Trung Quốc: Lăng kính soi vào cuộc đời của các livestreamer

Từ một chuyên gia về chim bồ câu cho tới giáo sư hóa học, một series ảnh mới khắc họa cuộc đời của cộng đồng đang phát triển nhanh nhất ở Trung Quốc - những người sống bằng nghề livestream.

Nhiếp ảnh gia Trung Quốc Huang Qingjun không xa lạ với việc chụp ảnh cuộc sống đời thường của người dân Trung Quốc. Năm 2003, ông bắt đầu một dự án độc đáo - chụp những đồ vật mà mọi người trên khắp đất nước Trung Quốc sở hữu.

Series ảnh của dự án này, mang tên Đồ Gia đình, đưa ông tới nhiều tỉnh thành trong suốt hai mươi năm, chụp ảnh các gia đình bên các đồ vật gắn bó với họ.

Trong loạt ảnh mới nhất, ông Huang tập trung vào những người kiếm sống bằng nghề livestream.

Tác giả Việt đoạt giải cuộc thi ảnh ẩm thực quốc tế

Việt Nam: Giải mã hiện tượng Nguyễn Phương Hằng?

Nghề livestream bùng nổ trong đại dịch, mang tới nhiều giờ giải trí khi hàng triệu người phải sống trong bốn bức tường hàng tuần liền.

Và không chỉ có người xem là mê mẩn. Các doanh nghiệp nhạy bén cũng bắt trend này để tranh thủ bán hàng. Tháng 2/2020, ở thời điểm đỉnh dịch Covid-19 tại Trung Quốc, hãng thương mại điện tử Taobao đạt doanh số bán hàng nhờ livestream lớn nhất, với số người bán hàng mới tham gia tăng 719%.

Khi phong tỏa tiếp tục được áp dụng ở các tỉnh thành Trung Quốc, nhu cầu cho các nội dung livestream vẫn tiếp tục lớn.

"Trong hai năm qua, cuộc sống hàng ngày và thói quen tiêu dùng đã thay đổi rất nhiều," ông Huang nói với BBC.

"Giờ đây trong thời hậu đại dịch, mọi người nhìn nhận xã hội qua smartphone, và các buổi livestream đã trở thành cửa sổ cho các cá nhân thể hiện tài năng của mình."

Có lẽ điều quan trọng nhất, những người livestreamer mang đến cho mọi người niềm an ủi từ sự cô độc, đặc biệt là tại thời điểm khi các hạn chế và cách ly khiến nhiều người khao khát sự đồng hành và kết nối với người khác.

"'Tình bạn sắt đá' giữa khán giả và người livestream, được củng cố trong không gian phát livestream, và cũng là điều nâng đỡ tinh thần của mọi người," ông Huang nói.

Trong những series ảnh trước, ông Huang đi tới một số vùng hẻo lánh nhất ở Trung Quốc để thuyết phục mọi người cho ông chụp ảnh. Có những người chưa được chụp ảnh một lần trong đời, chứ đừng nói đến chuyện sở hữu một chiếc máy ảnh.

Họ thường bày biện những đồ vật ít ỏi nhưng được trân trọng: một chiếc TV, một số nồi niêu và vài đôi giày đã đi mòn.

Nhưng lúc này ông tập trung vào nhóm người thạo công nghệ từ có xuất thân khác nhau, từ một giáo sư hóa học cho tới người giao thức ăn tới người yêu chim bồ câu tới người bán mỳ trên đường phố.

Nhiều chủ thể trong ảnh của ông được chụp trong khung cảnh được máy quay của chính họ chĩa vào, đứng giữa các công cụ quay phim, thiết bị điện tử và hàng hóa.

"Bằng cách tập trung vào đồ dùng của livestreamer… và các công cụ họ dựa vào để mưu sinh, chúng ta có thể thấy những thay đổi của một thời," ông Huang nói.

"Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội Trung Quốc, mức sống của người dân cũng thay đổi rất nhiều, và nhiều gia đình hưởng thành quả của sự phát triển này."

Ngân hàng Thế giới ước tính GDP trên đầu người của Trung Quốc đã tăng hơn 10 lần trong hai thập kỷ, từ khoảng 940 USD năm 2000 lên 10.500 USD năm 2020, tạo ra một tầng lớp trung lưu lớn có thu nhập khả dụng.

Nhưng nhiếp ảnh gia nói thêm sống trong đại dịch buộc nhiều người suy nghĩ về cách tiêu dùng mua sắm của mình.

"Giờ đây mọi người nhận ra tầm quan trọng của môi trường, và các gia đình đã bắt đầu phân loại rác [để tái chế]," ông nói.

"Vì đại dịch có quá nhiều điều bất trắc, nó cũng có tác động lớn tới thu nhập của mọi người và thói quen tiêu dùng của các gia đình."

Ông Huang hy vọng sự xa rời dần dần chủ nghĩa tiêu dùng sẽ là nguồn cảm hứng cho loạt ảnh mới của ông.

"Tôi hy vọng tôi có thể chụp loạt ảnh về phong cách sống tối giản trong tương lai," ông nói. "Và tác phẩm cuối cùng trong series Đồ Gia đình sẽ là các đồ vật của chính tôi."