Trung Quốc: Ứng dụng Covid ‘bị nghi ngờ hạn chế quyền đi lại sau biểu tình’

Nguồn hình ảnh, Getty Images
- Tác giả, Tessa Wong và BBC tiếng Trung
- Vai trò, BBC News
Nhà chức trách ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc bị nghi là đang hạn chế quyền đi lại của một số cư dân bằng cách sử dụng ứng dụng Covid, sau khi xảy ra các cuộc biểu tình hiếm hoi.
Nhiều người nói rằng họ đang bị buộc phải cách ly, bị ngăn không cho sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc ra vào các tòa nhà.
Hầu hết trong số họ dường như là khách hàng của bốn ngân hàng nông thôn mà đã gặp vấn đề về cung cấp dịch vụ rút tiền, truyền thông Trung Quốc đưa tin.
Các ngân hàng này đã đóng băng tiền gửi, dẫn đến các cuộc biểu tình giận dữ vào tháng trước.
Kể từ đó, cơ quan quản lý ngân hàng và bảo hiểm của Trung Quốc đã ra lệnh điều tra các ngân hàng này.
Hơn 39 tỷ nhân dân tệ (5 tỷ bảng Anh; 6 tỷ USD) được cho là đã bị đóng băng, ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn khách hàng.
Chuyển sang màu đỏ
Tại nhiều thành phố của Trung Quốc, người dân sử dụng ứng dụng "mã y tế" để ra vào các tòa nhà và cửa hàng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc để ra khỏi thành phố.
Người dùng phải quét mã QR và trình diện "tình trạng sức khỏe" được mã hóa bằng màu sắc, trên điện thoại của họ trước khi ra vào.
Nếu trạng thái này chuyển sang màu đỏ, nó cho thấy người đó có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid gần đây hoặc bị nghi ngờ mắc Covid, và phải bị cách ly trong 14 ngày.
Hôm thứ Ba (14/6), một số cư dân nhận thấy trạng thái của họ đã chuyển sang màu đỏ khi họ cố gắng vào ga tàu, tòa nhà hoặc khách sạn.
Không biết có bao nhiêu người bị ảnh hưởng, nhưng các báo cáo của Trung Quốc chỉ ra rằng vấn đề này xảy ra ở một số thị trấn và làng mạc ở tỉnh Hà Nam.
Khách hàng của bốn ngân hàng đi từ các tỉnh khác đến thủ phủ Trịnh Châu của Hà Nam cũng gặp phải vấn đề tương tự.
Một khách hàng của ngân hàng ở Trịnh Châu nói với BBC Tiếng Trung rằng trạng thái hiển thị trên ứng dụng của cô ấy là màu đỏ mặc dù cô chưa bao giờ tiếp xúc với một trường hợp nào được xác định là nhiễm Covid, và các xét nghiệm gần đây nhất của cô cho kết quả âm tính.
Cô nói thêm rằng mình đã được thăm hỏi bởi các cán bộ y tế, họ yêu cầu cô ở nhà và từ chối giải thích lý do tại sao tình trạng của cô ấy đột ngột chuyển sang màu đỏ.
Một vài trong số những người bị ảnh hưởng dường như là người thân của các khách hàng.
Một phụ nữ sống ở Zhumadian, một thị trấn cách Trịnh Châu 200 km (124 dặm), cho biết cô đã được đưa đến khách sạn để kiểm dịch bắt buộc sau khi tình trạng của cô chuyển sang màu đỏ.
"Tôi không phải là khách hàng, chính cha tôi đã gửi tiền vào một trong những ngân hàng đó và giờ ông ấy không thể rút ra được", cô nói với BBC tiếng Trung.
"Cha tôi gần đây đã đến Trịnh Châu để tìm hiểu tình hình. Khi quay trở về, tình trạng sức khỏe của ông ấy [trên ứng dụng] chuyển sang màu đỏ. Cả gia đình tôi hiện đang trong tình trạng cách ly sau khi trạng thái của chúng tôi chuyển sang màu đỏ."
Một nhân viên của ủy ban y tế Trịnh Châu xác nhận với BBC tiếng Trung rằng nhiều khách hàng của ngân hàng đã gặp phải vấn đề tương tự.
"Có tình hình như vậy. Hiện tại, họ chỉ có thể liên hệ với người quản lý khu vực của họ để đăng ký (nhằm thay đổi trạng thái của họ). Sau khi họ làm hai xét nghiệm Covid trong vòng ba ngày, trạng thái của họ có thể được thay đổi trở lại," nhân viên này cho biết.

Nguồn hình ảnh, Weibo
'Vi phạm pháp luật'
Động thái này đã làm dấy lên câu hỏi trên mạng xã hội Trung Quốc khi nhiều người chỉ ra rằng đây có thể là sự lạm dụng quyền lực của các quan chức.
Nhà bình luận nổi tiếng Trung Quốc Hu Xijin nói rằng "mã y tế" chỉ nên "được sử dụng thuần túy cho mục đích phòng chống đại dịch".
"Nếu bất kỳ khu vực nào sử dụng mã y tế để hạn chế quyền đi lại của người dân cho các mục đích khác, điều này rõ ràng là vi phạm luật phòng chống dịch... và phá hủy sự ủng hộ của người dân đối đối với công cuộc chống virus của chúng ta," ông nói.
Tháng 4, bốn ngân hàng là New Oriental Country Bank of Kaifeng, Zhecheng Huanghuai Community Bank, Shangcai Huimin County Bank, và Yuzhou Xin Min Sheng Village Bank đã đóng băng tiền gửi của khách hàng.
Kể từ đó, hàng nghìn khách hàng đã đến Trịnh Châu để tìm cách rút tiền của họ. Các cuộc biểu tình nhỏ đã nổ ra, đỉnh điểm là cuộc biểu tình lớn vào ngày 23/5, khi hàng nghìn người đã xuống đường, trước khi bị cảnh sát dập tắt.
Tháng trước, Ủy ban Điều hành Bảo hiểm và Ngân hàng Trung Quốc cho biết cổ đông lớn của các ngân hàng địa phương, một công ty có tên là Henan New Fortune, đã sử dụng các nền tảng của bên thứ ba hoặc công ty môi giới tiền để lấy quỹ công. Công ty này bị nghi ngờ phạm tội tài chính và nhà chức trách hiện đang điều tra vụ việc.