Covid: Không có bằng chứng tiêm vaccine ảnh hưởng khả năng sinh sản
Nguồn hình ảnh, Ezra Acayan/Getty Images
- Tác giả, Rachel Schraer
- Vai trò, BBC Reality Check
Các khẳng định trên mạng xã hội rằng vaccine Covid có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ là không có cơ sở.
Các bài được đăng đã đưa ra giả thuyết sai rằng vaccine Pfizer có thể gây vô sinh ở phụ nữ hoặc khiến cơ thể họ tấn công nhau thai.
Nhưng không có "cơ chế sinh học hợp lý" nào để vaccine có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bạn, giáo sư Lucy Chappell, giáo sư sản khoa tại Đại học King's College London và là người phát ngôn của Đại học Sản phụ khoa Hoàng gia Anh cho biết.
Vaccine hoạt động như thế nào?
Vaccine hoạt động bằng cách gửi một thông điệp đến cơ thể với một 'bản thiết kế', cho phép nó tạo ra một đoạn nhỏ, vô hại trong "protein gai" đặc biệt của virus corona.
Việc này thúc đẩy hệ thống miễn dịch của bạn bắt đầu hoạt động, tạo ra các kháng thể và tế bào bạch cầu để chống lại virus - và nhận ra nó nếu bạn gặp lại nó.
Nó không thể mang virus cho bạn và không có cách nào ảnh hưởng đến thông tin di truyền của chính bạn.
Những "hạt truyền tin" này có thời gian tồn tại cực kỳ ngắn: chúng truyền tải thông điệp của mình và sau đó chúng bị phá hủy. Đó là lý do tại sao vaccine Pfizer nói riêng phải được bảo quản cẩn thận - vật liệu di truyền dễ dàng bị phân hủy và trở nên vô dụng.
Giáo sư Nicola Stonehouse, một nhà virus học tại Đại học Leeds, cho rằng không có cách nào vaccine có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
Các bằng chứng cho thấy gì?
Trên mạng, một số người đã chỉ ra một thông tin trong một hướng dẫn trước đó do chính phủ Anh công bố nói rằng "không biết" liệu vaccine Pfizer có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hay không. Hướng dẫn này đã được cập nhật để làm rõ rằng các nghiên cứu trên động vật không chỉ ra bất kỳ tác động có hại nào đối với hệ sinh sản.
Một phần của sự nhầm lẫn ở đây là do cách các nhà khoa học mô tả khác với cách mà hầu hết chúng ta hiểu về chúng trong đời thường.
Khi các nhà khoa học nói rằng "không có bằng chứng", họ có nghĩa là vẫn chưa có một nghiên cứu lâu dài về loại vaccine cụ thể này - nhưng điều đó không có nghĩa là không có tí sự thật nào ở đây hoặc chúng ta đoán mò.
Trên thực tế, Giáo sư Chappell đã chỉ ra rằng có rất nhiều bằng chứng từ các loại vaccine virus bất hoạt khác, bao gồm cả vaccine cúm, rằng chúng không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và hoàn toàn an toàn và được khuyến khích sử dụng trong thai kỳ.
Và bản thân việc nhiễm virus Covid - mà vaccine là để bảo vệ chống lại virus Covid- có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, vì vậy "bạn có nhiều khả năng mắc các vấn đề về sinh sản sau Covid hơn là sau khi tiêm vaccine", Giáo sư Stonehouse nói.
Thông tin 'nhau thai giả'
Một số tin đồn cho rằng vaccine có thể đe dọa khả năng sinh sản vì nó chứa các protein cũng được sử dụng để tạo ra nhau thai. Các bài đăng trên mạng xã hội đã tuyên bố điều này có thể khiến cơ thể tấn công nhau thai.
Điều này không đúng - vaccine có chứa một loại protein hơi giống với một loại protein được sử dụng để phát triển nhau thai nhưng nó không giống nhau đến mức khiến cơ thể nhầm lẫn.
Vaccine được thiết kế xung quanh những phần đặc biệt nhất của 'protein gai' của virus để đảm bảo rằng nó chỉ nhận ra các phần này.
Giáo sư Chappell nói rằng thực tế việc các protein tương ứng có sự giống nhau "không có ý nghĩa gì cả", vì có rất nhiều protein tương tự tồn tại ở những nơi khác nhau trong tự nhiên - chính độ dài và trình tự chính xác của chúng khiến chúng trở nên khác biệt.
Giáo sư Chappell, người chuyên về sức khỏe của phụ nữ mang thai và những người hy vọng thụ thai, cho biết bà "không lo ngại" về khả năng sinh sản và vaccine Covid.
Còn phó giám đốc y tế của Anh, Jonathan Van-Tam khi trả lời câu hỏi của khán giả đài BBC đã nói: "Tôi chưa bao giờ nghe nói về một loại vaccine nào ảnh hưởng đến khả năng sinh sản".
Ông mô tả thông tin này là "một câu chuyện kinh dị, đáng sợ, nhưng chỉ có vậy thôi".
Còn khi đang mang thai thì sao?
Trong thời kỳ mang thai, phụ nữ có thể rất quan tâm đến sức khỏe của mình và có thể nhận thức được những vụ bê bối như vụ việc xung quanh thalidomide - một loại thuốc được sử dụng cho chứng ốm nghén, đã ảnh hưởng đến hàng nghìn trẻ sơ sinh, khiến nhiều trẻ bị suy giảm phát triển chân tay.
Nhưng do kết quả trực tiếp của những trải nghiệm này, cách hiểu và cách điều trị của chúng ta về thuốc khi mang thai là hoàn toàn khác.
Lời khuyên về các phương pháp điều trị khi mang thai là vô cùng thận trọng.
Và phụ nữ mang thai thường không được đưa vào các thử nghiệm lâm sàng - bao gồm cả những thử nghiệm đối với vaccine Covid.
Mặc dù vaccine khá khác với các loại thuốc mạnh như thalidomide, nhưng hầu hết các dịch vụ y tế đang rất thận trọng. Họ thường không khuyến cáo phụ nữ mang thai nên tiêm ngừa trừ khi họ có nguy cơ đặc biệt từ Covid.
Đó có thể là do họ tiếp xúc nhiều với virus trong công việc, hoặc có nguy cơ cao bị ốm nặng nếu bị nhiễm Covid do tình trạng sức khỏe.
Chính phủ Anh cho biết: "Các loại vaccine vẫn chưa được thử nghiệm trong thai kỳ, vì vậy cho đến khi có thêm thông tin, những người đang mang thai không nên tiêm vaccinen này thường xuyên".
Giống như tất cả mọi thứ trong chăm sóc sức khỏe, có một yếu tố rủi ro.
Ngay cả những thứ đơn giản như thuốc giảm đau không kê đơn cũng có nguy cơ gây bị loét và chảy máu trong rất nhỏ. Nhưng rủi ro đối với hầu hết mọi người là rất nhỏ khi sử dụng đúng cách. Và tác dụng của nó trong điều trị các cơn đau nhẹ thì vượt trội hơn hẳn mức độ rủi ro.
Và lợi ích của việc ngăn ngừa một căn bệnh mà chúng ta biết rằng có thể đe dọa tính mạng đã được đánh giá là lớn hơn nhiều so với bất kỳ giả thuyết nào về rủi ro tiêm chủng.
