Lời kể về Ukraine: 'Tôi ở VN, chồng tôi và 80 người Việt đang kẹt lại Mariupol'
Nguồn hình ảnh, Reuters
- Tác giả, Hà Mi
- Vai trò, Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ London
Mariupol, một thành phố với khoảng 400.000 dân bên biển Azov là mục tiêu chiến lược quan trọng trong chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine.
Nếu chiếm được thành phố này, quân Nga sẽ cho phép lực lượng do Nga hậu thuẫn tại miền Đông Ukrain kết nối với lực lượng tại Crimea, khu vực đã bị Nga thôn tính năm 2014, tạo hành lang trên bộ phía Đông Ukraine.
Trong những ngày qua thành phố này tiếp tục chịu những đợt bắn phá nặng nề của lực lượng Nga phá huỷ nhiều khu vực dân cư. Hiện tình trạng tại đây bị cho là "tuyệt vọng".
Cuộc sống khó khăn vì không điện, gas, sưởi
Một phụ nữ có người thân trong gia đình sống tại ba thành phố khác nhau ở Ukraine, chị Thu Hồng, kể cho chúng tôi khi chúng tôi tìm hiểu để viết bài cho BBC News Tiếng Việt về tình hình người thân của mình trong những ngày khi chiến sự vẫn tiếp diễn tại các thành phố này.
Chị Hồng hiện đang ở Việt Nam do đang về thăm gia đình nên chưa sang lại, nhưng chồng chị đang kẹt ở Mariupol, ba người con thì hai đã rời khỏi Kyiv và một con gái còn ở lại Kharkiv.
Hôm 13/3 chị Thu Hồng cho biết hiện ở Mariupol còn toàn bà con anh em nên trong đó có thông tin ra chị đều thông tin lại cho người nhà, kể cả Đại sứ quán (ĐSQ) Việt Nam ở Ukraine cũng liên lạc với chị Hồng để cập nhật tình hình tại thành phố này. Lần cuối còn liên lạc được với những người ở Mariupol là cách đây ba ngày và kể từ đó thành phố bị đánh mạnh nên không liên lạc được nữa.
"Cách đây ba ngày ở trong đó thông tin ra là vẫn mắc kẹt tại đó vì hôm trước họ nói mở đường cho mình đi nhưng bà con chuẩn bị mọi thứ xong đến lúc đi thì đàm phán không thoả thuận được và nó lại không cho đi nữa nên mặt kẹt ở trong đó hơn 10 ngày rồi.
"Bà con trong đó không có điện, nước, gas, sưởi, cho nên cuộc sống với sinh hoạt rất là khó khăn. Trong đó nói là tranh thủ lúc êm êm thì mấy anh ra ngoài nhặt củi về nấu. Trước đó biết là có chiến tranh và thường mùa đông cũng có trữ đồ ăn với đồ hộp, thế nhưng giờ cũng gần cạn hết rồi.
"Vì không điện, không có gì hết nên không liên lạc được với bên ngoài. Thỉnh thoảng mấy anh chạy vội ra nói được vài phút, nhắn là bà con vẫn bình an. Ở ngoài thì các khu gần đó nó bắn phá hết rồi cho nên không đi xa được, chỉ ra gần gần thôi."
Người Việt chỉ biết nương tựa vào nhau
Theo chị Thu Hồng cho biết lúc đầu người Việt còn ở rải rác nhưng giờ tập trung vào khu trung tâm, cứ ba bốn gia đình ở một chỗ để nhỡ có chuyện gì thì dễ giúp đỡ lẫn nhau hơn. Vẫn theo chị Hồng thì ở Mariupol hiện có 24 gia đình với khoảng 80 người Việt còn kẹt lại.
"Hiện tại mình không chủ động gọi cho người nhà được mà bên đó họ chủ động, Đại Sứ quán VN cũng không liên lạc được thì lại liên lạc với mình. Chồng mình là bên Hội cựu chiến binh, và có một anh nữa cũng trong hội, thỉnh thoáng thấy êm êm thì anh đó chạy ra chỗ có sóng, sóng của bên quân đội, vội vàng gọi về cho vợ con. Mình có thấy đèn xanh thì mình gọi cho anh đó và anh bảo bà con bình an, chỉ có mất hết điện, nước, gas, sưởi nên cuộc sống [trời đông âm độ] rất khó khăn.
Nguồn hình ảnh, Nguyen Hong Thach
"Hôm trước có một người trước làm ở ĐSQ Việt Nam nhưng về nước rồi, có gọi cho mình hỏi là ĐSQ có gọi cho không thì mình bảo là không thấy. Xong mình cũng kể tình hình thì người đó nói là vậy hãy gọi cho ĐSQ, nhưng liên lạc hai ba lần thì gặp một người tên Hậu, thư ký của ĐSQ, thì Hậu bảo là nếu chạy được thì chạy qua Ba Lan, nhưng ở Mariupol cách Kyiv xa lắm, đi một ngày một đêm mới đến [chưa tính đoạn tiếp tới Ba Lan] nên có dễ đi đâu. Nếu đi đường sang Nga thì dễ hơn, vì cách một tiếng rưỡi xe thôi."
Mong có hành lang nhân đạo để sang Nga về Việt Nam
Từ hai ngày 5/3 và 6/3 cộng đồng người Việt tại Mariupol đã chia sẻ các thông tin và cập nhật cho nhau về tuyến đường hành lang nhân đạo được dự trù mở cho dân di tản: "Ngày 06/03 những chuyến xe di tản sẽ đi từ 12h. Lệnh ngừng bắn được bắt đầu thực thi từ lúc 10h (giờ địa phương) cùng ngày" với ba điểm đón xe buýt và hy vọng "trong vài ngày tới sẽ có vài chuyến đi sơ tán."
Con gái chị Thu Hồng cập nhật trên trang Facebook của mình hôm 6/3 với lời dặn dò bà con tại Mariupol khi đi sơ tán:
"Lộ trình của hành lang nhân đạo đã được thay đổi là Mariupol — Portovskoye — Manhush — Respublika — Rozovka — Bilmak — Polohy — Orekhow — Zaporozhye.
"Mọi người ai đi phương tiện giao thông cá nhân hãy lưu ý trong thời gian sơ tán hãy đi sau những xe buýt cứu trợ và nghiêm cấm đi khỏi lộ trình được định sẵn của hành lang nhân đạo."
Khi được hỏi nếu phía Nga đồng ý mở hành lang nhân đạo từ Mariupol sang Nga thì người Việt tại đó có đi không, chị Thu Hồng nói:
"Vì bây giờ bị cô lập như vậy, không nước, không điện, không sưởi thì trẻ con người lớn không thể sống lâu tại đây được, nên mở hành lang nhân đạo sang Nga thì chắc bà con cũng sang đó, mà nếu có điều kiện để bà con về Việt Nam thì nó tốt hơn, vì trong lúc chiến tranh này cũng không biết điều gì sẽ xảy ra và còn kéo dài bao lâu mà ở bên đó thì không còn gì để sống đâu.
Nguồn hình ảnh, Thu Hong
"Các cửa hàng cũng chằng có gì, dân người ta cũng di tản đi hết rồi, mình cũng không làm ăn được, nếu mở (hành lang nhân đạo) thì chắc bà con cũng đi đường đó đó và theo mình nghĩ thì mọi người sẽ đi về Việt Nam vì chồng mình và bạn mình nói là bây giờ chỉ làm sao đi về nhà an toàn để rồi sau này nếu có điều kiện thì quay lại."
Ngoài chồng còn kẹt ở Mariupol, chị Hồng cho biết hai con (một 20 tuổi, một 22 tuổi) trước đó ở Kyiv nhưng khi thành phố này bị bắn phá và mọi người sơ tán sang Ba Lan thì hai con chị cũng đã sang Ba Lan và hôm Chủ nhật 13/3 đã về tới Việt Nam theo chuyến bay do chính phủ Việt Nam tổ chức đưa người về nước. Chị gửi lời cảm ơn bà con cùng Đại sứ Việt Nam ở Ba Lan và Bộ Ngoại giao Việt Nam đã tận tình giúp đỡ để hai con chị về nước an toàn.
Tuy thế, chị cho biết còn con gái lớn (28 tuổi) thì vẫn nhất định không chịu rời đi mà ở lại Kharkiv để làm tình nguyện viên, giúp đỡ những người cần giúp đỡ.
Tin mới nhất, theo các đài báo Anh loan tải chiều Chủ Nhật 13/03 là chính quyền Nga có ý định biến các vùng vừa chiếm được của Ukraine như Kherson thành "nước cộng hòa nhân dân Kherson", do Moscow kiểm soát. Hỏa tiễn của Nga cũng được bắn tới một số điểm xa về phía Tây Ukraine, gần biên giới Ba Lan.
Khả năng người Việt nay muốn tìm cách đi khỏi các vùng này, về phía Tây Ukraine để sang EU, ngày càng trở nên khó khăn. Một nhóm vừa đi từ Kherson theo xe của Thổ Nhĩ Kỳ, sang Nga.
Xem thêm các bài về Ukraine:
