Ông Trump tuyên bố 'chiến tranh đã kết thúc' ở Gaza, dân Israel mong ngóng con tin được thả

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố "chiến tranh đã kết thúc" tại Dải Gaza khi ông lên đường đến Israel để dự lễ trao trả con tin theo thỏa thuận ngừng bắn đã được ký kết giữa Israel và Hamas.

Phát biểu trên chuyên cơ Air Force One, ông Trump nói rằng lệnh ngừng bắn sẽ được duy trì và một "Hội đồng Hòa bình" sẽ nhanh chóng được thành lập cho Gaza, nơi mà ông mô tả như một "khu vực bị phá hủy".

Ông cũng ca ngợi vai trò của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Qatar, một trong những bên trung gian hòa giải.

Hạn chót để Hamas trả tự do cho tất cả các con tin Israel mà họ vẫn đang giam giữ tại Gaza là giữa trưa giờ địa phương (tức 16 giờ cùng ngày theo giờ Việt Nam). Cuối ngày 13/10, ông Trump sẽ đến Ai Cập để tham dự một hội nghị thượng đỉnh quốc tế nhằm chấm dứt cuộc chiến.

Cuộc chiến tại Gaza bùng nổ sau khi Hamas tiến hành một cuộc tấn công vào miền Nam Israel vào ngày 7/10/2023, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin.

Kể từ đó, hơn 67.000 người Palestine đã thiệt mạng, bao gồm hơn 18.000 trẻ em, do phản ứng quân sự của Israel, theo Bộ Y tế do Hamas điều hành.

Lệnh ngừng bắn ở Gaza có hiệu lực vào sáng 10/10 sau khi Israel và Hamas đồng ý với giai đoạn đầu tiên của kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm do ông Trump làm trung gian, trong khi các giai đoạn tiếp theo vẫn đang được đàm phán.

Hiện có khoảng 20 con tin người Israel được tin là còn sống và Hamas cũng dự kiến sẽ bàn giao thi thể của khoảng 28 con tin đã thiệt mạng.

Israel cũng sẽ phải thả khoảng 250 tù nhân Palestine và 1.700 người bị giam giữ từ Gaza, đồng thời cho phép tăng cường viện trợ nhân đạo vào khu vực này. Một người phát ngôn chính phủ Israel cho biết các tù nhân sẽ được thả sau khi các con tin còn sống được đưa về lãnh thổ Israel.

'Tôi làm vậy không phải vì Nobel Hòa bình'

Trả lời câu hỏi của BBC về việc có tin lệnh ngừng bắn sẽ được duy trì hay không, ông Trump nói rằng có, đồng thời cho biết "mọi người đều vui mừng và tôi nghĩ tình hình sẽ tiếp tục như vậy."

Nói về khả năng đàm phán hòa bình của mình, ông phát biểu: "Tôi giỏi giải quyết chiến tranh. Tôi giỏi kiến tạo hòa bình."

Khi được hỏi liệu ông sẽ đến thăm Gaza không, nhà lãnh đạo Mỹ trả lời là có.

"Tôi muốn đặt chân đến nơi đó, ít nhất là một lần." Chủ nhân Nhà Trắng nói thêm rằng ông nghĩ Gaza sẽ trở thành một "phép màu" trong những thập niên tới.

Ông Trump cũng cho rằng khu vực này sẽ sớm "bình thường hóa", với một cơ quan giám sát theo kế hoạch - Hội đồng Hòa bình - sẽ được thành lập "rất nhanh chóng" để giám sát Gaza.

Ông cũng nói rằng Qatar "nên bắt đầu được ghi nhận công lao" khi được hỏi quốc gia này đã thay đổi như thế nào kể từ năm 2017, thời điểm ông từng cáo buộc Qatar có liên hệ với khủng bố. "Tôi nghĩ Qatar đã rất tuyệt vời trong cách họ giúp chúng tôi," ông nói.

Ông Trump, người từng nhiều lần bày tỏ mong muốn nhận giải Nobel Hòa bình, gọi xung đột Gaza là "cuộc chiến thứ tám mà tôi đã giải quyết". Ông nói thêm: "Tôi làm điều này không phải vì giải Nobel. Tôi làm điều này là để cứu người."

Ông cho biết mình đã nghe nói về xung đột giữa Pakistan và Afghanistan, nhưng điều đó sẽ "phải chờ đến khi tôi quay lại".

Hôm 11/10, hàng trăm ngàn người Israel đã tham gia một cuộc biểu tình tại Tel Aviv và hô vang lời tri ân tới nhà lãnh đạo Mỹ.

Tuy nhiên, nhiều chi tiết trong các giai đoạn tiếp theo của kế hoạch hòa bình có thể khó đạt được sự đồng thuận – chẳng hạn như bên nào sẽ quản lý Gaza, mức độ rút quân của Israel, và việc giải giáp Hamas.

Hội nghị thượng đỉnh ở Ai Cập

Ông Trump sẽ đến Israel vào hôm nay ngày 13/10, nơi ông sẽ có bài phát biểu trước Quốc hội Knesset của nước này.

Sau đó, ông sẽ đến Sharm El-Sheikh để chủ trì một hội nghị thượng đỉnh cùng với Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi.

Bộ Ngoại giao Ai Cập cho biết một "văn kiện chấm dứt chiến tranh ở Dải Gaza" dự kiến sẽ được ký kết.

Các nhà lãnh đạo từ hơn 20 quốc gia dự kiến sẽ tham dự, bao gồm Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi cho biết Ai Cập đã mời Iran tham dự hội nghị thượng đỉnh, nhưng "cả Tổng thống [Masoud] Pezeshkian và tôi đều không thể tiếp xúc với những người đã tấn công người dân Iran và tiếp tục đe dọa và trừng phạt chúng tôi".

Trong một bài đăng trên X, ông Araghchi nói thêm: "Iran hoan nghênh bất kỳ sáng kiến nào nhằm chấm dứt nạn diệt chủng của Israel ở Gaza và đảm bảo việc trục xuất các lực lượng chiếm đóng."

Người Israel mong chờ con tin được thả

Tại Tel Aviv, từ khoảng sau 4 giờ sáng theo giờ địa phương, đám đông đã tập trung tại Quảng trường Con tin để mong ngóng tin tức được mong đợi từ lâu rằng người thân của họ đã được thả.

Trong nhiều tháng, quảng trường này là nơi tổ chức các cuộc biểu tình thường xuyên kêu gọi thả những con tin còn lại đang bị giam giữ ở Gaza.

Diễn đàn Các gia đình con tin và người mất tích (Israel) đã khuyến khích công chúng tập trung tại quảng trường này xuyên đêm, gọi đây là "đêm màu vàng". Diễn đàn này tổ chức phát trực tiếp việc trao trả con tin cho Israel trên các màn hình lớn dựng tại quảng trường.

Hãng thông tấn Reuters dẫn nguồn từ truyền thông Israel cho biết việc bàn giao dự kiến sẽ bắt đầu lúc 8 giờ giờ địa phương (11 giờ Việt Nam) từ hành lang Netzarim và tiếp tục vào lúc 10 giờ (13 giờ Việt Nam) tại thành phố Khan Younis ở Gaza.

Kênh truyền hình Channel 12 của Israel đưa tin một số gia đình đã được thông báo bắt đầu di chuyển đến căn cứ Re'im gần biên giới Gaza để chuẩn bị cho việc đoàn tụ với người thân của họ.

Theo Channel 12, việc thả con tin sẽ diễn ra theo hai giai đoạn:

Những xe cứu trợ đầu tiên đã đến với người dân đang chết đói ở Gaza

Những xe cứu trợ đầu tiên đã đến với người dân ở Gaza vào ngày 12/10 kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực.

Tại Khan Younis, phía nam Dải Gaza, những người dân đang trải qua nạn đói trầm trọng đã chen lấn để giành lấy các gói lương thực.

Trước đó, một người phát ngôn của Văn phòng Điều phối Các vấn đề Nhân đạo của Liên Hợp Quốc (OCHA) cho biết khí gas nấu ăn đã được đưa vào vùng lãnh thổ bị chiến tranh tàn phá lần đầu tiên kể từ tháng Ba.

Người phát ngôn này cũng cho biết những mặt hàng cứu trợ khác được chuyển vào Gaza bao gồm: bột mì, trái cây, thịt và thiết bị y tế.

Liên Hợp Quốc ước tính ít nhất cần 600 xe cứu trợ mỗi ngày để bắt đầu giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza.

Vào tháng 8, Chương trình phân loại giai đoạn an ninh lương thực tích hợp (IPC) đã tuyên bố nạn đói xảy ra ở một số khu vực của vùng lãnh thổ này, bao gồm cả Thành phố Gaza.

Tuy nhiên, Israel bác bỏ báo cáo của IPC và Bộ Ngoại giao nước này cho rằng các kết luận được đưa ra "dựa trên những lời dối trá của Hamas". Cơ quan hỗ trợ quân sự Israel, Cogat, cho biết báo cáo này đã phớt lờ các nỗ lực nhân đạo đáng kể mà Israel đang thực hiện tại Gaza.