia chính của Nhà Trắng muốn chụp ảnh trong sự kiện lịch sử này, nhưng được thông báo là không nên.
Một cựu nhân viên an ninh quốc gia của Nhà Trắng ẩn danh, cho biết các quan chức trong tổng hành dinh lúc đó đã "sốc" trước những gì đang diễn ra tại Điện Capitol.
Ủy ban cũng chiếu các băng ghi hình lời khai của cố vấn Nhà Trắng của Trump, Pat Cipollone, người nói rằng ông hối thúc tổng thống ra thông báo lên án mạnh mẽ vụ tấn công.
Ông Cipollone nói: "Tôi đã nói rằng mọi người cần được thông báo, cần phải có một thông báo công khai, nhanh chóng, rằng mọi người cần rời khỏi Điện Capitol."
Các con của tổng thống, Ivanka Trump và Don Jr, cũng muốn ông Trump giải tán những kẻ bạo loạn, ủy ban cho biết.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Nhưng cựu trợ lý báo chí Sarah Matthews đã làm chứng rằng một đồng nghiệp giấu tên ở Nhà Trắng đã lập luận rằng nếu ông Trump phản đối bạo lực thì điều này sẽ như "trao phần thắng cho giới truyền thông".
Vào 14:24 ngày hôm đó, ông Trump đã tweet công kích Phó Tổng thống của ông, Mike Pence, rằng ông này "không có can đảm" từ chối nghĩa vụ hiến định của mình là chứng nhận chiến thắng bầu cử của ông Biden tại Quốc hội.
Bà Matthews cho rằng dòng tweet này có khả năng "đổ dầu vào lửa". Bà và Matthew Pottinger, phó cố vấn an ninh quốc gia cho tổng thống, đã làm chứng rằng dòng tweet đó đã khiến cả hai từ chức.
Ba giờ bảy phút sau khi cuộc tấn công bắt đầu, ông Trump công bố một đoạn video lúc 16h17, được ghi lại từ Vườn Hồng của Nhà Trắng, trong đó ông ca ngợi những kẻ bạo loạn là "rất đặc biệt", nhưng yêu cầu họ giải tán.
Bennie Thompson, chủ tịch ủy ban và là thành viên đảng Dân chủ bang Mississippi, phát biểu khai mạc: "Trong suốt 187 phút vào ngày 6/1, người đàn ông có năng lượng hủy diệt không thể kiềm chế này đã không thể bị lay chuyển.
"Không phải bởi các trợ lý của ông ta, không phải bởi các đồng minh của ông ta, không phải bởi những tiếng hô hào bạo lực của những kẻ bạo loạn, hay những lời cầu xin tuyệt vọng của những người đang đối mặt với đám đông. Ông ta không thể bị lay chuyển."
Ủy ban cũng đã chiếu một đoạn video chưa từng thấy trước đó về việc ông Trump vào ngày 7/1 phủ nhận vụ bạo lực tại Điện Capitol hôm 6/1.
"Tôi không muốn nói rằng cuộc bầu cử đã kết thúc," ông Trump nói trong đoạn ghi âm khi ông dường như đọc từ một kịch bản.
Ban hội thẩm cho rằng có thể có đủ bằng chứng để buộc tội ông Trump với các tội danh như cản trở Quốc hội, âm mưu lừa dối người dân Mỹ, hoặc tội tác động đến nhân chứng.
