Mohammed Sinwar, thủ lĩnh Hamas ở Gaza mà Israel tuyên bố đã giết, là ai?

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố hôm thứ Tư (28/5) rằng quân đội nước này đã giết chết thủ lĩnh Hamas tại Gaza là Mohammed Sinwar, 'một trong những người bị Israel truy nã gắt gao nhất' và là em trai của cố thủ lĩnh nhóm này là Yahya Sinwar.

Hamas không xác nhận cũng không phủ nhận cái chết của Sinwar.

Mohammed Sinwar là ai?

Mohammed Sinwar được cho là một trong những nhân vật quan trọng, đóng vai trò ra quyết định ở Gaza kể từ khi Yahya Sinwar, cố thủ lĩnh của nhóm và là ''kiến ​​trúc sư trưởng'' của các cuộc tấn công ngày 7/10/2023, bị thủ tiêu.

Vụ việc này đã khơi mào cuộc chiến tranh Israel-Gaza. Ông Yahya bị lực lượng Israel giết chết vào tháng 10 năm ngoái.

Ngoài Yahya, Israel cũng đã ám sát Mohammed Deif, chỉ huy cánh quân sự của Hamas, Lữ đoàn Izzedine al-Qassam.

Sự việc này diễn ra sau hơn 19 tháng chiến tranh ở Gaza và trong bối cảnh các cuộc đàm phán, nhằm đạt được thỏa thuận trao đổi con tin, tù nhân và người bị giam giữ giữa Israel và Hamas, đang tiếp diễn.

Mohammed Sinwar được coi là một trong những nhà lãnh đạo quân sự nổi bật nhất trong Lữ đoàn Izzedine al-Qassam và có ảnh hưởng sâu rộng ở Gaza.

Trước đây, ông đã giữ các vị trí lãnh đạo an ninh và có mối quan hệ thân thiết với anh trai Yahya. Điều này làm tăng khả năng ông được đề cử để trở thành người kế nhiệm.

Trong nhiều năm qua, Israel đã cố gắng ám sát Mohammed Sinwar ít nhất năm lần, nhưng tất cả những nỗ lực này đều không thành công. Ông cũng được cho là có liên quan đến vụ bắt cóc một lính Israel, Gilad Shalit, và có các vai trò quân sự khác trong cuộc chiến tranh Gaza hiện nay.

Có rất ít thông tin về Mohammed Sinwar từ các nguồn tin Ả Rập và Palestine. Điều này là do vai trò của ông trong quân đội và xu hướng giữ kín tiếng của ông, một nhà báo Palestine cho BBC hay.

Sau đây là những gì chúng tôi biết về ông.

Em trai của Yahya Sinwar

Mohammed Sinwar sinh năm 1975 tại thành phố Khan Younis. Khi đó, anh trai ông là Yahya mới 13 tuổi. Gia đình ông đã phải chạy khỏi ngôi làng của họ gần Ashkelon vào năm 1948 và sau đó định cư ở miền nam Dải Gaza.

Năm 1991, Mohammed Sinwar bị Israel giam chín tháng tại nhà tù Ketziot vì "bị tình nghi có hoạt động khủng bố".

Theo tờ Jerusalem Post, vị thế và sự tự tin của Mohammed đã gia tăng khi các cuộc tấn công của Hamas nhằm vào Israel leo thang kể từ năm 2000.

Là "em trai của Yahya", danh tiếng của Mohammed càng được củng cố trong thời gian Yahya bị giam trong nhà tù Israel.

Ông đã xây dựng mối quan hệ thân thiết với các chỉ huy chiến trường – những người sau này trở thành nhân vật chủ chốt trong tổ chức – và làm việc sát cánh cùng họ.

Trong số này có Mohammed Deif, Saad al-Arabid và những người đã tham gia phát triển năng lực quân sự của Hamas, theo Jerusalem Post.

Các quan chức Israel cho rằng Mohammed Sinwar là một trong những người chịu trách nhiệm vụ bắt cóc binh sĩ Israel Gilad Shalit vào năm 2006 – sự kiện cuối cùng dẫn đến việc anh trai ông, Yahya, được trả tự do trong một thỏa thuận trao đổi, trong đó Shalit được phóng thích để đổi lấy 1.027 tù nhân Palestine.

Trong nhiều thập kỷ, Mohammed Sinwar sống lẩn trốn nhằm tránh bị lực lượng an ninh Israel bắt giữ hoặc ám sát.

'Kẻ giấu mặt'

Ông từng hoạt động bí mật trong một thời gian dài, điều này khiến ông được đặt biệt danh là "kẻ giấu mặt". Khi tích lũy được nhiều kinh nghiệm thực chiến, ông đã đóng vai trò chủ chốt trong chiến lược quân sự của Hamas.

Nhiều người từng không biết đến Mohammed Sinwar cho đến khi một đoạn video, được quân đội Israel công bố vào năm 2023, cho thấy ông đang di chuyển bằng ô tô qua một đường hầm ngầm của Hamas trong Dải Gaza.

'Khắc nghiệt hơn Yahya'

Jerusalem Post dẫn lời các nguồn quân sự Israel mô tả Mohammed Sinwar "tàn nhẫn hơn" anh trai Yahya.

"Bạn sẽ không tìm thấy một sự kiện quan trọng nào trong việc xây dựng lực lượng quân sự của Hamas trong 25 năm qua mà Mohammed Sinwar không tham gia. Ông từng giữ chức chỉ huy tại Khan Younis, một vị trí cấp cao, và ngay cả các chỉ huy kế nhiệm ông ta cũng bị ông ta chi phối."

"Cần hiểu rằng ông là đại diện của Mohammed Deif tại hiện trường, thường xuyên trao đổi với binh sĩ, các chỉ huy lữ đoàn và tiểu đoàn, điều này giúp ông tăng thêm tầm ảnh hưởng."

Đàm phán trao đổi con tin và tù nhân

Truyền thông Ả Rập và Israel đưa tin rằng các cuộc đàm phán gần đây nhằm đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza "không hoàn toàn thất bại", nhưng Mohammed Sinwar, "người đang can thiệp vào các cuộc đàm phán này, đã thể hiện lập trường cứng rắn hơn người anh trai quá cố của mình là Yahya Sinwar".

Họ cũng đưa tin rằng Mohammed cũng tham gia vào "các cuộc đàm phán với Israel liên quan đến việc thả các con tin Israel và tù nhân Palestine", và rằng ông có vai trò chính trong việc xây dựng các đường hầm ở Gaza.

Tái thiết phong trào Hamas

Theo tờ Wall Street Journal, Mohammed đã "tái thiết phong trào bằng cách tuyển dụng những chiến binh mới ở Dải Gaza, đẩy Israel vào cuộc chiến tranh tiêu hao".

Tờ báo tuyên bố rằng "Hamas đã phải chịu một đòn giáng mạnh vào mùa thu năm ngoái sau vụ ám sát Yahya Sinwar, nhưng cuộc chiến đang diễn ra ở Dải Gaza cũng đã tạo ra một thế hệ chiến binh mới, đồng thời khiến nơi đây tràn ngập bom đạn chưa nổ được phong trào này tái chế thành bom để sử dụng trong các trận chiến đang diễn ra ở Dải Gaza".

Tờ báo trích lời Thiếu tướng đã nghỉ hưu của Israel Amir Afifi: "Chiến dịch tuyển quân và cuộc chiến đang diễn ra dưới sự lãnh đạo của Mohammed Sinwar là một thách thức mới đối với Israel".

''Tốc độ tái thiết quân của Hamas nhanh hơn tốc độ tiêu diệt họ của quân đội Israel,'' ông Afifi nói thêm.

Ông Afifi khẳng định rằng Mohammed Sinwar "điều hành mọi thứ" và là "nhân vật then chốt trong nỗ lực phục hồi của Hamas".

Ông cho biết sau vụ ám sát Yahya Sinwar, các quan chức của phong trào ở nước ngoài đã quyết định "thành lập một hội đồng lãnh đạo tập thể thay vì bổ nhiệm một chủ tịch mới, nhưng các chiến binh Hamas ở Gaza đã không tuân thủ và hiện đang hoạt động độc lập dưới sự lãnh đạo của người em trai trẻ tuổi nhà Sinwar".