Đối phó Trung Quốc, Úc sẽ đóng tàu ngầm động cơ nguyên tử
Anh, Mỹ và Úc đã công bố một hiệp ước an ninh đặc biệt để chia sẻ các công nghệ quốc phòng tiên tiến, trong nỗ lực đối phó với Trung Quốc.
Mối quan hệ hợp tác này sẽ cho phép Úc lần đầu tiên đóng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Hiệp ước, được gọi là Aukus, viết tắt của Australia, UK, US cũng sẽ bao gồm cả trao đổi công nghệ trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử và an ninh trên không gian mạng.
Ba quốc gia lo ngại về sức mạnh ngày càng gia tăng lẫn sự hiện diện về mặt quân sự của Trung Quốc ở Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Theo kết quả của hiệp ước, Úc đã hủy bỏ hợp đồng đóng tàu ngầm do Pháp thiết kế.
Pháp đã giành được hợp đồng trị giá 50 tỷ đôla của Úc để đóng 12 tàu ngầm cho Hải quân Úc vào năm 2016. Thỏa thuận này là hợp đồng quốc phòng lớn nhất từ trước đến nay của Úc.
Tuy nhiên, dự án bị trì hoãn phần lớn do Canberra yêu cầu nhiều thành phần phải có xuất xứ từ địa phương.
Hôm thứ Tư, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và người đồng cấp Scott Morrison của Úc đã ra tuyên bố chung về việc ký quan hệ đối tác an ninh mới, gọi là Aukus.
"Là sáng kiến đầu tiên thuộc hiệp ước Aukus ... chúng tôi cam kết cùng quyết tâm hỗ trợ Úc mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân cho Hải quân Hoàng gia Úc", tuyên bố viết.
Các lãnh đạo nói rằng mục tiêu là "giúp triển khai năng lực của Úc trong một thời điểm sớm nhất có thể" và bổ sung rằng "Úc vẫn tiếp tục thực thi các cam kết của một quốc gia không sở hữu vũ khí hạt nhân."
Tuyên bố tiếp tục nói rằng hiệp ước quốc phòng cũng sẽ tập trung vào các năng lực về mạng, trí tuệ nhân tạo và "thêm các năng lực dưới biển".
Chính phủ Anh nói đây là một thỏa thuận quốc phòng rất trọng đại - một quan điểm được củng cố từ thực tế là các lãnh đạo của Anh, Mỹ và Úc đã cùng nhau xuất hiện trong cuộc họp video để thông báo về mối quan hệ đối tác này. Việc này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương đối với cả Mỹ lẫn Anh.
Nó sẽ có hệ quả đối với hai nước khác. Trước hết là Pháp, một đồng minh NATO đã ký một thỏa thuận xây dựng đội tàu ngầm động cơ diesel cho Hải quân Úc. Thỏa thuận đó đã chết rồi.
Thứ hai là Trung Quốc. Dù các quan chức Anh khẳng định thỏa thuận quốc phòng mới này không phải là sự đáp trả đối với bất kỳ quốc gia nào, nhưng Chính phủ Anh cho biết thỏa thuận này nhằm đảm bảo sự thịnh vượng, an ninh và ổn định trong khu vực và ủng hộ một "trật tự dựa trên luật lệ" ôn hòa. Và chẳng có gì là bí mật khi Anh, Mỹ và Úc cùng chia sẻ mối quan ngại về việc Trung Quốc tăng cường quân đội ở Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Ông Johnson nói ba quốc gia là đồng minh hiển nhiên và liên minh sẽ "đưa chúng ta gần nhau hơn bao giờ hết".
Ông nói: "Mối quan hệ hợp tác này sẽ ngày càng trở nên quan trọng để bảo vệ lợi ích của chúng ta và ... bảo vệ người dân của chúng ta."
Trong những tuần gần đây, tàu sân bay HMS Queen Elizabeth của Anh đã được điều động tới khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương cùng với nhân sự và thiết bị từ Mỹ.
Tuyên bố chung cho biết Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là khu vực tiềm ẩn nhiều xung đột, bao gồm các tranh chấp lãnh thổ chưa được giải quyết, các mối đe dọa từ khủng bố và vấn đề tội phạm có tổ chức. "Vùng này đang ở tuyến đầu của những thách thức an ninh mới, bao gồm cả không gian mạng."
